Lammert's Weblog

Tussen Kazachstan en Nederland is er ‘s winters een tijdsverschil van 5 uur. Als ervaren wereldreiziger raak je daar op den duur wel aan gewend, maar voor een kind van zeven maanden is dat allemaal nog wat onwerkelijk. Nu moet ik beginnen met te vertellen dat Nathalie sowieso nogal een laatslaper is. ‘s Avonds om een uur of negen wil ze wel eens een hazeslaapje van dertig minuten pakken, maar de echte grote slaap begint meestal pas om een uur of twaalf of één. Reken daarbij de vijf uren die de klok van Kazachstan voor ligt op die van Nederland en de problemen worden denk ik wel duidelijk. De biologische klok van Nathalie trekt zich niks aan van zonsopgang en zonsondergang en pappa en mamma moeten zich daar maar naar schikken.

Afgelopen nacht sliep Nathalie om vier uur in, de nacht daarvoor was het nog half zes. Er zit dus vooruitgang in en hopelijk zal over een week of zo het ritme weer een beetje normaal zijn. Het enige voordeel: We kunnen nu ‘s ochtends heerlijk tot aan de middag uitslapen…

Er is nog meer sneeuw gevallen gisteren. Zo’n 20 centimeter ligt er nu, maar de zon schijnt nu weer krachtig en hoewel het nog beneden nul is zie je de sneeuwlaag zienderogen kleiner worden. Eén van de verschillen tussen Nederland en Kazachstan. In Nederland kan sneeuw dagen of zelfs weken blijven liggen, zelfs als het dooit omdat de zon niet sterk genoeg is om het te laten smelten, maar hier in Kazachstan is de zonnestraling zo sterk dat zelfs bij temperaturen beneden het vriespunt de sneeuwlaag sublimeert. Het zal nog een dag of drie duren voor de sneeuwlaag helemaal verdwenen is. Een mooie periode om van het verblijf in Nederland en de terugreis op adem te komen en Nathalie weer te laten wennen aan de nieuwe omgeving.

En dat is nodig, want Nathalie heeft eerst maar niets op met baboeshka en diadoeshka hier in Kazachstan. Het lijkt wel of ze vergeten is wie ze zijn, maar na een paar uur verdwijnt de afstandelijkheid en is alles weer als vanouds.

Zelf gebruik ik de tijd om wat zaken af te werken. De fotoserie van de afgelopen twee maanden moet nog op de weblog gezet en zo zijn er nog een aantal zaken die aandacht behoeven. Ik heb op mijn laptop wat werk uit Nederland meegenomen waar ik nu mooi tijd voor heb. Lange dagen achter de laptop op de slaapkamer terwijl Nathalie op bed ligt bij te slapen. Zo heeft Elmira tijd om bij te komen en de 50 kilogram spullen die wij uit Nederland hebben meegenomen een plekje te geven.

Mijn zus die vele jaren in Nederland als apotheker heeft gewerkt kijkt soms vreemd op van de medische middelen die in Kazachstan voorhanden zijn.

Aan de oostkant van de Oeral gebruikt men van oudsher een huismiddeltje om oren te ontdoen van overtollig oorsmeer en ongerechtigheden. In dit procedé wordt een krant opgerold tot een trechter. Het dunne deel van de trechter wordt in het oor gestopt en de krant wordt aan de andere kant met een lucifer aangestoken. Door de trek die ontstaat wordt het oorsmeer uit het oor getrokken. Mogelijk vergemakkelijkt dit proces doordat het oorsmeer door de warmte van de vlam wat dunner wordt.

Dit huismiddeltje is sinds kort in verbeterde vorm te verkrijgen bij de betere apotheek. Het is al enige jaren in Rusland verkrijgbaar, maar in sommige apotheken in Almaty is het nu ook te verkrijgen. Deze fabrieksmatige versie van de opgerolde krant bestaat uit een langzaam brandende buis van zo’n 20 centimeter lang die in het oor wordt gestoken. De laatste centimeters van de buis zijn intern bekleed met aluminiumfolie waarop het vuil zich afzet. Wegens goede resultaten van dit middel bij Elmira’s familie in Rostov in Rusland besloten we in Almaty een proefpakketje te kopen. Vanavond was ik het eerste slachtoffer.

