Naar de bank en immigratiepolitie
Eén van de voorwaarden om een verblijfsvergunning te krijgen voor Kazachstan is het bezit van een voorgeschreven hoeveelheid financiële middelen. Dit bedrag moet op een bankrekening in Kazachstan staan en de bank moet een document afgeven voor de immigratiepolitie. In Nederland is iets dergelijks niet moeilijk. Een kopie van een rekeningafschrift voldoet in praktisch alle gevallen. In Kazachstan gaat dat wat lastiger. Enkele weken geleden heb ik het geld vanuit Nederland naar de Kazachstaanse rekening overgeheveld. Het kwam relatief vlot aan. Vier dagen nadat ik het verstuurd had belde de bank namelijk al naar Elmira dat er geld op de rekening was binnengekomen. Maar daarmee heb je nog geen bewijs voor de immigratiepolitie dat het geld er inderdaad is. Daarvoor moet je naar het kantoor van de bank zelf en moet een door de directeur ondertekende en door de hoofd boekhouder afgestempelde verklaring worden opgemaakt.
Dat klinkt nog steeds eenvoudig, maar wie mijn weblog al een tijdje volgt weet dat in Kazachstan iets dat simpel klinkt niet altijd simpel is. We komen met de auto vlak voor lunchtijd in Shymkent aan. Omdat we wel doorhebben dat de procedure even gaat duren parkeren we de auto vlak bij de bank en lopen naar een restaurant vlakbij. Met een volle maag hebben we hopelijk voldoende energie om de hele procedure vandaag af te ronden. Vijf minuten over twee staan we weer bij de bank. Op de begane grond zijn de balies voor de reguliere klantenafhandeling. Voor elke afzonderlijke balie heeft zich al een rij van zo’n tien personen gevormd. De meeste mensen die hier staan komen geld op hun rekening storten of juist opnemen. We sluiten in één van de rijen aan en in een dik halfuur schuifelen we naar voren tot we aan de beurt zijn.
We overhandigen ons rekeningdocument en mijn paspoort en vragen een afschrift van de baliemedewerkster van het geld dat recentelijk door mij uit Nederland overgeschreven is. Er wordt wat op de computer getikt en even later krijgen we een briefje mee. Met dit briefje moeten we naar de eerste verdieping, kantoor 201. Op dat kantoor kan men ons een afschrift geven van de overschrijving. Met het briefje gaan we naar boven. Een dame achter de balie—waar het duidelijk rustiger is dan beneden—neemt het briefje aan en gaat in een ordner zitten bladeren. Kennelijk worden alle internationale overschrijvingen hier in één ordner bewaard. Dat zegt iets over de hoeveelheid internationale transacties die men doet. Na een minuut of vijf bladeren heeft ze het bewuste blad gevonden. Het wordt uit de ordner gehaald en in tweeën geknipt. Eén deel moet ik ondertekenen en gaat hier weer in het archief, het andere deel krijgen we mee voor het vervolg van de procedure.
Zo, dik drie kwartier zijn verstreken en ik ben nu in het bezit van een afschrift dat het geld inderdaad op mijn rekening binnengekomen is. Maar daarmee zijn we er nog niet. Voor een verklaring voor de immigratiepolitie moeten we opnieuw naar de overbevolkte balies op de begane grond om leges te betalen voor de verklaring, en om een uitdraai te krijgen hoeveel het door mij in euro’s gestorte geld tegen de huidige koers in Tenge waard is. Gelukkig hebben we Nathalie thuisgelaten want een tweede keer in het snikhete hok beneden op je beurt wachten was met haar vast niet gelukt. Beneden zijn de rijen nog langer geworden. We sluiten weer aan het eind van één van de rijen aan en bijna een uur later zijn we aan de beurt. De leges zijn zo’n drie euro, en voor dat geld krijgen we een briefje waarop staat dat wij een aanvraag hebben ingediend voor een verklaring voor de immigratiepolitie. Bovendien is op dat briefje het saldo vermeld.
Nu moeten we naar de tweede verdieping. De zeven maanden zwangere Elmira heeft duidelijk moeite zich na het lange staan en wachten naar deze hoogte te hijsen. Gelukkig staan op het kantoor van de secretaresse van de directeur een paar stoelen waar we dankbaar op plaatsnemen. De secretaresse neemt onze papieren en mijn paspoort in ontvangst en begint een verklaring te typen. “Oeps”, zegt ze na een paar regels. Op het briefje staat alleen het saldo in euro, niet in tenge. Of we even weer naar beneden willen om dat te laten corrigeren. Elmira, dapper als ze is, neemt het briefje aan en gaat weer naar de begane grond. Ze hoopt met een paar vriendelijke woorden en haar zwangere buik vooruit gestoken even voor te mogen in een rij om het briefje te laten corrigeren. Ik blijf in de tussentijd op het kantoor van de secretaresse achter.
