Lammert's Weblog

Nathalie wordt later vast een keukenprinses. Hier helpt ze baboeshka met het rollen van het deeg voor de bisparmak die vanavond op mamma’s verjaardag op het menu staat.

Sneeuw vinden kinderen altijd leuk, of ze nu uit Nederland komen of uit Kazachstan. Hier stapt Nathalie parmantig in haar skipak over de vers in Zhabagly gevallen sneeuw.

Pappa leeft op grote voet—maar liefst maat 45—en Nathalie wil best eens proberen hoe dat voelt. Aan de hand van diadoeshka neemt ze een paar zevenmijlslaars-passen in pappa’s laarzen.

Het weer in Zhabagly lijkt te zijn omgeslagen. Vannacht is de eerste sneeuw in het dorp gevallen en er ligt nu zo’n acht centimeter. De temperaturen zijn flink gedaald waardoor de sneeuw ook overdag blijft liggen. Mijn schoonvader is vandaag naar Wanovka geweest en de centrale weg was moeilijk begaanbaar omdat zich onder de sneeuwlaag een gladde ijslaag had gevormd. Gelukkig hebben wij onze winterbanden met spikes in de kelder liggen dus als het zo blijft komen die onder onze Lada zodat wij ons in ieder geval veilig over de weg kunnen begeven.

Net als vorig jaar zal dit wel weer een winter worden waarin wij regelmatig gestrande auto’s op zomerbanden uit de ondergesneeuwde bermen moeten trekken. Hopelijk valt er niet zoveel sneeuw als twee jaar geleden, want in februari is Elmira uitgerekend en het zou prettig zijn als we als het moment daar is zonder al te veel problemen een kraamkliniek kunnen bereiken.

Kazachstan heeft een snel groeiende economie waardoor veel mensen voor de eerste keer in staat zijn een auto te kopen. Dit is te zien aan het rappe tempo waarmee de wegen in de steden volraken. De meeste mensen kopen een tweedehands uit het buitenland geïmporteerde wagen. De gedachte om in een Lada of Moskwitsch rond te rijden is de meesten te veel, hoewel ik uit eigen ervaring kan zeggen dat je er ook mee van A naar B kunt komen en het aanbod van goede reserve onderdelen veel groter is dan van de gemiddeld 15 jaar oude tweedehands westerse barrel.

Prijs speelt een belangrijke rol bij de keuze—zo rijk zijn de nieuwe rijken ook weer niet—en daarom wordt bij vergelijkbare modellen vaak gekozen voor de goedkopere optie. Dat is tegenwoordig veelal een auto uit Japan. Japanse auto’s zijn goedkoper dan auto’s uit West Europa, mogelijk omdat de koopjes in West Europa al zijn weggevist door de Polen, Roemenen en andere Oostblok bewoners. Auto’s uit Japan hebben echter één nadeel, het stuur zit rechts.

Een stuur aan de rechterkant is geen probleem in Japan zelf, waar links gereden wordt. Japan is met zijn links rijden redelijk geïsoleerd in de regio waardoor de afzet van tweedehands auto’s moeilijk is. Tot voor kort was Kazachstan één van de landen waar hun afgedankt rollend staal nog heen kon worden getransporteerd. Daar komt per presidentiëel decreet vanaf 1 januari 2007 echter een einde aan.

In drukke steden als Almaty, Astana en Shymkent worden veel verkeersongelukken veroorzaakt door chauffeurs die door hun rechtse zetel bij invoegen en kruisingen onvoldoende zicht op de weg hebben. Om het verkeer veiliger te maken is de import van dergelijke voor het Kazachstaanse verkeer ongeschikte auto’s per volgend jaar verboden, en per 1 januari 2009 komt er zelfs een verbod om in een auto te rijden waar het stuur rechts gemonteerd is.

Veel nieuwe rijken zien hun droom in rook opgaan en hebben recentelijk in Astana geprotesteerd tegen deze nieuwe regel. Het zal waarschijnlijk geen baat hebben. Verkeer is één van de belangrijkste doodsoorzaken in Kazachstan en er is de overheid alles aan gelegen om dat terug te brengen tot normale proporties.

