Lammert's Weblog

Drie jaar geleden heb ik in Kazachstan al eens een gevaar op de weg gesignaleerd. Recentelijk heeft deze coureur zich ook in Nederland laten zien. Gelukkig bleef de schade beperkt, waarschijnlijk omdat de Solex met twee lekke banden niet zo snel meer wilde.

Met zijn drie overdekte tuinen en kwekerij is de Orchideeën Hoeve in Luttelgeest de grootste overdekte permanente orchideeën expositie van Nederland. Reden genoeg dus voor mijn moeder om een middagje met Elmira en Nathalie daarnaar op stap te gaan.

In de kassen worden maar liefst 1600 verschillende soorten orchideeën gekweekt.

Vandaag is het feest, mijn zus Hylkje is jarig. Speciaal voor de verjaardag zijn we gisteren uit Kazachstan gekomen. Niet dat we morgen weer teruggaan overigens hoor, we blijven een maandje zodat Elmira Nederland eindelijk eens van de zonnige kant kan zien.

Nathalie burgert vrij snel in. Tijdens het sjoelen vindt ze het prachtig om in de sjoelbak met de steentjes te spelen. Haar neef Sybren belemmert ze zo wel een beetje de weg.

Dat de huizen bij de overburen lager liggen dan de weg mag bekend zijn. Niet voor niets heeft onze overbuurman maar wat graag ons overtollige puin overgenomen dat weggegraven is op de plek waar op ons bouwterrein het oorspronkelijke huis stond.

Ook het huis ernaast ligt lager. De eigenaar—Elmira’s oom—had voor vandaag een vrachtwagen leem besteld om een aanbouw bij zijn huis te bouwen. Helaas bleken de remmen en stuurmanskunst van deze Kamaz niet optimaal waardoor de vrachtwagen naast de oprit terecht kwam. De lading ging behoorlijk hellen, maar na een aantal uren lukte het toch om weer met alle zes wielen op de weg te komen en het leem op de gewenste plaats te lossen.

We hebben in Zhabagly twee kleintjes. Allereerst is er natuurlijk Nathalie, maar er is ook een klein hondje Knopke. Nathalie en Knopke vinden het heerlijk om met elkaar te spelen. Met name op Nathalie’s speelgoedbeer heeft Knopje het nogal eens voorzien.

Elmira zegt altijd dat ik geen auto nodig heb maar een bulldozer. Daar zit wel een kern van waarheid in. In Nederland was ik in het weekend vaak met mijn auto op pad om nieuwe wegen en bestemmingen te ontdekken, in Kazachstan is dat niet anders. Het enige verschil is de gesteldheid van de wegen. Zodra je van de centrale wegen afgaat is een bulldozer inderdaad vaak gemakkelijker dan een reguliere auto.

Ik heb de beschikking over enkele topografische kaarten van het gebied waar ik woon. Weliswaar zijn de meesten vrij oud—voor het laatst bijgewerkt in de jaren tachtig in de communistische tijd—maar in dit deel van de wereld gaan veranderingen niet zo snel, dus geven ze in het algemeen nog een aardig beeld van de werkelijkheid. Alleen de situatie rond grote steden zoals Shymkent is in de afgelopen twintig jaar ingrijpend veranderd.

Al een tijdje intrigeerde mij een zandweggetje dat was ingetekend door het Karataugebergte ten noorden van Zhabagly. Dit zandpad zou volgens de kaart het gebergte van west naar oost doorkruisen en halverwege de pas Krasne Varota passeren. Voor de mensen die geen Russisch kennen, Krasne Varota betekent Rode Poort.

Het is niet gebruikelijk in Kazachstan dat passen een naam hebben die op een topografische kaart wordt vermeld. Zeker niet wanneer het een pas in een onbelangrijk zandpad betreft. Voldoende aanleiding dus om met de auto vandaag het zandpad af te rijden om te kijken waar deze speciale naam vandaan zou kunnen komen.

