Een nieuw gasfornuis met oven vraagt natuurlijk om uitgeprobeerd te worden. Al een hele tijd hebben we een pak zelfrijzend bakmeel voor een appeltaart in de kast staan. Tot nu toe is het er niet van gekomen om een appeltaart te bakken, maar vanavond reis ik af naar Nederland dus vandaag is de laatste kans. We nemen onze grootste springvorm met een diameter van 30 centimeter. Een kilo appels verdwijnt in het binnenste. De kaneel die er normaal in hoort hebben we niet, maar nootmuskaat lijkt een goede vervanger.
Anderhalf uur staat de taart in de oven gaar te worden. Goudbruin gebakken komt hij er uit. En de smaak? Voortreffelijk.
Vorig jaar hebben we een schotelantenne gekocht. Niet om zenders uit Nederland te kunnen ontvangen, maar om wat Russische afwisseling te bieden aan het eentonige Kazachstaanse aanbod. Sinds enkele dagen doet de ontvanger het echter niet meer. Volgens de intensiteitsmeter is het signaal van de satelliet praktisch nul. Omdat de antenne stevig verankerd is aan de muur is het onwaarschijnlijk dat hij niet meer goed gericht is, daarom is het waarschijnlijk een probleem met de LNB zelf.
De antenne is van een Russisch type. De schotel is 1,80 meter in doorsnede en de LNB bestaat uit een eenvoudige buis waarin een (keramische?) plaat in de buis is geplaatst. Die plaat zit niet heel stevig in de buis en het is daardoor aannemelijk dat de plaat verschoven of gevallen is.
Gelukkig hangt de schotel niet erg hoog. Staande op een stoel kan ik net met mijn hand in de LNB voelen wat daar aan de hand is. Het voelt vreemd aan, net of er bladeren in de LNB gevallen zijn, wat natuurlijk vreemd is omdat de LNB naar beneden hangt waardoor er niets in kan vallen. Als ik mijn hand terugtrek valt er iets wits uit. Een rond papieren wespennest met de afmetingen van de LNB. Eén van de wespen heeft kans gezien mij in mijn vinger te steken. Gelukkig niet ernstig.
De satellietontvanger doet het weer, maar de wespen zijn niet zo happy. Kennelijk vonden ze de op de kop hangende buis een ideale plaats om een nest in te bouwen. In het vervolg kijk ik wel uit met het repareren van de schotel. Dat is maar een gevaarlijk beroep.
Nathalie is nu twee maanden oud en is zich al helemaal bewust van de wereld om zich heen.
Veel Kazachen vragen zich af waarom wij een Lada Zhiguli gekocht hebben en niet een innamarke, het woord dat gebruikt wordt voor alle auto’s die van buiten de voormalige Sovjet Unie afkomstig zijn. Het antwoord is simpel. Met een Audi of Mercedes—de meest voorkomende buitenlandse merken hier—is het niet zo gemakkelijk om over de hobbelige bergweggetjes te rijden. En een Toyota Landcruiser is misschien wel comfortabeler, maar wel erg lastig met de dichtstbij zijnde fatsoenlijke garage op 650 kilometer afstand.
Hier bevoorraden we de boerderij. Op het dak 100 kilo voer voor de varkens en in de kofferbak 60 liter benzine voor de vrachtwagen en de jeep. Op dit soort ritten merk je waarom de keuze van de fabriek voor een lange veerweg—die op asfaltwegen niet altijd even ideaal is—toch nog niet zo’n slechte keuze is geweest.
De hooitijd in Kazachstan valt in het algemeen vroeger dan in Nederland. In de droge warme gebieden wordt al in mei begonnen met het maaien en binnenhalen van het hooi. Eind juni is het zo warm dat het gras in de lage gebieden volledig verdord is. Alleen op de berghellingen kan er dan nog gemaaid worden. Vroeger werd het hooi los in de hooiberg gelegd, maar er zijn steeds meer boeren die zich het persen van pakjes kunnen veroorloven. Sinds twee jaar maken mijn schoonouders ook gebruik van een pers. Vorig jaar werd die gehuurd, dit jaar voor het eerst met een eigen.
