Het voorjaar is traditioneel in Kazachstan het seizoen van het verwekken van de kalveren. Met de negen maanden dracht komen ze dan in de winter ter wereld, in de beschermende omgeving van de stal. Na een paar maanden kunnen ze dan buiten huppelen en bij mooi weer mee de bergen in om daar op de fris groene weiden te dartelen.
Bij een aantal koeien van mijn schoonouders blijkt het moeilijk om te bepalen wanneer ze tochtig zijn. De herder die dagelijks met het vee mee is de bergen in heeft er duidelijk geen zicht op en interesse in. Daarom hebben we besloten een aantal koeien met een hormoonspuit te synchroniseren. Hierdoor wordt de vruchtbare cyclus herstart, waardoor na enkele dagen de koeien ontvankelijk zijn voor het sperma. De toepassing van hormonen om de vruchtbare cyclus van vee te synchroniseren is hier in Kazachstan veel gebruikelijker dan in Nederland. Veel vee wordt geweid op afgelegen plekken in de bergen. Daardoor is het vaak niet praktisch dat—zoals in Nederland—de inseminator even langs wipt om een inseminatie uit te voeren. In plaats daarvan wordt de vruchtbare cyclus van de dieren gesynchroniseerd zodat met één bezoek vele inseminaties kunnen worden gedaan, of de koeien eventueel tijdelijk naar een wat gemakkelijker te bereiken plek kunnen worden gebracht.
Na de hormoonspuit zijn enkele koeien zichtbaar tochtig geworden. We gaan er vanuit, dat de andere koeien op ongeveer ditzelfde moment aan de stier willen. Daarom zijn we met zes spermarietjes naar de boerderij getogen. Voor de zekerheid hebben we sperma genomen van onze meest vruchtbare stier, om de kans dat de bevruchting een succes wordt te verhogen.
Elmira’s vader heeft voor het televisiebezoek van enkele maanden geleden een verplaatsbare metalen constructie in elkaar gelast waarin de koeien worden geplaatst voor de inseminatie. Stukken handiger dan de plek waar we het tot nu toe deden in één van de stallen. Het wordt daardoor bijna lopende band werk. Terwijl ik tussentijds steeds een nieuw rietje gereed maak voor gebruik wordt in de stellage een nieuwe koe geplaatst. Niet meer dan tien minuten neemt het insemineren van zes koeien hierdoor in beslag.
Eén probleem is er nog wel. De lange plastic handschoenen sluiten hermetisch af, waardoor mijn arm gaat zweten. Daardoor is het lastig om na de eerste inseminatie een nieuwe handschoen aan te trekken. Talkpoeder is er niet, maar wel bakmeel. Dat blijkt wonderwel te werken. Een handige ontdekking wanneer we bij warm weer moeten insemineren, omdat ik dan wel vaker problemen heb om de handschoen zonder problemen aan te trekken. Bakmeel behoort daarom vanaf nu tot de standaarduitrusting van onze inseminatieset.
Omdat afgelopen weekend de dag van de arbeid was moesten we tot vandaag wachten op nieuws over onze kapotte computervoeding. We hebben vorige week het telefoonnummer van Sasja van de computerzaak gekregen maar omdat we toch een aantal inkopen in Shymkent gaan doen hebben we besloten om er vandaag maar even langs te gaan.
We zitten nog maar net vijf minuten in de auto op weg naar Shymkent of de telefoon gaat. Mijn moeder uit Nederland belt om te vragen waarom emails zo lang op zich hebben laten wachten. Ze dacht dat Elmira misschien al aan het bevallen was. We kunnen haar geruststellen. Elmira zit gewoon naast mij in de auto en de problemen zijn niet medisch, maar technisch van aard. We hadden sowieso het plan vanuit een internetcafé vandaag even een algemeen berichtje rond te zenden over onze communicatieproblemen, maar één familielid is nu al ingelicht.
De computerzaak ligt aan het begin van de route. Sasja blijkt eerst moeilijk te vinden. Nadat de kassière hem twee keer omgeroepen heeft komt hij er aan. De computervoeding? Oh, die hoeft niet nieuw besteld te worden. De reparatieafdeling heeft kans gezien om hem weer te repareren. Of we onze laptop ook meegenomen hebben om hem even te proberen? Nee, dat hebben we niet. We dachten dat de voeding onherstelbaar beschadigd was, maar in dit land is men kennelijk in staat om ook zwartgeblakerde elektronica weer tot leven te brengen. Na wat heen en weer gepraat kunnen we de voeding meekrijgen. Mocht de laptop het toch nog niet doen, dan kunnen we morgen terugkomen en zal de voeding voor een tweede keer gratis worden nagekeken. 6500 Tenge kost het grapje, ofwel bijna 40 euro. Niet helemaal in het prijsschema wat we gewend zijn hier in Kazachstan, maar voor een nieuwe voeding betaal je al gauw 100 euro of meer, dus we mogen niet klagen.