Na een massage van het oor met babyolie lig ik hier nog schijnbaar ontspannen te wachten op de dingen die komen gaan.

Er blijkt een behoorlijke vlam te ontstaan bij het aansteken van de pijp. Elmira had mij verklaard dat er “alleen wat rook” uit zou komen, maar dit is andere koek. De lach is dan ook van mijn gezicht verdwenen…

Tijdens de ongeveer zeven minuten die de pijp nodig heeft om tot de aangegeven lijn op te branden hoor ik continu het suizen van een schoorsteen met daardoor een tikkend geluid dat veel overeen komt met het spatten van harshoudend hout in een open haard; alsof het oorsmeer door de vlam wordt opgebrand. Aan het eind van de schoonmaakbeurt hebben we het ondereind van de buis open geknipt om het resultaat te zien. Duidelijk is bovenin de foto op het aluminiumfolie het afgezette oorsmeer te zien.

Nou nog kijken of het inderdaad resultaat gehad heeft. “He, Wat zeg je Elmira?”.
Oh ja, bijna vergeten, ik hoor nu tijdelijk even wat slechter door de watten die een kwartier in het oor moeten blijven.

Voor de liefhebbers die het ook eens willen proberen, de website van de fabrikant is te vinden op www.fitosvechi.ru.

Met de taxi gaan we naar het treinstation. Met 50 kilo bagage, twee rugzakken en Nathalie wordt het wat teveel om met de bus te gaan. De taxi zet ons voor het station af en door de motregen zoeken we naar onze wagon. We zitten in de achterste coupé dus het is nog een heel gesjouw met de koffers door het smalle gangpad.

Gelukkig is Nathalie ‘s nachts niet erg luidruchtig. Wel had ze ook deze nacht weer moeite met inslapen vanwege het tijdsverschil maar de medepassagiers hebben daar weinig last van gehad.

Gedurende het hele traject ligt er geen sneeuw, maar wanneer we Tjulkebas naderen wordt het buiten wit. Waar een dag daarvoor volgens de provodnik nog regen was gevallen lag nu een dikke laag sneeuw. Voor de zekerheid belt Elmira nog even met Ruslan of ze al uit Zhabagly vertrokken zijn om ons op te pikken en dat blijkt het geval. Wanneer we echter in Tjulkebas uitstappen is er nog geen spoor van onze auto met reclamekoe te bekennen.

Zhabagly bleek zonder sneeuw te zijn toen Ruslan en mijn schoonvader daar vertrokken maar na een paar kilometer werd de weg wit. Zeker het laatste stuk hebben ze langzaam gereden omdat daar nog ijzel onder de sneeuwlaag ligt van een dag daarvoor. Daarom hebben ze wat langer nodig gehad dan gepland, maar gelukkig komen ze na een minuut of vijf de bocht om. Het weerzien is hartelijk en we sjouwen de bagage naar de auto.

Een Lada Zhiguli heeft een duidelijk kleinere kofferbak dan de gemiddelde westerse auto. Dit komt omdat het reservewiel links in de kofferbak is opgesteld en de benzinetank rechts. Heel handig op de wegen hier in Kazachstan, want daardoor komt de bodemplaat van de auto verder vrij van de weg, maar voor het vervoer van onze mamoetkoffer die Elmira mij met Sinterklaas cadeau gedaan heeft wel wat lastig. Gelukkig zit de imperiaal nog steeds op het dak. Mijn koffer past samen met mijn rugzak precies in de kofferbak, de koffer van Elmira gaat op het dak; vastgesjord met de sjorbanden die ik voor een appel en een ei een aantal maanden geleden bij de Lidl gekocht heb. Absoluut één van mijn beste aankopen allertijden. We stappen in en ik kruip achter het stuur. Rustig rijd ik weg want met de achterwielaandrijving die deze auto nog heeft kun je gemakkelijk uitbreken op een gladde weg. Aan de andere kant maant dat ook tot voorzichtigheid waardoor je automatisch rustiger gaat rijden dus misschien is het zo slecht nog niet. Met een gangetje tussen de dertig en veertig tuffen we naar Zhabagly waar we na ruim een half uur aankomen.