Op de foto worden de pakjes op de Zil vrachtwagen geladen voor transport naar de boerderij. Ruslan heeft de pakjes extra groot en vast geperst waardoor ze per stuk tussen de 20 en 25 kilo wegen. Het is dus voor te stellen dat de mannen aan het eind van de dag moe zijn.
Vandaag gaan we een treinkaartje kopen naar Almaty. Tot nu toe heeft Elmira of Ruslan mij altijd vergezeld op mijn reizen naar en van de luchthaven, maar het is nu te warm weer voor Nathalie om de hele nacht in de trein of bus te zitten en Ruslan werkt elke dag 16 uur omdat het hooitijd is. Omdat mijn Russisch onderhand goed genoeg is en ik de weg ken is het geen probleem dat ik alleen naar Almaty reis. Daarom kopen we vandaag één kaartje op het treinstation van Tjulkebas.
In de stationshal is het warm, zeker zo’n 35 graden. Voor ons staan een man of tien in de rij voor het loket. Het kaartjesloket van het treinstation in Tjulkebas is zeker speciaal te noemen. In een 60 centimeter dikke muur is een gat gemaakt waarin een venster is geplaatst met een schuifla waarin het paspoort en geld kunnen worden gelegd. De dame achter de balie woont als in een bunker, en lijkt vandaag totaal geen haast te hebben om kaartjes te verkopen. Uiteindelijk duurt het bijna een uur voor de tien mensen voor ons van een kaartje voorzien zijn. Dan zijn wij aan de beurt.
“Oh een buitenlands paspoort, dat is moeilijk” verzucht ze. Waar is het visum en de registratie? Mijn visum staat op pagina zeven en ze begint van achteraf te bladeren. Dat is niet zo handig, want ik heb een zakenpaspoort en daarin zitten 64 bladzijden. Bij elk oud visum dat ze vindt houdt ze het visum voor het venster en vraagt: “Is dit hem?” Als ze na een aantal minuten bladeren het juiste visum niet kan vinden krijgen we het paspoort terug om zelf te zoeken. Ik blader snel in het paspoort en we vertellen haar dat het visum op pagina zeven staat. Weer begint ze vanaf de achterste pagina in het paspoort te bladeren en na nog een paar minuten talmen heeft ze eindelijk het juiste visum gevonden. Het visum eindigt op 18 juli, het kaartje is voor 16 juli, dus dat is OK.
Eindelijk na een minuut of tien bij het loket te hebben gestaan krijg ik het kaartje. Vanaf Tjulkebas tot Almaty, vertrektijd 19:30 op 16 juli.
Op de terugreis kopen we benzine voor de vrachtwagen en voer voor de varkens.
Al maanden zit Elmira’s moeder er tegenaan te hikken om een nieuw fornuis te kopen. Het huidige fornuis is bijna 25 jaar oud en aan vervanging toe. Eén van de drie branders doet het helemaal niet meer. Het rooster is jaren geleden kapot gegaan en Elmira’s vader heeft daar toen van betonijzer een provisorisch nieuw rooster voor in de plaats gemaakt.
Een paar maanden geleden zijn we al naar Shymkent geweest om een fornuis uit te zoeken, maar de aanschaf is er tot nu toe nooit van gekomen. Nu we echter een imperiaal op de auto hebben is transportprobleem geen reden meer en Elmira en ik hebben fiat van mijn schoonmoeder gekregen om vandaag het fornuis in Shymkent te gaan kopen. Het is een waarlijk staaltje vernuft dat we ‘s avonds mee naar huis nemen. Een grill, elektrische ontsteking van de gaspitten en vlambeveiliging waardoor de gastoevoer automatisch wordt gestopt wanneer de vlam per ongeluk uitwaait. Een feature die volgens mij al decennia lang op alle gasfornuizen in Nederland zit, maar nu als noviteit in Kazachstan is geïntroduceerd.
