Elmira’s oma is ziek, ernstig ziek. Haar oma van vaders kant komt oorspronkelijk uit Tartarstan in zuidelijk Rusland. na haar huwelijk is ze naar Kazachstan gekomen en daar verder altijd gebleven. 81 is ze nu en al jaren woont ze volgens Kazachse traditie in bij haar jongste zoon Sagintei. Enkele weken geleden begon het slechter te worden met BBC zoals ze door haar familie meestal wordt genoemd. De koude winter kreeg vat op haar waardoor ze waarschijnlijk een griep of longontsteking heeft opgelopen.
Op dit moment wordt ze verzorgd in het huis van haar oudste zoon Seinbeek—ook in Zhabagly—maar ondanks de verzorging en de medicijnen wil het maar niet opknappen. De huisarts was vanochtend ook niet erg hoopvol toen ze haar onderzocht. Het is nu een kwestie van afwachten of het oude lichaam deze terugval nog de baas wordt.
Nee, het is niet helemaal zoals je denkt. Ik ben geen slachtoffer van de vogelgriep, maar ik heb er wel last van. Zoals ik al eerder op mijn weblog heb aangegeven is het een soort Wild West wat betreft de vliegtarieven tussen Amsterdam en Almaty. Zo rekent KLM voor een retourtje vanuit Almaty ongeveer 350 euro minder, dan wanneer een retourtje vanuit Amsterdam wordt geboekt.
Daarom had ik het plan opgevat om de eerstvolgende keer een enkele reis ticket te kopen en vervolgens retourtjes bij het KLM kantoor in Almaty aan te schaffen. Dat scheelt behoorlijk op hetzelfde vliegtuig.
Enkele reis tickets zijn niet gemakkelijk te verkrijgen—KLM rekent er bijvoorbeeld een belachelijk bedrag van 3000 euro voor—en daarom was ik van plan via Istanbul te vliegen met Turkish Airlines. Afgezien van een Russische maatschappij die via Sint Petersburg vliegt waren zij de goedkoopste.
Helaas gaat dit plannetje waarschijnlijk niet door. 27 januari jl. heeft de Kazachstaanse overheid maatregelen aangekondigd om de verspreiding van het vogelgriepvirus vanuit Turkije naar Kazachstan te beteugelen. Het volgende bericht stond (in het Russisch) op de website van het ministerie van landbouw.
“the instruction is given to heads of departments of the state sanitary-and-epidemiologic supervision, transport and the customs control of areas, cities Almaty and Astana and in customs check points through border to strengthen carrying out of the sanitary-quarantine and customs control over persons and the goods arriving from Turkey, China and other countries of Southeast Asia” . In particular, “on border interrogation, medical survey and if necessary thermometry of all persons arriving from abroad”
Dit betekent dat alle goederen en personen komende van risicolanden, inclusief Turkije, zullen worden onderzocht, cq. zullen worden ondervraagd en mogelijk medisch onderzocht. Je zult maar een licht verkoudheidje hebben opgelopen in Nederland. Kun je mooi een paar weken in quarantaine blijven of linea recta terug naar land van herkomst. Het is dus nog een open vraag hoe ik naar Kazachstan terugreis.
De afgelopen dagen heeft het in Zhabagly gesneeuwd. Meer dan zeventig centimeter ligt er nu, maar sinds vandaag is het sneeuwen gestopt. In het dorp is de weg schoongeveegd door de overbuurman Aristan die bij het natuurreservaat werkt als tractorchauffeur. Twee jaar geleden is met sponsorgeld uit met name de Verenigde Staten veel nieuw materieel gekocht voor het beheer van het natuurpark, en de zware tractor met schuifblad ervoor komt nu in de winter goed van pas. In opdracht van de directie van het reservaat houdt Aristan alle wegen in het dorp zo goed als mogelijk sneeuwvrij, de wegen buiten het dorp worden door de gemeentelijke overheid schoon gehouden.