Ons plan is om ‘s ochtends vroeg direct naar het treinstation te gaan om daar kaartjes te kopen voor onze reis naar Zhabagly. Onze biologische klok blijkt echter hetzelfde defect te vertonen als die van Nathalie. Pas tegen een uur of elf gaan onze oogjes voor de eerste keer open.

We spoeden ons met de bus naar het treinstation. We blijken niet de enigen die met dit weer het openbaar vervoer prefereren boven de benenwagen en bij het treinstation is het even dringen om de uitgang te vinden. Bij het eerste kaartjesloket hebben we geen geluk. Alle kaartjes voor de treinen van vandaag en morgen blijken al verkocht te zijn, waarschijnlijk aan speculanten. Bij een ander loket proberen levert waarschijnlijk geen beter resultaat op omdat de kaartjes uitgegeven worden via een centrale computer van de spoorwegmaatschappij. We proberen het daarom op de Kazachse manier.

We lopen de hal van het treinstation Alma-Ata 2 binnen waar we binnen enkele seconden worden aangeschoten door iemand die vraagt of we nog kaartjes nodig hebben. Vanavond naar Shymkent als het kan. Dat blijkt mogelijk en midden in de centrale vertrekhal staat iemand die de kaartjes verkoopt. Twee volwassenen kaartjes kosten na wat onderhandelen 4500 Tenge per stuk. Wel wat meer dan de 2800 die we er normaal voor moeten betalen, maar een paar nachten in Almaty overnachten om te wachten op een regulier vervoersbiljet via een loket kost ook geld dus wij schaffen ons twee van deze documenten aan. We controleren nog even of alles klopt: treinnummer, datum, etc. en lopen dan naar een nabijgelegen restaurant voor ons middagmaal.

Nadat we ons tegoed gedaan hebben aan kipfilet gegarneerd met paddestoelen in kaassaus gaan we in de buurt nog even winkelen. Door mijn computeractiviteiten heb ik al jaren lang verstijfde spieren in mijn nek—hoewel ik er zelf geen last van heb—en Elmira heeft zich tot doel gesteld die betonnen spiermassa weer tot een kneedbaar geheel te maken. In een boekwinkel ligt een instructieboek voor masseurs en we schaffen dat daarom aan. We lopen ook nog even terug naar het treinloket om twee kaartjes te kopen voor toeristen die ons in februari zullen bezoeken. Ze willen graag in een tweepersoonscoupé reizen en daar zijn er niet zoveel van, dus we kunnen maar beter nu die kaartjes kopen nu ze nog niet door de tussenhandel opgekocht zijn. Alhoewel dat in februari waarschijnlijk wel mee zal vallen omdat er in die periode geen feestdagen zijn waarop iedereen met de trein wil.

We nemen vervolgens een taxi naar de grote markt. Elmira heeft haar zinnen gezet op een stel warme winterschoenen. Twee jaar geleden heeft ze hier een paar gekocht en die bevielen goed maar zijn inmiddels redelijk versleten. Helaas blijkt het assortiment nogal veranderd te zijn en niet ten goede. Ik grap tegen haar dat we volgende week wel in Shymkent kunnen kijken omdat de mode op het platteland altijd een paar jaar achter loopt op de mode in de grote stad, maar die opmerking valt niet in goede aarde. Uiteindelijk lukt het ons niet om schoeisel voor Elmira te vinden, maar ik vind wel een passende riem bij een riemenspecialist. Ook als ik groei hoef ik geen problemen te verwachten. Deze boetiek heeft riemen voor een buikomvang tot 1,70 meter in het assortiment dus ik kan nog even vooruit. Maar waarschijnlijk zal Elmira mij niet toestaan dat ik tot die omvang uitgroei.

Als we teruglopen komt net onze bus 446 eraan. Er zitten niet al te veel passagiers in en we springen erin. Na een dik half uur zijn we terug bij het vliegveld waar we nog even leeftocht voor de nacht inslaan en vervolgens teruggaan naar baboeshka om onze koffers in te pakken.

Ongeveer een half uur voor de landing meldt de cockpit zich met het actuele weerbericht. Het is in Almaty voor de tijd van het jaar uitzonderlijk warm. Vijf graden boven nul met een lichte motregen. Heel wat anders dan de vrieskou waarop wij ons hadden ingesteld en de dikke wanten kunnen daarom waarschijnlijk in de tas blijven.