Wij behandelen onze auto wat anders dan de gemiddelde Kazach. Zo komt er elke tienduizend kilometer nieuwe motorolie in. De teller is reeds voorbij de dertigduizend, dus het is tijd voor nieuwe olie. Bovendien heb ik olie gekocht voor de versnellingsbak en differentieel. Zelf had ik een paar dagen geleden al geprobeerd om de motorolie te vervangen, maar de carterdop was lastig los te draaien en om te voorkomen dat ik hem daarna niet meer helemaal dicht zou kunnen draaien hadden Elmira en ik besloten het wisselen van de olie dan maar in de garage te laten doen.
Er staan nog steeds twee nieuwe banden in de garage ter vervanging van de twee meest versleten banden onder de auto—Op het wegdek hier gaan banden van Russische makelij duidelijk minder lang mee dan Westerse banden op de Nederlandse wegen—en die laten we dan ook direct om de velgen leggen. De garage waar we de auto gekocht hebben bevalt niet helemaal waardoor we vandaag naar een andere garage in Bellawodda gaan. Deze garage is ons aangeraden door de man die periodiek onze kleppen en carburator afstelt en ze hebben daar zelfs een computergestuurde uitlijninstallatie.
We komen tijdens de middagpauze aan en besluiten daarom eerst wat te gaan eten in een lokaal restaurant. Het meeste vruchtensap is op, alleen tomatensap is nog over. Elmira drinkt dat wel vaker dus we bestellen een liter. Het is voor de eerste keer dat ik tomatensap drink en ik moet zeggen dat ik in het verleden daarmee een goede keuze heb gemaakt want ik vind het ronduit vies.
Na het middageten gaan we naar de garage waar inmiddels een paar van de monteurs teruggekomen zijn. De auto gaat op de brug en ze proberen de carterdop los te draaien. Ik zit met belangstelling naar het tafreel te kijken. Elmira had mij al half en half uitgemaakt voor watje omdat ik de dop een paar dagen geleden niet los kon krijgen, maar nu ziet ze met eigen ogen dat de dop werkelijk muurvast zit. Met een hamer wordt de inbussleutel in de dop getimmerd, maar het heeft allemaal geen effect. Uiteindelijk wordt een lange staaf aan de dop vastgelast en kan door twee man de dop los worden gedraaid. Het was dus zeker geen schande dat ik de dop niet l0s kon draaien. Door het lassen moeten we een nieuwe dop kopen. Die is in een klein stalletje tegenover de garage te koop. Toch een goede keus dat we een Lada gekocht hebben. Het zoeken van reserveonderdelen is daardoor geen probleem. Stel je voor dat ik zo’n zelfde probleem met een Westerse auto had gehad.
Tijdewns het vervangen van de olie worden door een andere monteur de twee banden verwisseld. Ieder werkt hier voor zichzelf en daardoor zijn de monteurs zeer gemotiveerd. Na een halfuurtje is alles klaar en wordt de auto weer van de brug gehaald. We krijgen de oliejerrycans terug. De jerrycan met de transmissieolie blijkt nog onaangeroerd te zijn. We vragen daarom de monteur waarom hij de olie niet vervangen heeft. Het antwoord is simpel en typisch Kazachs: “Ik heb in de versnellingsbak gekeken en ik vond dat die olie nog voldoende goed was”. Een Kazach was hier waarschijnlijk heel blij mee geweest, maar wij vervangen de olie liever vóórdat de kwaliteit naar beneden gaat. De auto gaat daarom nog even op de brug en in tien minuten worden differentieel en versnellingsbak voorzien van nieuwe schone olie.
Omdat er wat ruimte op het stuurhuis zit gaan we nog even naar de naastgelegen uitlijnopstelling. De voorwielen worden netjes uitgelijnd, de speling wordt uit het stuurhuis gehaald—wat bij een Lada heel simpel kan met een stelbout, maar bij de meeste moderne auto’s onmogelijk is—en met een als nieuwe auto rijden we naar Shymkent voor verdere inkopen.
