Beschaving zit in kleine dingen. Toen ik in 2002 voor het eerst anderhalve week bij Elmira’s schoonfamilie op bezoek was, was het toilet buiten door de regen ingestort en bestond de enige vorm van stromend water uit een tuinslang op het erf.
In de afgelopen vijf jaar is er het nodige veranderd. De kolenkachel is de deur uit en sinds kort staat er een heuse Bosch combi CV ketel in het huis die alle kamers in de winter op een aangename temperatuur houdt. Een combiketel kan meer kan dan alleen radiatoren verwarmen en daarom heb ik direct maar het benodigde leidingwerk aangelegd naar beide keukens. Daardoor is er nu voor het eerst warm stromend water in de keuken. Mijn schoonmoeder opent hier onder het toeziend oog van Elmira en Isabel symbolisch deze noviteit met het doorknippen van een lint in de keuken van het guesthouse.
Vandaag is het plan naar Shymkent te gaan. Op de helling na Sastobe begint de motor echter plotseling te haperen en na een paar seconden komt er witte rook onder de motorkap vandaan. Snel stoppen in de berm is het devies!
Gelukkig hebben we altijd een brandblusser in de auto—dat is verplicht in Kazachstan—en hoewel hij van Chinese makelij is en er niet bijster veel bluspoeder uit het apparaat wil komen is het voldoende om de beginnende brand onder de motorkap te blussen. Ik heb een jaar geleden ook al eens een massa schakelaar aangebracht waarmee je met één handeling de accu los kunt koppelen van het elektrische systeem van de auto en die kwam nu ontzettend goed van pas.
Pfff… en daar sta je dan.
De oorzaak van de brand is vrij snel gevonden. Kennelijk is er kortsluiting ontstaan rond of in de startmotor waardoor de isolatie rond de startkabels is gaan branden. Dat moet zulke grote stromen uit onze accu getrokken hebben dat de 12 Volt naar beneden werd gehaald wat het stokken van de motor verklaart. OK, de oorzaak is duidelijk maar wat nu verder?
Hoewel Kazachstan een groot dunbevolkt land is ben je echter nooit alleen. Niet lang nadat we gestopt zijn stopt een dorpsgenoot en ook de Nederlanders in hun Opel Combo die wij een uurtje daarvoor aan de kant hebben gesproken stoppen en komen vragen wat er aan de hand is. Ze bieden aan om ons met hun Combo naar huis te slepen maar dat hoeft niet. We hebben Ruslan al gebeld en die zal ons met de Lada Niva komen ophalen. Zo’n auto is wel zo geschikt om ons over de hier en daar pittige hellingen naar huis te brengen.
We staan op een slecht punt om opgepikt te worden maar een halve kilometer terug is een bezinestation. Dit benzinestation hebben we al eens eerder gestaan met pech en er zijn boompjes waar we de auto gemakkelijk onder kunnen zetten zodat Isabel uit het zonnetje blijft.
De auto in de vrijloop, voet op de rem en met behulp van de zwaartekracht laat ik onze auto achteruit tot aan het bezinestation rollen.
Als we na een paar uur uiteindelijk weer thuis zijn en ik nog een duik onder de motorkap doe kan ik de gehele toedracht van de brand achterhalen. We hadden wat problemen met de startmotor en omdat ik elke dag bezig ben met de bouw van ons huis had Elmira het een weekje geleden goed idee gevonden om onze handige overbuurman de startmotor te laten vervangen door een nieuwe. Met die nieuwe startmotor was niks mis, maar de dikke startkabel die normaal vanaf de startmotor langs het motorblok naar de accu hoort te lopen was langs de andere kant gelegd waar de hete uitlaatpijp ook langs gaat. Daar zit nog wel een radiatiekapje tussen om de warmtestraling van de uitlaat wat te temperen, maar dat stuk blik wordt vrij warm en de kabel was daar tegenaan gelegd. Door de lange rit en het stuk hellingop was de isolatie van de startkabel kennelijk zo heet geworden dat de isolatie was gaan smelten of branden. De erop volgende kortsluiting had de koperen startkabel muurvast aan de stralingskap gelast.
Ik denk niet dat we onze auto voorlopig weer ter reparatie aan onze overbuurman aanbieden.