Het is de eerste keer dat Elmira via het nieuwe luchthavengebouw Kazachstan binnenkomt en ze is onder de indruk van de snelle afhandeling. Geen lang gezeur bij de paspoortcontrole en de bagage hoeft niet nog eens door de Röntgencontrole zoals vroeger wel het geval was. Ook de invulling en controle van de declaratieformulieren behoort tot het verleden.

Gelukkig blijven er ook dingen Kazachs zoals de lopende banden waarop de bagage de aankomsthal binnenkomt. Bij de bouw van de aankomsthal heeft men alles uitgerust zoals op een moderne luchthaven. Meerdere bagagebanden met bij elke band een televisiescherm waarop de vluchtnummers kunnen staan van de bagage die op die band wordt afgehandeld. “kunnen staan”, want in Almaty gaat dat wat anders. In de internationale aankomsthal zijn twee bagagebanden waarbij Lufthansa het televisiescherm bij de rechter band afgehuurd heeft om 24nbsp;uur per dag reclame voor die luchtvaartmaatschappij te maken. Op het andere scherm staat een voor mij onbekende kreet in het Russisch. Elmira heeft zich in een hoek bij de Lufthansa band geposteerd, kennelijk omdat ze verwacht dat daar onze bagage uit zal komen.

Nou, zo werkt het in Almaty dus niet. De bagage wordt vanuit de centrale bagageruimte willekeurig op de banden geplaatst en zo komen na zo’n tien minuten wachten onze koffers op twee verschillende banden naar buiten. We pakken ze van de band en lopen naar de uitgang waar de controle plaatsvindt of de nummers van de bagagelabels wel overeenkomen met de labels die wij bij het inchecken gekregen hebben. Een controle die praktisch nergens ter wereld op een luchthaven gebeurt, maar die mijns inziens zeer goed is, omdat zo op een hele goede wijze wordt voorkomen dat iemand de bagage van een ander meeneemt. Zo gek zijn ze in Kazachstan nog niet.

Buiten is het weer zoals de piloot ons al doorgegeven had. Miezerig maar niet koud. Elmira heeft mij op Sinterklaas een grote nieuwe koffer met wieletjes gegeven. Daardoor geen gezeul meer met een uitpuilende reistas. Een uitkomst om de paar honderd meter naar het appartement van baboeshka af te leggen. Na een paar keer aan te bellen—baboeshka blijkt in diepe slaap verzonken wat niet zo gek is om drie uur ‘s nachts zijn we dan eindelijk op de plaats waar we de nacht zullen doorbrengen.

Nathalie heeft echter nog geen zin in slapen. Deze baboeshka is haar grote vriendin en volgens de biologische klok is het nu nog maar tien uur Nederlandse tijd. Dus wat geeft het dat de zon al een tijdje onder is. Uiteindelijk is het tegen vijven dat we onze ogen dicht doen.

De paspoortcontrole gaat snel. De veiligheidscontrole blijkt verplaatst te zijn naar de gates waardoor er geen opstopping ontstaat achter de paspoortcontrole. We lopen daarom direct door naar de tax-free zone. Elmira neemt de mogelijkheid te baat om Nathalie een schone luier onder te doen. Dat gaat hier in de speciale baby-rooms gemakkelijker dan straks in het vliegtuig. Daarna wandelen we wat door de taxfree winkeltjes. We hebben niet veel tijd vanwege onze verlate taxiaankomst en we lopen daarom vrij snel daarna door naar de gate. Gelukkig blijkt gate D41 vrij aan het begin van de pier te liggen. Er staan al een aantal mensen in de rij voor de veiligheidscontrole. De voertalen in de wachtrij zijn Russisch en Kazach. Er is geen twijfel mogelijk, dit is de plek waar ons vliegtuig binnenkort zal vertrekken.

De veiligheidscontrole gaat vlot. In Donkerbroek is vanochtend mijn riem kapot gegaan en die heb ik noodgedwongen achtergelaten. Deze riem had een grote metalen gesp die altijd het metaaldetectiepoortje activeerde. Ik kon zo snel geen passende riem vinden dus ik loop tijdelijk zonder en zowaar, ik kan zonder problemen doorlopen. Even de jas, rugzak en laptop weer van de baan afhalen en we kunnen door naar de wachtruimte.