Elmira heeft vandaag van de geveegde wegen gebruik gemaakt om naar Wanovka te gaan. Het vloeibaar stikstof niveau in ons rundveesperma voorraadvat was gedaald. Nog niet naar een alarmerend niveau—onze tank van Franse makelij is veel beter geisoleerd dan de lokale Russische exemplaren—maar laag genoeg om even wat bij te tanken. In ons kleine transportvat heeft Elmira stikstof gehaald bij het centrale depot van de veterinaire dienst in Wanovka. Genoeg om in ieder geval de komende weken te overbruggen. Wanneer de sneeuw eind februari weer weg trekt kan de reguliere stikstof tankwagen ons weer bevoorraden.
Het weer in Kazachstan wordt bepaald door een landklimaat. Daardoor gedraagt het zich wat anders dan in het natte Nederland. In Nederland wordt het weer beheerst door depressies of hoge druk gebieden bij de Azoren of IJsland. In Kazachstan geeft de kalender de weersverwachting aan.
Van 10 tot 20 januari is het traditioneel zacht met weinig sneeuwval. Dat bleek inderdaad ook in 2006 zo uit te komen. Zonder al te veel problemen kon ik mij de 16e met de auto en trein naar Almaty bewegen. Dat is nu wel anders.
Het sneeuwt nu behoorlijk en in Zhabagly ligt er zeventig centimeter sneeuw. Elmira kan zich nog herinneren waar ze de auto geparkeerd heeft en die plek wordt nu aangeduid met een verhoging in het sneeuwdek, maar dat is dan ook alles. In de bergen bij de boerderij ligt één meter sneeuw, dus wat dat betreft valt het in Zhabagly wel mee.
Gelukkig zijn er voldoende voorraden in huis om een dergelijke winterperiode door te komen. Het enige probleem is dat binnenkort toeristen via Almaty binnenkomen dus hopelijk stopt de sneeuwval over een paar dagen en worden de wegen dan weer begaanbaar.
He, waar is de auto? Maar goed dat we onze speurhond Julietta hebben om onze spullen onder de sneeuwhopen vandaan te zoeken.
Ja, zo blij als een kind was Elmira vanmiddag toen ik haar belde en vertelde dat ik een huisje voor een week Schiermonnikoog had uitgezocht. Want een week naar Schiermonnikoog is toch wat anders dan twee maanden bij familie in Nederland. Dat is ook wel vakantie, maar anders, niet vrij, niet echt een vakantie. De enige andere keer dat Elmira in haar leven echt op vakantie was geweest was toen ze in Rostov studeerde en daar wel eens een paar dagen in een dacha van de familie verbleef.
Het wordt een goed jaar, 2006.
Vroeger was het anders. Toen ging ik op vakantie naar Kazachstan. De rollen van de landen zijn nu echter omgedraaid. We wonen goeddeels in Kazachstan en Nederland is een uitje geworden. Het volgende bezoek aan Nederland van ons drieën staat gepland in juni. Dat is niet voor niets. In de maanden april en mei willen we de betonfundering storten voor onze omheining en multifunctionele huis, en die kan mooi uitharden in de maand dat we in Nederland zijn. Tijdens dat bezoek pikken we direct hier en daar een verjaardag van een familielid mee.
Eén van de dingen die Elmira zeker wil doen is een bezoek brengen aan één van de Waddeneilanden. Ik heb daarom vandaag al op de website van de VVV van Schiermonnikoog gezocht naar beschikbare vakantieverblijven in die periode. Gelukkig is er nu nog voldoende plek voor een aanvaardbare prijs, maar wanneer we wachten tot we eind mei in Nederland aankomen is waarschijnlijk het meeste al volgeboekt.
Je merkt het al, ons eerstvolgende bezoek aan Nederland wordt een echte vakantie.
Toevallig zag ik vanavond op de televisie een reclame van Bosch CV ketels. Nu heb ik de laatste tijd mij in Kazachstan nogal in de techniek van CV installaties verdiept dus naar aanleiding van de reclame besloot ik eens op hun site te gaan kijken.
