200 sigaretten voor 1,80 euro
Als part-time wereldreiziger neem ik slechts zelden zaken mee terug uit het buitenland voor het thuisfront. Daarop is echter één uitzondering. Mijn moeder is een chronisch kettingrookster. Alle pogingen om ermee op te houden zijn gestrand en dus berust ik maar in dit feit en probeer ik in plaats daarvan de secundaire (financiële) lasten wat te verzachten. Roken wordt steeds duurder in Nederland, en daarom heb ik de vorige keer een aantal pakjes van een lokaal Kazachstaans merk meegenomen naar Nederland. Mijn schoonvader heeft als collega kettingroker dat merk aanbevolen omdat het qua smaak en rookgenot (wat is dat eigenlijk?) het dichtst bij de Europese sigaretten komt. Deze sigaretten worden gemaakt in de Philip Morris fabriek in Almaty, dus volgens Westers recept.
De douanebeambte die mijn bagage de afgelopen keer controleerde keek mij wat schaapachtig aan. Het kwam wel veel voor dat mensen Westerse sigaretten meenamen naar Kazachstan, maar dat Westerlingen Kazachstaanse sigaretten meenamen naar Europa was zeker een uitzondering. Maar omdat het aantal sigaretten binnen het vrijgestelde aantal viel waren er verder geen problemen en heb ik zo het thuisfront op meer dan een week goedkoop roken kunnen trakteren. En de sigaretten bleken qua smaak nauwelijks van het merk te onderscheiden dat mijn moeder normaal koopt.
Vandaag liepen we bij het inkopen doen toevallig tegen een optom sigarettenwinkel aan in Shymkent. Voor wie niet weet hoe het marktsysteem in Kazachstan werkt een kleine uitleg. Een Kazachstaanse markt bestaat uit een groot aantal stalletjes van enkele vierkante meters per stuk waar zelfstandige kooplui hun waar aan de man brengen. Elke markt is ingedeeld in productgroepen. Je hebt een gebied waar kleding wordt verkocht, een ander gebied voor fruit- en groenten, etc. In zo’n gebied verkopen alle marktkooplui ongeveer hetzelfde assortiment goederen en de onderlinge concurrentie bestaat uit het beter uitstallen, lagere prijs, of met meer misbaar aanprijzen van de goederen.
Rond de markt zijn zogenaamde optom winkels. Deze winkels bevooraden de marktstalletjes en zijn daardoor een soort lokale groothandel. Elke optom winkel heeft een beperkt assortiment van vaak maar enkele tientallen artikelen maar daarvan wel veel voorraad en een lagere prijs. En vandaag liepen we dus bij toeval tegen een sigaretten-optom van de markt in Shymkent aan.
Ik heb direct bij de optom de nodige sigaretten ingeslagen en ook voor mijn schoonvader hebben we de voorraad aangevuld. Want in prijs scheelt het nogal. Afgelopen oktober heb ik voor een pakje van 20 sigaretten 35 Tenge neergeteld. Vandaag komt zo’n zelfde pakje op 30,5 Tenge. Omgerekend kost een slof van 200 sigaretten nu 1,80 euro. Als ik goed geïnformeerd ben kost zo’n zelfde hoeveelheid sigaretten in Nederland op dit moment 29,60 euro, voornamelijk belastingen die rechtstreeks de schatkist in vloeien.