Zelden kijk ik meer van iets op in Kazachstan, maar vandaag zag ik iets waarvoor ik onze auto een paar honderd meter verder op de weg draaide om terug te rijden om het nog eens goed te aanschouwen.
Op een parkeerplek op de weg tussen Wanovka en Azatlik stond een witte Opel Combo geparkeerd. Nu is zo’n kleine bestelauto in Kazachstan sowieso al iets bijzonders—men houdt hier van groot en imponerend—maar deze was voorzien van Nederlandse kentekenplaten.
De reden bleek al snel. Een paar Nederlanders—Eric en Ernie—waren een tijd geleden begonnen aan een reis van Nederland door Centraal Azië op weg naar Pakistan en vannacht hadden ze op deze parkeerplaats doorgebracht. Net als elke moderne reiziger houden zij ook een reisverslag op internet bij.
Voor wie nog niet weet waarom ik precies naar Kazachstan ben gegaan, dat is voor deze drie dames: Nathalie, Elmira en Isabel.
Er is één gouden regel in betonland, het gegoten product wordt nooit beter dan de bekisting die het vorm gegeven heeft. Daarom ben ik de afgelopen weken bezig geweest met het uitdenken en bouwen van een ingenieus bekistingssysteem. Mijn ervaring met LEGO in het verleden en meer dan 10 jaar werkervaring in de Nederlandse scheepsbouw die veel op bouwpakketten is gestandaardiseerd is hier zeker behulpzaam bij geweest. Ik heb een groot aantal standaardplaten van 60, 50 en 40 centimeter breed gemaakt van speciaal gelamineerd watervast betonmultiplex in lengtes van 240, 200, 120 en 60 centimeter. Deze platen hebben allemaal een frame aan de achterzijde van 50 mm hoekstaal. In dit hoekstaal heb ik op afstanden van 10 of 20 centimeter gaten geboord waardoor de losse platen met bouten en moeren aan elkaar kunnen worden gekoppeld tot grote vlakken en lengtes.
Naast de standaardplaten heb ik ook een groot aantal hoekstukken gezaagd en geassembleerd waarmee binnenhoeken goed kunnen worden gevormd. Het gevolg is een bouwpakket waarmee heel flexibel allemaal bekistingsvormen kunnen worden samengesteld. Op de foto is van onze omheining de fundering rond een pilaar te zien. De funderingsbalken tussen de pilaren zijn 25 centimeter breed, de pilaar zelf wordt 40 x 40 cm. Bovendien verspringt de hoogte van de twee balken hier nog 10 centimeter omdat ons terrein op een helling ligt.
Elke dag wordt de fundering van de omheining een paar meter langer. Op de achtergrond is onze elektriciteitspaal te zien. De schijnwerper die we erin gemonteerd hebben gaat automatisch aan wanneer het schemer wordt. In Nederland zou je dan onmiddellijk klachten krijgen van de buren over lichtvervuiling, maar hier in Kazachstan zijn de buren er juist blij mee. Zo kunnen ze ‘s avonds gewoon rond hun huis lopen en is de kans dat inbrekers hun huis op de korrel nemen kleiner dan bij huizen waar de tuin ‘s nachts volledig donker is.
De kokparwedstrijd die door de RTL Travel filmploeg in Zhabagly wordt gefilmd heeft een speciale deelnemer: Chris Zegers. De meeste lokale deelnemers maken gebruik van beschermende tankhelmen en scheenbeschermers terwijll Chris Zegers het in zijn witte T-shirt en spijkerbroek moet doen. Toch worden hij en zijn paard tijdens de wedstrijd niet gespaard.
Petje af voor Chris die zonder veel training aan deze wedstrijd meedoet en daarbij bepaald geen modderfiguur slaat.
“Hé, die man ken ik!”, hoor ik jullie al zeggen. Dat klopt, we hebben vandaag Chris Zegers op bezoek als deel van een filmploeg die een uitzending over Kazachstan voor RTL Travel gaat maken. Chris speelt daarin een partijtje kokpar mee, het lokale polospel met een dode geit. Hier legt hij voor de camera het één en ander uit aan de televisiekijker thuis.