In Kazachstan is het meeste op het punt van centrale verwarmingen wel te krijgen. Radiatoren kennen ze al decennia—al zijn het wel allemaal dezelfde aftandse modellen—en tegenwoordig zijn corrosievrije leidingen en snelkoppelingen ook gemeengoed geworden. Al eerder heb ik verteld dat we bij toeval tegen goede CV pompen zijn aangelopen. Thermostatische radiatorkranen heb ik een jaartje geleden uit Nederland meegenomen en daarvan hebben we er nu drie geïnstalleerd, in een afgelopen maand volledig nieuw aangelegd segment van het centrale verwarmingssysteem waarmee o.a. het toilet, de douche en twee slaapkamers mee worden verwarmd. De mogelijkheden die je krijgt na de installatie van een CV pomp zijn werkelijk ongekend.
Het enige probleem is de ketel zelf. In Kazachstan is men gewoon een ketel zelf op te bouwen uit pijpen en plaatstaal. Meestal krijgt de ketel dan een samofaar-achtig uiterlijk met een centrale gaspijp waaromheen het te verwarmen water stroomt. Het rendement van een dergelijke ketel is vooraf nooit bekend, maar zal naar mijn inschatting slechts zelden boven de 60% liggen.
Om mij bij alle werkzaamheden in Kazachstan te helpen heb ik een boekje meegenomen dat al 20 jaar in mijn Nederlandse boekenkast stond. Het is Aardgas en Wonen dat in 1983 door de Nederlandse Gasunie uitgegeven is om mensen bewust te maken van aardgasgebruik en isolatiemethoden. Het meer dan 100 pagina’s tellende boekje blijkt nu een ideale handleiding om in Kazachstan het verwarmingsklimaat te veraangenamen. Net als nu in Kazachstan stond zuinig omgaan met energie en isoleren van woningen in Nederland begin jaren tachtig nog in de kinderschoenen. Het boekje behandelt daarom alle problemen vanaf de basis met veel plaatjes en schema’s en de erin genoemde technieken zijn op dit moment in Kazachstan grotendeels beschikbaar.
De meeste zaken die in het boekje worden genoemd hebben we al toegepast, alleen op het punt van de centrale verwarmingsketel hebben we nog een probleem. Hoog rendement HR ketels met een rendement van 90% of meer zijn in Kazachstan onbekende verschijnselen, en juist daar is de verhouding van gasprijs en salaris dusdanig dat een HR ketel haar werk goed zou kunnen doen. In Shymkent hebben we tot nu toe één zaak gevonden waar ze Italiaanse verwarmingssystemen leveren maar de prijzen van ketels waren daar astronomisch.
Op de Bosch site daarentegen zag ik prijzen die weliswaar nog hoog zijn, maar aanvaardbaar. Een verkoopadviesprijs van 1420 euro inclusief BTW voor een instap combisysteem met een maximaal vermogen rond de 22 kWatt is alleszinds aanvaardbaar, temeer omdat je dan direct ook een warmwatervoorziening hebt en we daardoor in ons nieuw te bouwen huis geen stroomverslindende en supertrage elektrische boiler nodig hebben. Mijn schoonouders verstoken nu in de wintermaanden zo’n 70 euro gas in de maand voor een ketel die naar ik heb berekend ongeveer 10 kWatt vermogen heeft. Met een thermostatisch geregelde HR CV ketel moet dat bedrag ongetwijfeld fors omlaag kunnen.
Bosch heeft verkoopvestigingen in Kazachstan, dus het is zeker interessant om eens te informeren of die toevallig ook verwarmingsketels importeren. Ik heb als voorschotje daarom nu alvast via hun website een folder aangevraagd. Dan kan ik in ieder geval aan Elmira uitleggen wat ik bedoel. Zij zal vast blij zijn met een betere oplossing voor de warmwatervoorziening dan de huidige elektrische boiler.