Elmira is vandaag met haar moeder naar het diagnostische centrum in Shymkent geweest. Haar moeder is voor een onderzoek geweest in verband met haar langdurige astmaklachten, en Elmira heeft een echo laten maken van ons tweede kind in wording, dat nu zo’n zes maanden op weg is.

De astmaklachten van mijn schoonmoeder zijn hoogstwaarschijnlijk het gevolg van een allergische reactie. Eerdere longfoto’s hadden al aangewezen dat er geen sprake meer is van een infectie in de longen of bronchiën, en de klachten zijn met name erger geworden sinds haar intrek in het nieuwe huis in het dorp. Daarvoor vertoefde ze met name op de boerderij waar veel buiten gewerkt wordt en het huis vrij tochtig is, het nieuwe huis tocht minder en procentueel brengt ze er veel tijd in door. Ik heb Elmira door de telefoon uitgelegd dat in Nederland de huisstofmijt één van de belangrijkste oorzaken van allergiereacties is, en dat vervangen van de traditionele Kazachse dekens door een anti-allergisch dekbed en verwijderen van andere producten uit de slaapkamer waar de huisstofmijt zich in kan nestelen al een heleboel kan helpen.

Elmira zelf ging voor een echo. Alles zag er goed uit volgens de arts. het hartje klopt zeer goed en ze durfde zelfs met stelligheid het geslacht te noemen. Nou neem ik dat met een korreltje zout. Van Nathalie werd met zekerheid gezegd dat het een jongetje zou worden. We zien het wel begin volgend jaar bij de geboorte. Het geslacht is één van de meest onbelangrijke zaken, tenminste voor een pappa van niet-Kazachse afkomst.

Geheel onverwacht kreeg mijn schoonvader Sagit vandaag een telefoontje. Het was iemand uit Shymkent die vroeg of hij langs wilde komen op een vergadering aldaar. Niet helemaal wetend wat hij daar moest is hij die kant opgegaan. Elmira en de anderen bleven thuis, zo belangrijk zou het wel niet zijn.

Aangekomen in Shymkent bleken zich in een zaal zo’n 1500 mensen verzameld te hebben. Vanuit de Oblast (zeg maar de provincie) had men het nodig gevonden personen die zich de afgelopen jaren bijzonder hadden ingezet voor de gemeenschap in het zonnetje te zetten. Totaal zo’n 15 mensen waren uitgekozen, waarvan drie uit het Tjulkibasski rayon (gemeente) waar wij wonen. Geheel tot zijn eigen verrassing was mijn schoonvader één van hen.

Toegegeven, voor een Kazach is mijn schoonvader niet helemaal standaard. In plaats van elke dag met een fles wodka voor de televisie te hangen is hij vaak druk in de weer. Niet zelden begint zijn werkdag al ‘s ochtends om een uur of zeven en naast zijn boerderij—die inmiddels vanwege ons Nederlandse sperma en de elektrische afrastering de officiële status van technologisch geavanceerde voorbeeldboerderij heeft—is hij niet zelden op zijn bulldozer te vinden om allerhande lokale projecten te ondersteunen. En ook als mensen het liefst binnen bij de warme kachel zitten zoals anderhalf jaar geleden toen er ‘s winters extreem veel sneeuwval was in Zhabagly heeft hij tot in de nacht in zijn onverwarmde bulldozer doorgewerkt om de weg vrij te maken zodat een hoogzwangere vrouw op tijd naar de kraamkliniek in Wanovka kon komen.

Een oorkonde en een telvisie waren het cadeau vandaag. En als een echte Kazach heeft hij de avond thuis doorgebracht. Voor de televisie met een fles wodka; maar voor deze keer mag het.

Morgen is een belangrijke dag in Kazachstan. Dan wordt namelijk begonnen met het in omloop brengen van een nieuwe serie papiergeld. Elke zeven jaar wordt het ontwerp van het papiergeld in Kazachstan vernieuwd en wordt de beveiligingstechnologie aan de nieuwste standaarden bijgesteld.

De afgelopen paar maanden zijn de Kazachen al via de televisie dagelijks geinformeerd over het nieuwe geld en de echtheidskenmerken daarvan. Daarnaast heeft de overheid een meertalige website geopend waar deze informatie kan worden teruggevonden. Voor wie wil weten hoe het Kazachstaanse geld er vanaf morgen uitziet kan kijken op de website www.tenge2006.kz.