Na enkele minuten is ze alweer terug met een brede glimlach op haar gezicht. De secretaresse had het niet goed gelezen, op het papiertje stond wel degelijk in handgekrabbel KZT, oftewel de internationale code voor de Kazachstaanse munteenheid met daarachter het bedrag omgerekend tegen de actuele koers.
De secretaresse maakt het document af en brengt het vervolgens naar de directeur die er zijn handtekening onder plaatst. We moeten zelf nog even voor het stempel van de hoofd van de boekhouding zorgen, die zit in een kantoortje links. Met de verklaring gaan we naar het hoofd van de boekhouding die er een prachtig rode ronde stempel op plaatst. Zo, alle documenten voor de aanvraag van mijn verblijfsvergunning zijn nu binnen. Het is inmiddels half vijf en we kunnen nog net naar de immigratiepolitie om de documenten te laten controleren. Als alles meezit kunnen we morgen de aanvraag bij de politie in Wanovka indienen.
Het bureau van de immigratiepolitie in Shymkent is een minuut of tien rijden vanaf de bank. Nou is dat vrij variabel, want met de huidige verkeersdrukte in de stad kan een stukje dat vroeger in vijf minuten met de auto overbrugd kon worden tegenwoordig gemakkelijk twintig minuten kosten. Het verkeer zit gelukkig niet al teveel tegen en ruim voor sluitingstijd komen we op het politiebureau aan. De vrouw die normaliter de documenten controleert is er echter niet. Ze moet volgens collega’s wel komen dus blijven we op de gang wachten. Dat wachten wordt beloond, want binnen een kwartier komt ze aanlopen. Er zijn nog enkele mensen voor ons, maar die kunnen vrij snel worden geholpen waarna wij aan de beurt zijn.
Met een vakkundige blik bladert de Russische dame met meer dan twintig jaar ervaring op de immigratiedienst door de papieren. Al snel vist ze de verklaring van de AIDS test eruit. Wat wij hebben gekregen is een algemene uitslag van de test, maar er moet door het AIDS centrum een speciale verklaring worden opgemaakt. Daar moeten we mee terug. Het is nu al te laat om dat vandaag nog te doen, maar morgenvroeg kunnen we eventueel nog een keer naar Shymkent reizen. Het volgende document waar ze op stuit is problematischer. Door de Nederlandse ambassade in Almaty is een verklaring opgesteld waarbij ze aangeven er geen bezwaar tegen te hebben dat ik een verblijfsvergunnning voor Kazachstan aanvraag. Er is echter één probleempje, de ambassade spreekt in de verklaring over een tijdelijke verblijfsvergunning, terwijl het om een permanente moet gaan. Nou zijn dat maar een paar woordjes, maar om die veranderd te krijgen moet ik wel naar de ambassade in Almaty en dat is 650 kilometer van Zhabagly verwijderd. Bovendien zijn het binnenkort feestdagen en treintickets zijn in de winter vaak moeilijk te krijgen dus dat kan nog interessant worden.
Enigszins gedesillusioneerd staan we weer op straat. Terwijl Elmira naar een apotheek loopt om wat medicijen te kopen bel ik met mijn mobieltje—waarin ik het nummer van de ambassade voorgeprogrammeerd heb, je weet maar nooit—naar Almaty om te vragen op welke dagen ze vanwege de feestdagen gesloten zijn. De dame aan de andere kant van de lijn meldt mij dat de ambassade op eerste en tweede kerstdag en op 1 en op 2 januari gesloten is. Het is nu woensdag. Volgende week maandag en dinsdag is de ambassade vanwege de kerst gesloten, dus zou het mooi zijn als het nog zou lukken om morgenavond op de trein te stappen om vrijdag het document te laten aanpassen. Maar dan moeten we wel als de bliksem aan treintickets zien te komen.
Op de weg terug van Shymkent naar Zhabagly ligt het plaatsje Tjulkebas. In dit plaatsje is het treinstation waar we normaliter de trein naar Almaty nemen en de ticketverkoop is daar dag en nacht geopend. Daarom besluiten we op de terugreis daar langs te gaan. Na een dag van wachten en tegenslagen zit het nu eindelijk een keer mee. Er staat geen lange rij voor het ticketkantoor zoals normaal vaak het geval is en zowel voor de heenreis op donderdagavond, als de terugreis op vrijdagavond zijn er nog plaatsen vrij in de trein. Met een zucht van verlichting betaal ik de tickets. Misschien komt alles dan misschien toch nog op korte termijn voor elkaar.
