In tegenstelling tot het oude toilet in onze bouwval krijgt ons nieuwe toilet een raam. Daarmee kunnen onfrisse luchtjes gemakkelijker het kleine kamertje verlaten en het geeft ook een wat minder opgesloten gevoel. Om een raam te maken zijn echter wel wat bouwkundige voorzieningen nodig. De belangrijkste is het plaatsen van een latei boven het raam die het later verzakken van de bakstenen boven het raam moet voorkomen. De methode die we gebruiken is om op de plaats zelf een latei te storten. We hebben een sleuf uit de bakstenen muur gehakt ter grootte van de gewenste latei, plus een sparing waarin we een stuk bekistingplaat hebben gelegd. De bekistingplaat is horizontaal geplaatst, zodat de bovenkant van het raam daarmee ook horizontaal komt. Aan de buitenkant hebben we de opening dicht gemaakt met andere bekistingsplaten die aan de onderplaat vast zijn gebout. Relatief droge mortel wordt vervolgens in de opening gestampt, waardoor we een vorm van horizontaal stampbeton krijgen. Wapening aan de onderkant moet eventueel scheuren voorkomen.Met deze methode krijgen we een naadloze aansluiting van het beton op de bakstenen erboven en is bovendien een vlakke buitenkant en onderkant van de latei gewaarborgd.
In ons deel van Kazachstan loopt het gasleidingnet boven de grond vanwege de aarbevingen en de stenige bodem. De serre komt onder de gasleiding in onze tuin en de steunbuizen staan op dit moment op de plek waar de ramen van de serre gaan komen. Dat is natuurlijk geen blijvende situatie. Vandaar dat ik nieuwe steunen gelast heb die aan de zijkanten van de draagbalken van de serre worden gelast. Op die manier kunnen we brede ramen plaatsen zonder ontsierende buizen ervoor.
Voor de montage heb ik de steun met een spanband aan de gasleiding opgehangen. Daardoor kan die gemakkelijk precies waterpas worden gesteld voordat die aan de steunbalk wordt vastgelast.
En zo ziet het er nu in de kelder uit. De bekistingsplaten liggen op hoogte en ze zijn geschoord met een twintigtal schoren. Dat moet voldoende zijn om het gewicht van het beton dat erop gestort wordt te houden. Voor de zekerheid worden de relatief dunne schoren nog wel op vloerniveau met elkaar verbonden om te voorkomen dat ze door het trillen van de trilnaald onbedoeld aan de wandel gaan.
Een paar familieleden uit Rostov in Rusland zijn op tegenbezoek in Kazachstan. Vandaar dat we de nodige toeristische uitjes maken, vandaag naar het mausoleum van Aisha Bibi.
Dat Nathalie een echte berggeit is heeft ze een paar dagen geleden al laten zien in het Aksu-Zhabagly natuurreservaat. Vandaag gaat ze voor het eerste een klimwand trotseren in een speelpark in Shymkent. Na afloop was het commentaar: “Pappa, het was verschrikkelijk!”, maar ze ging wel als een professional schijnbaar moeiteloos naar boven.
Vandaag ben ik in mijn eentje begonnen met een klus waar de Kazachse bouwvakkers minimaal drie tot vier mensen voor nodig dachten te hebben: het plaatsen van de bekisting voor het plafond van onze kelder. Ik heb geen idee hoe ze dachten die bekisting te moeten plaatsen, maar waarschijnlijk was het idee dat een paar mensen met gekromde ruggen onder de bekistingplaten zouden moeten staan om de platen op te tillen, terwijl anderen dan snel de platen zouden moeten schoren om niet weer naar beneden te vallen.
In mijn eentje pak ik het iets slimmer aan. Ik heb schragen in de kelder geplaatst waarop ik de bekistingsplaten kan leggen. Er is voldoende ruimte om de platen van onderen aan elkaar te bouten en vervolgens met mijn schroefschoren omhoog te vijzelen naar de gewenste hoogte. Om dat volledig waterpas te krijgen kun je beter in je eentje zijn dan met zijn vieren.
Naast bouwvakker ben ik hier in Kazachstan ook klusjesman. Vooral met de slijptol en het lasapparaat ben ik geregeld in de weer. Een aantal bedden die in Maleisie gemaakt zijn hebben inmiddels bijvoorbeeld al een upgrade gehad om geschikt te worden voor Westerse toeristen die gemiddeld wat zwaarder zijn dan hun Zuidoost Aziatische medemensen. En ook maak ik af en toe wat permanents voor in de tuin. Vorig jaar was het een grote schommel voor de kinderen, dit jaar een pergola waar de toeristen onder kunnen zitten of liggen, naar boven reikend om de druiven te plukken.
De kelderbak is goeddeels klaar. De bekistingsplaten zijn verwijderd en in de muren zijn sleuven gefreesd waar de elektriciteitsdraden voor de verlichting en stopcontacten moeten komen. Wat beschadigingen in de hoeken die ontstaan zijn bij het verwijderen van de bekisting worden de komende dagen bijgewerkt en dan kan het deksel erop. Dat deksel wordt direct de vloer van de opslagruimte die boven de kelder komt. Eén van de bekistingsplaten hebben we maar in de kelder laten staan, want die is binnenkort weer nodig voor het plafond. Alle gruis en rommel is wel opgeruimd, waardoor de kelder nu een wat vriendelijker aanblik heeft.
In de wand aan de overkant een centimeter of tien boven de vloer is één van de twee ventilatiekanalen te zien. Daarmee hopen we te voorkomen dat er al te veel muffe luchtjes in de kelder blijven hangen.