Met Elmira en Nathalie achterin zijn we met zijn drieën vandaag het zandpad afgereden. Het eerste stuk van de weg bleek wonderwel vlak. Veel bandensporen wat een teken is van veelvuldig gebruik. Na ongeveer een minuut of twintig rustig rijden en om ons heen fotograferen bereikten we het punt waar het pad steiler omhoog ging. Bovenaan werd al vrij snel duidelijk waarom deze plek de rode poort genoemd wordt. In de top was de weg zo’n vijf meter diep uitgehakt in het rode gesteente, met twee rode wanden langs het pad tot gevolg. Achter de poort daalde het pad scherp naar het dal van de Kulan rivier en vervolgde zichtbaar verder de weg door de Karatau.

We besloten het pad verder te vervolgen. Volgens de kaart zou het mogelijk moeten zijn door te rijden over het pad tot aan de oostzijde van het Karataugebergte. Een ritje van zo’n dertig kilometer. De Kulan rivier bleek geen groot obstakel. Het riviertje heeft ongetwijfeld zijn begin niet ver van de rode poort pas, want er stond nauwelijks 10 centimeter water, een peuleschil voor onze verhoogde Lada.

Het pad werd allengs slechter en minder bereden. Een terreinwagen was misschien beter in zijn element geweest dan onze sedan, want op sommige stukken schuurde vooral onze naar achter overstekende bagageruimte af en toe over de stenige bodem. Ook de achteras kreeg af en toe een tikje mee, maar die is gelukkig volgens Russische traditie lomp en zwaar uitgevoerd en kan een stootje hebben. En reserveonderdelen zijn hier niet zo duur dat het een dure opgave is om af en toe een paar delen van de ophanging te vervangen.

Na een uurtje tuffen, slalommen en af en toe beekjes oversteken bereikten we de oostkant van de Karatau. In de late avondzon hadden we een schitterend uitzicht over het vlakke land erachter. In de verte konden we een dorpje ontwaren dat volgens de kaart Chokpak moest zijn. Het dorpje bleek toen we dichterbij kwamen volledig uitgestorven. Let wel, dit dorp moet niet verward worden met het Chokpak vogelringstation dat in de Chokpak pas zo’n 15 kilometer zuidelijker ligt.

Over de langzaam beter wordende zandweg reden we terug naar de centrale weg van Almaty naar Shymkent. Vlak voor donker waren we uiteindelijk thuis.

We kunnen nu weer een route toevoegen aan de interessante routes die we voor onze gasten hebben wanneer ze een keer een dagje met eigen vervoer op stap willen. Voor een luxe wagen als onze Lada is de route geen aanrader. Zonder veel stuurmanskunst is het geen weg waar je zonder problemen overheen komt voornamelijk vanwege de vele korte steile hellingen en stenen, maar voor mensen met een terreinwagen is het een prima traject.

Niet lang geleden heb ik een foto op de weblog gezet van een Chinese appel die langs de kant van de weg Shymkent-Almaty gekocht is. De appels worden verkocht in de buurt van het plaatsje Mitsjoerin waar in de Sovjettijd grote appelboomgaarden geplant zijn.

Appelbomen kunnen niet zonder water en na het ineenstorten van het Communistische regiem is het irregatiesysteem in het land in verval geraakt. Het gevolg hiervan is dat ondermeer de boomgaarden van Mitsjoerin onvoldoende water krijgen om de appelbomen te laten groeien. In grote delen van de boomgaarden zijn de bomen dan ook verdroogd en afgestorven wat een macaber beeld oplevert.

In Nederland is er duidelijk onderscheid tussen de typen voertuigen die op verschillende wegtypen voorkomen. In Kazachstan is dat wat anders. Ezelkarren zijn een normale verschijning op de doorgaande wegen en ‘s avonds moet er geregeld geslalomd worden rond de kudden die rond die tijd naar huis worden gedirigeerd. Vandaag kwamen we dicht bij Shymkent op de snelweg echter het ultimum van langzaam verkeer tegen: Een schildpad die onverschrokken de weg overstak.

Een schildpad komt in Nederland alleen voor in dierentuinen en in terraria. In Kazachstan kun je ze echter ook in het wild vinden en gelukkig zijn ze niet zo snel dat het niet lukt om ze op de foto te krijgen.