De afgelopen maanden hebben er in de voormalige Sovjet republieken nogal wat veranderingen plaats gevonden. In Georgië, Oekraïne en recentelijk Kirgizië moest het regiem wijken voor een nieuwe lichting. Aan Kazachstan lijken dergelijke politieke aardverschuivingen voorbij te gaan. Dat was al mijn eigen ervaring na vele maanden in het land en op het arme platteland te hebben gewoond, en wordt nu bevestigd in een artikel in de World Peace Herald.
De reden voor deze immuniteit ligt in een aantal factoren, zowel geografisch, sociaal als politiek.
Ten eerste heeft Kazachstan een gigantische rijkdom aan bodemschatten. Er wordt geschat dat zo’n 60% van de totale bodemschatten van de voormalige Sovjet Unie in dit land gelegen zijn. Hierbij moet niet alleen gedacht worden aan de olie uit de Kaspische zee, maar ook uranium, vele metalen en andere zeldzame delfstoffen zijn hier in overvloed te vinden. Dit geeft uiteraard een goede uitgangspositie.
Daarnaast is Kazachstan ten gevolge van zijn historie een multi-culturele samenleving in de strikste zin van het woord. Geen van de bevolkingsgroepen heeft een absolute meerderheid en er is ook geen overheersende religie. Elke bevolkingsgroep heeft bovendien zijn eigen specialiteit. De Kazachen zijn het meest in management functies te vinden, Russen en Wolga Duitsers bekleden van oudsher de technische functies, Oezbeken bemoeien zich met de intensieve landbouw en Oeigoeren kennen hun nijverheid. Jaloezie of onderdrukking tussen verschillende bevolkingsgroepen is daarom een bijna onbekend verschijnsel.
Daarnaast heeft de Kazachse regering al vroeg door gehad dat je een land niet kunt besturen zonder een goed financieel en economisch beleid. Veel wetten zijn erop gericht geweest om het aantrekken van buitenlands kapitaal te vergemakkelijken en investeerders uit het buitenland vertrouwen te geven. Denk hierbij aan het afschaffen van de uitnodigingsplicht voor visa in vele situaties, de garantie tot het hebben van eigen bezit voor buitenlandse ondernemingen en een sluitende patent wetgeving. Hierdoor ontvangt Kazachstan ondanks zijn achteraf gelegen ligging het hoogste bedrag aan buitenlandse investeringen per hoofd van de bevolking van alle GOS landen. Nederland staat hier na de VS op de tweede plaats met een bedrag aan investeringen van 1.9 miljard dollar alleen al in 2004. Dit geld verdwijnt niet alleen in de staatskas of in de binnenzakken van hoge bestuurders, maar wordt aan de bevolking teruggegeven in de vorm van grote projecten zoals het ontsluiten van gebieden met snelwegen, het aansluiten van alle dorpen en huizen op de waterleiding tijdens het huidige drie jarenplan en het moderniseren van communicatiestructuren zoals het telefoonnet. Bovendien heeft het land in navolging van o.a. Saoedi Arabië een financiele pot waarin de olieopbrengsten deels worden ondergebracht om fluctuaties in de olieprijs op te vangen.
Door de manier waarop Kazachstan in de lokale economie investeert geeft ze een signaal af aan de lokale bevolking. De infrastructuur wordt geregeld, maar de werkelijke vorm van inkomsten is een keuze van de bevolking zelf. Hiermee wordt het zelfstandig ondernemerschap gestimuleerd wat een veel betere invloed op de economie heeft dan het investeren in grootschalige werkgelegenheidsprojecten zoals Kolchozen etc. Vrij ondernemerschap is het toverwoord. Wie wil heeft het goed in Kazachstan. Wie niet wil zal nog even last blijven houden, maar dat zijn ook de mensen die niet de puf hebben om een revolutie te beginnen. Daarom is de kans dat Kazachstan binnenkort hetzelfde lot ondergaat als andere republieken uit de voormalige Sovjet Unie zeer gering.
De recente publicatie van de resultaten van een onderzoek van de ecnomische groei van de voormalige republieken van de Sovjet Unie toont ook aan dat Kazachstan zich niet in de gevarenzone bevindt. In dit onderzoek is de economische ontwikkeling sinds de onafhankelijkheid uitgezet tegen het bruto nationaal product zoals dat gold aan het eind van de Sovjet tijd. Van de zeven landen waarvan het BNP nog altijd beneden dat van 1991 ligt hebben er vier in de afgelopen tijd een revolutie ondergaan. Daarbij gaat het om Moldavië, Oekraïne, Georgië en Kyrgizië. De overige drie landen zijn Tadjikistan, Azerbaidzjan en Rusland. Met name een revolutie in het laatste land zou grote gevolgen kunnen hebben.
Lees meer over dit onderzoek op http://en.rian.ru/world/20050421/39717750.html.