Met de voeding in de hand, en met ten opzichte van een nieuwe voeding een hoop geld bespaard lopen we nog even de rest van Planeta Elektroniki door. We zijn er al eerder geweest om een stofzuiger te zoeken. Het model dat Elmira toen wilde—met spitse zuigmond voor in de kleine hoekjes—bleek er toen niet te zijn. Ons oog valt nu op een geel model. Niet te duur, 75 euro, en volgens het opschrift een Philips. We kijken elkaar aan. Ach, dat moet wel kunnen.
Wanneer we weer thuis komen is het eerste wat we doen controleren of de laptop weer wil opstarten met de gerepareerde voeding. De stekker gaat in het stopcontact, de lampjes op het front gaan branden. Dat is een hoopvol teken. De aan-knop wordt ingedrukt en het scherm licht op en vraagt om het wachtwoord. Daarna start het systeem weer keurig netjes op. We zijn weer in de lucht.
En het volgende dat we uitproberen? Natuurlijk de stofzuiger. Elmira is duidelijk in haar nopjes. De oude Sovjet straaljager kan definitief met pensioen.
Vlak na mijn aankomst in Almaty op 23 april heb ik met Elmira gebeld. Vanwege haar hoogzwangere status kon ze toen niet naar Almaty komen en moesten we noodgedwongen nog anderhalve dag wachten op ons samenzijn. Eén van de eerste dingen die Elmira mij toen door de telefoon vertelde was dat Terra het leven had gelaten. Terra was één van de beste koeien van mijn schoonouders.
Elke dag wordt het vee onder begeleiding van een herder op de berghellingen geweid. Op sommige plekken komt in het voorjaar een kruid voor dat bij vee in de darmen voor enorme gasvorming zorgt waaraan het onfortuinlijke dier bij niet snel ingrijpen binnen een kwartier kan overlijden. Vorig jaar is dat met onze Wietske 1 gebeurd en nu was Terra het ongelukkige slachtoffer. Snel ingrijpen, wat bestaat uit het met een mes een opening maken door de huid naar de pens zodat het gas kan ontsnappen mocht niet meer baten.
Het merendeel van het vlees van Terra is verkocht. Vandaag eten we het restant, klaargemaakt als Goulash.
Verslaving ja, zo kun je het rustig noemen. Kazachen zijn van oudsher theedrinkers. Niet één kop of twee, nee je hoort in Kazachstan minstens vijf koppen thee per keer te drinken voor je erbij hoort. Een theepot is hier al gauw twee tot vier liter en bij de wat traditionelere gezinnen wordt getapt uit de samofaar waar minimaal vijf liter warm water in zit.
Koffie wordt slechts door een enkeling gedronken. In de rijkere gezinnen Nescafé, in de armere gezinnen één of ander onbekend merk. Zo’n jaar geleden hebben we in Shymkent Moccona Continental Gold van Douwe Egberts ontdekt. Oploskoffie net als Nescafé, maar met een meer Nederlandse smaak. Het drinkgedrag in de familie is daardoor volledig omgeslagen. Er wordt nu vooral koffie gedronken en slechts sporadisch thee. Kennelijk hebben de Kazachen na eeuwenlang theedrinken ook door dat variatie van spijs doet eten.
1 Mei is traditioneel in Kazachstan de dag van de arbeid. In de communistische tijd werd deze dag groots gevierd, maar tegenwoordig is de dag nauwelijks te onderscheiden van andere dagen. Oké, er wordt meer gedronken op deze dag en er zijn meer Kazachen uit de stad die de natuur bij het Aksu-Zhabagly natuurreservaat komen opzoeken, maar van parades is weinig sprake meer. Het enige opvallende in ons rayon was het aanbieden van tien nieuwe politiewagens aan het politiekorps door de regering. Zeven zhiguli’s van hetzelfde type als onze auto, en drie Lada Niva’s. Dat zal wel een verhoging van het aantal snelheidscontroles betekenen vermoed ik.
Nou ja, niet alle politiewagens zijn al operationeel. Toen de wagens in optocht wilden wegrijden weigerde één te starten. Het blijft hier Kazachstan tenslotte.