Hier verloopt alles op rolletjes. Een minuut of vijf nadat we in de wachtruimte plaatsgenomen komt een grondstewardess langs. Een oud mevrouwtje en de mensen met babies mogen achter haar aanlopen en als eerste in het toestel. Soms heeft het voordelen om zo’n klein ukkie als Nathalie mee te hebben. Het oude mevrouwtje—zeker boven de tachtig—lijkt echter zo’n voorkeursbehandeling niet nodig te hebben. De handtas gaat om de nek—je weet immers maar nooit welke boeven je in de sluis naar het vliegtuig nog tegen komt—en met fiere stappen loopt ze achter de grondstewardess aan. Bij het toestel aangekomen moeten we zelfs nog even wachten omdat de schoonmaak nog niet helemaal voltooid is. Uiteindelijk kunnen we naar binnen waarbij ik één van de cabinepersoneelsleden vraag of het mogelijk is dat hij straks kijkt of het mogelijk is dat ik met iemand van plek ga wisselen. Hij zal het proberen maar de kans dat het lukt is niet erg groot zo verwacht hij. Er zijn namelijk twee babies aan boord en waarschijnlijk zit de vader van de tweede baby op de plek naast Elmira. Dat blijkt ook zo te zijn. In ieder geval positief dat hij al vooraf geinformeerd was over de aanwezigheid van babies. Op onze heenreis was de KLM stewardess verbaasd, zoniet ongeinteresseerd, over het feit dat Nathalie meevloog.

Zes uur en twintig minuten is de verwachte vluchttijd. Te overzien, maar met een bezige bij als Nathalie toch nog een hele opgave. In tegenstelling tot de heenreis waarbij de vlucht in de nacht plaatsvond, vindt Nathalie het geen tijd om te slapen en Elmira heeft behoorlijk werk om haar rustig te houden. Het liefst loopt Nathalie aan het handje door het gangpad. Dat heeft ook zijn voordelen. Ze maakt zo heel wat vrienden in het vliegtuig en Elmira kan wat sociaal contact maken met haar landgenoten wat de afgelopen twee maanden in Nederland maar sporadisch ging. Uiteindelijk gaat daarom de vliegreis toch nog vrij snel.

De mensen die mij kennen—of die regelmatig mijn weblog gelezen hebben—zullen weten dat ik voor een lange reis meestal pas de nacht ervoor mijn koffer inpak. Dat heeft zo zijn voordelen. Ik word op dat moment door niemand gestoord en kan rustig de zaken bij elkaar pakken die mee moeten. Bovendien creëer ik op die manier een kunstmatig slaaptekort dat er voor zorgt dat ik de vliegreis die er op volgt voornamelijk in bewusteloze toestand doorbreng.

Het kofferspakken ging deze keer echter wat anders. We zijn met zijn drieën en met name Nathalie heeft nogal wat spulletjes zoals luiers, kleding etc die onderweg misschien nodig zijn dus waarbij op een handige plaats inpakken een vereiste is. Bovendien kunnen we nu 50 kilogram meenemen in plaats van twintig, dus dat vergt nogal wat georganiseer wat er mee moet. Tel daarbij dat we in Nederland de nodige spullen gekocht hebben en met Sinterklaas en Elmira’s verjaardag het nodige gekregen, dan is wel duidelijk dat één korte nacht niet voldoende is. Elmira is daarom al een dag van te voren gestart met het scheiden van onze spullen in twee stapels. Een stapel om mee te nemen naar Kazachstan een een stapel om op zolder in Nederland te bewaren. Bij dat laatste zitten onder andere kinderkleertjes van Nathalie waar ze inmiddels uitgegroeid is.

Deze keer gaan we weer met een Schipholtaxi. Dat een weblog soms een onbedoeld positief positief effect heeft blijkt wel uit de reactie op mijn bericht over de ATN Noord schipholtaxi. Ongeveer twee weken nadat ik dat bericht had geplaatst meldde zich spontaan bij mij per email een concurrent taxibedrijf dat minder beperkingen hanteerde bij het aantal dagen dat je minimaal vooraf moet boeken en ook een schappelijker prijs hanteerde. Bij dit bedrijf—Taxi Renes uit Vollenhove—heb ik daarom deze keer geboekt; eens kijken hoe dat gaat.

