In mijn bagage naar Kazachstan zitten altijd een paar vreemde dingen. Deze keer heb ik een opblaasbaar speelhuisje meegenomen. Hierin kunnen peuters heerlijk spelen met de bijgeleverde ballen, zand of water. Nathalie is nog te klein voor een dergelijk speelhuis—ze vindt spelen met haar knuffeldier Diederick die ze van tante Hylkje gekregen heeft nog het leukst—maar mijn nichtje Machabat en neefje Bigsultan waren er direct verliefd op. Daarom hebben we vandaag het speelhuisje opgeblazen en wel naar hun huis gebracht. Ik hoef waarschijnlijk niet te zeggen dat op het platteland van Kazachstan een op deze manier uitgedoste auto veel bekijks trekt!
Nathalie is een drukke meid, ondanks haar nog jonge leeftijd. Ze is continu met haar voetjes aan het trappelen en het zal niet lang meer duren voor ze zal beginnen met lopen. Om dat lopen wat te oefenen hebben we vandaag een loopwagentje voor haar gekocht. Hier kan ze heerlijk in zitten en met de voetjes de wagen naar alle kanten van de kamer duwen. Er zitten speeltjes en muziek in de wagen, dus vervelen doet ze zich niet.
Elke zondag is er veemarkt in het dorp Wanovka. Hier komen kopers en verkopers bijeen om hun vee van eigenaar te laten wisselen. Zelf hebben we nog steeds vijf stieren die we eerder dit jaar van mijn schoonouders gekocht hebben. De prijs van vee is sterk seizoensgebonden en in de zomer wordt er weinig voor het vee betaald. Het gras is dan dor en mensen hebben geld nodig om het schoolgeld van hun kinderen te betalen. In oktober trekken de prijzen weer aan omdat dan de vraag naar vlees groter wordt.
Voor we eind oktober naar Nederland afreizen willen we onze vijf stieren verkocht hebben zodat we ze in de winterperiode niet hoeven bij te voeren. Vanochtend gaan we naar de veemarkt om te kijken welke prijs we kunnen beuren. Vanwege het grote aantal dieren dat we in één keer verkopen hoeven we niet met de dieren zelf naar de markt. De meeste handelaren kennen ons vee en na wat onderhandelen worden we het met één van hen eens over de prijs. Hij zal ze komende maandag afhalen, maar vanmiddag nog komen kijken over welke dieren het gaat.
Opvoeden is het moeilijkste vak dat er is, en op de scholen wordt er juist aan dit belangrijke aspect van het leven nauwelijks aandacht besteed. Wanneer je tussen twee werelden zweeft zijn verschillen in opvoedingsmethoden heel gemakkelijk te zien.
In Kazachstan hebben kinderen geen speelgoed. Dit heeft niets te maken met armoede. Immers, ook zonder geld kun je interessant speelgoed maken van wat hout, conservenblikken en hier en daar een likje verf. De reden is volgens mijn observatie dieper, en gelegen in een communistische achtergrond. Wat van jou is is ook van mij. In een dergelijke belevingswereld past geen speelgoed dat specifiek van een kind is. In plaats daarvan spelen kinderen met grotemensen artikelen zoals het deksel van de suikerpot en dergelijke. Dit leidt soms tot merkwaardige tafrelen.
Het zal ongeveer twee jaar geleden zijn dat Elmira en ik op bezoek waren bij een familiekennis. Daar was ook een kind van een aantal maanden oud. Dit kind speelde niet met speelgoed, maar met de telefoon. De hoorn van de telefoon werd hardhandig op de tafel geslagen. Het kind vond het kennelijk een interessant geluid en niemand van de volwassenen deed enige poging om dit gedrag af te remmen. In plaats daarvan lachten ze of moedigden het juist aan. Later vroeg ik aan Elmira of dit normaal gedrag was en ze bevestigde dat. Jonge kinderen kun je immers nog niets leren?
Een dikke maand geleden toen ik in Nederland was heeft een praktisch identiek tafreel zich afgespeeld bij Elmira’s ouders. De jongste zoon Bigsultan was op bezoek en vond de oranje telefoon uit de Sovjet tijd een ideale speelkameraad. Resultaat is dat de telefoon het nu niet altijd meer doet en dat het rinkelen zelfs als je op een meter afstand van de telefoon zit nauwelijks hoorbaar is.
Ik wil niets zeggen van de kinderen die op deze manier een telefoon als speelgoed gebruikten. Wanneer zij niet gecorrigeerd worden in hun gedrag accepteren ze dat automatisch als zijnde normaal. Maar binnen de opvoedingsmethode zoals ik die zelf voor ogen heb past een dergelijk gedrag niet. Zelfs als een kind jong is, is het m.i. mogelijk op het verschil uit te leggen tussen goed en kwaad, tussen jouw eigen speelgoed en een ander zijn spullen en dergelijke. Tenslotte zal het een kind een worst wezen waarmee hij speelt. Als hij er maar mee kan spelen en er zijn fantasie in kwijt kan.
Vandaag hebben we in Shymkent een nieuwe telefoon gekocht. Een draagbaar model dat ‘s nachts naast ons bed kan liggen mochten mensen ons op onmogelijke tijden willen bellen. Nathalie zal wat minder communistisch opgevoed worden. Ze heeft haar eigen speelgoed waarmee ze mag spelen als zij dat wil, maar van de grote mensen spullen moet ze afblijven. Eens kijken wanneer deze opvoedingswijze zijn effect heeft. Mijn zus is apotheker en heeft al van jongs af aan haar zoontje geleerd dat er verschil is tussen tabletjes en snoepjes en hij had dat verschil al heel gauw door. Ik heb er daarom goede hoop op dat het ook met Nathalie wel zal lukken.
