Overal waar we bezig zijn wordt de oude aluminium bedrading uit de muur getrokken en vervangen door koper. Koper is wel aanmerkelijk duurder, maar het heeft betere elektrisch geleidende eigenschappen en bovendien is het veel minder bros. In praktisch geen enkel huis in Jabalgly hebben alle stopcontacten en lichtpunten stroom, omdat er altijd wel een plek is waar tijdens de installatie het aluminium een knauw heeft gekregen en bij een wat hoger stroomverbruik ter plekke is doorgebrand.
Ook de routing van de bedrading is wat anders. De horizontale en vertikale sleufen zijn nieuw, het wat vreemd kronkelende pad is hoe het was, waarschijnlijk kostte dat de minste meters installatiedraad indertijd.
Op de foto is ook duidelijk te zien dat het materiaal niet vergelijkbaar is met de Nederlandse installatiematerialen. PVC buis kennen ze hier niet dus het twee-aderige of drie-aderige installatiesnoer wordt rechtstreeks onder de stuclaag geplakt. Bovendien is de enig leverbare kleur wit, wat niet zo erg is als er slechts één lampje hoeft te worden aangelegd, maar bij complexere aansluitschema’s zoals ik die graag wil uitvoeren is het zaak om de verschillende aders goed uit elkaar te houden, zelfs waar de installatiedraden door muren lopen of anderszinds uit het zicht verdwijnen. Ik heb hiervoor een heel systeem van kort, lang of niet strippen van de uiteinden en verbuigen of knopen van de draden ontwikkeld en tot nu toe werkt dat naar behoren. Maar geel-groen voor aarde, blauw voor nul, bruin voor fase en zwart voor schakeldraden werkt mijns inziens toch gemakkelijker en sneller.
Het oude behang van de nar is verwijderd en voordat er nieuw behang op komt wordt de hele muur gestuct en gevlakt door Ruslan.
De verbouw van het guesthouse is een meerjarenproject waarbij per keer een kamer wordt aangepakt, maar dan wordt ook in één keer alles goed gedaan. Zo komen er nu onder de vloer dikke polystyreen isolatieplaten te liggen zodat we deze kamer ook in de winter kunnen verhuren zonder dat we klachten over koude voeten krijgen.
Nathalie is altijd erg geïnteresseerd in de computer. Niet alleen tekenfilms die erop gespeeld worden vindt ze leuk, maar ook als pappa aan het werk is mag ze graag meekijken. Ze zal pappa straks waarschijnlijk goed gaan helpen met zijn werk.
De vloer van de voormalige nar is verwijderd. Duidelijk is aan de witte band langs de muur te zien hoeveel hoger de vloer in het verleden lag. Tot nu toe was de nar geen afgesloten ruimte, maar maakte onderdeel uit van de corridor door het huis. Daar komt verandering in en daarom is er een sleuf gegraven waarin vandaag een betonfundering is gestort. Deze fundering zal de scheidingswand moeten dragen die er voor zorgt dat er een nieuwe slaapkamer in het huis komt.
Huizen die volgens Kazachse traditie gebouwd zijn kennen nog veel kenmerken van de originele ronde nomadententen yurts waar de Kazachen vroeger in leefden. Vaak is er maar één deur die leidt naar een centrale hal waarop de deuren van de kamers rondom uitkomen. Een ander veel voorkomend gegeven in zo’n huis is de nar, een ontvangstruimte met verhoogde vloer niet ver van de voordeur.
De vloer van de nar is verhoogd waardoor het ‘s winters minder koud aanvoelt. Bovendien is de nar vaak de plek waar een Kazachs gezin het grootste deel van de tijd doorbrengt. En deze nar in het huis van mijn schoonouders gaat vandaag verdwijnen…
Mijn schoonvader is er niet echt blij omdat het wegbreken van een nar uit een huis als het ware de ziel uit het huis weghaalt, maar zijn vrouw die van Russische afkomst is en daardoor wat minder binding heeft met Kazachse historie krijgt vandaag haar zin. De nar in het guesthouse zal verdwijnen en plaatsmaken voor een extra slaapkamer voor toeristen. Bij de verbouw zal direct de oude aluminium elektrische bedrading worden verwijderd en vervangen door koperdraad. En ook het aantal stopcontacten zal flink worden vergroot omdat toeristen nu eenmaal veel apparatuur meesjouwen die stroom nodig hebben. Denk aan scheerapparaten, batterijladers en dergelijke.
De eerste fase is het verwijderen van het behang van de muren en het plafond. Terwijl Ruslan met een roller de muren nat maakt om zo het laatste restje behang te verwijderen steek ik met een plamuurmes het plafond schoon. Gemakkelijk als je wat langer bent.
Na het betegelen en behangplakken op de muren en het plafond is de keuken van mijn schoonouders voorzien van een vinyl vloerbedekking. Alle meubels staan weer op hun plaats en ook het gasfornuis en de afzuigkap hebben weer hun plekje gevonden. Het is nu een leuke woonkeuken geworden.
Zuidelijk Kazachstan heeft een uitzonderlijk rijke historie. Door de ligging van de woestijn in het noorden en de bergen in het zuiden was er slechts een smalle strook die door oude volken gebruikt werd om van Oost naar West te trekken. De bekende Zijderoute liep door dit gebied en belangrijke rust- en handelsplaatsen waren gevestigd aan de rivieren.
Eén van die vroegere handelssteden is Otrar dat zo’n 170 kilometer ten noordwesten van het huidige Shymkent gesitueerd is. Otrar was een bloeiende handelsgemeenschap in de tijd van de Mongoolse invasie in dit deel van Azie die begon in het jaar 1218. Nadat een handelskaravaan van de Mongolen was beroofd besloot Dzjengis Khan de stad met de grond gelijk te maken. In 1219 voegde hij de daad bij het woord.
Van Otrar is nu niet veel meer over dan een aantal archeologische vindplaatsen die voor toeristen toegankelijk zijn. Omdat ik zelf nog geen fotomateriaal had van Otrar ben ik vandaag met een Amerikaanse toerist meegegaan als gids/vertaler. Op onderstaande foto is de kaart aan het ingang van het terrein te zien waarop de vier belangrijkste opgravingen zijn ingetekend.
Hier één van de opgegraven fundamenten. Zoals een Spaanse toerist een paar jaar geleden bij ons formuleerde “Ik heb veel ruïnes gezien, maar nog nooit een die zo met de grond gelijk gemaakt was. Dzjengis Khan heeft zijn werk goed gedaan”.