‘s Nachts is het behoorlijk gaan sneeuwen. In Donkerbroek ligt zeker een centimeter of tien. Ik hoop niet dat dat rond Amsterdam ook zo zal zijn, want dan kunnen we wel eens problemen krijgen met het op tijd arriveren bij het inchecken. Aan de andere kant, als het wegverkeer problemen heeft door de sneeuw, zal het vliegverkeer mogelijk ook problemen hebben door dichtgesneeuwde startbanen dus misschien heft het ene probleem het andere op.

Enkele minuten na de afgesproken negen uur arriveert het taxibusje. We trekken onze jassen aan en gaan met de koffers naar buiten, voor het laatst uitgezwaaid door pake en beppe. Hmmm, zijn de oogjes van pake wat wateriger dan normaal?

De taxi vertrekt vrij snel nadat we ingestapt zijn. In de Noordoostpolder waar de chauffeur vandaan komt waren de wegen schoon en hij had niet gerekend op een dichtgesneeuwd Friesland. Er zit wel wat speling in de planning, maar voor de zekerheid vraagt hij de centrale om de mensen die wij halverwege nog moeten oppikken even in te lichten dat het waarschijnlijk een kwartiertje later wordt.

Het sneeuwt behoorlijk en de route die op de heenweg nog schoon was blijkt nu ook behoorlijk dichtgesneeuwd te zijn. Zelfs op de snelweg kunnen de strooi- en schuifwagens het niet aan en de snelheid zakt behoorlijk. Nadat we de twee resterende passagiers hebben opgepikt en bij Emmeloord weer de snelweg opdraaien zakt de snelheid tot onder de vijftig kilometer per uur. Dan kan het even duren voor we Schiphol bereiken. Gelukkig wordt de weg voorbij Almere zo goed als schoon. Uiteindelijk arriveren we dan ook nog bijna op de reguliere inchecktijd bij de vertrekhal. De bagage wordt uitgeladen, de rit betaald en we lopen met zijn drieën naar de gecomputeriseerde incheckpalen die KLM tegenwoordig hanteert.

Omdat Elmira met een baby reist heeft zij al een stoel toegewezen gekregen bij het kopen van het ticket. Het inchecken van haar gaat daarom relatief gemakkelijk. Voor mij wordt het echter lastig omdat de stoel naast Elmira al bezet is. Alleen schuin achter Elmira en achterin het vliegtuig zijn nog een paar plaatsen vrij. Later blijkt dat dat komt omdat de meeste passagiers transitpassagiers zijn die al op een eerdere luchthaven een boardingpass hebben gekregen. Er zijn voor passagiers uit Amsterdam nog maar een paar plekken over. Het verschuiven van Elmira’s zitplek heeft geen zin. Op de heenreis heeft een beginnende grondstewardess in Almaty die stunt al uitgehaald en voor je het weet kom je dan op een plek waar geen babybedje kan hangen. In het type vliegtuig waar we mee vliegen blijken maar twee stoelen te zijn waar een babybedje kan worden geplaatst, dus mijn plek schuin achter Elmira blijkt de enige oplossing.

We geven de koffers af bij een incheckbalie en vragen voor de zekerheid of de grondstewardess daar nog een plekje voor ons beiden kan vinden. Ook zij heeft geen geluk dus onze enige hoop is dat straks iemand in het vliegtuig zelf nog stuivertje wil wisselen.

Onze koffers blijken bijna perfect gevuld. Het totaalgewicht komt op 49,7 kilogram. We hadden dus nog 300 gram (bijvoorbeeld een lekkere Groninger gerookte worst) mee kunnen nemen. Wel vertelt de grondstewardess nog even dat er tegenwoordig een Arbowet wordt gehanteerd op Schiphol waardoor het bagagepersoneel niet meer met koffers zwaarder dan 32 kilo mag zeulen. Onze koffers vallen per stuk wel binnen die grens, maar het is toch prettig te weten. En ik maar altijd denken dat in de bagagekelder op Schiphol de verdeling van koffers volledig automatisch ging via barcodescanners, computers en automatische wissels. Dat blijkt dus een sprookje te zijn. Nu snap ik in ieder geval wel waarom er nog wel eens wat mis gaat in de bagageafhandeling op Schiphol. Ook daar is het nog mensenwerk.