Lammert's Weblog

Overspanning op het elektriciteitsnet is hier een veel voorkomende realiteit. Enkele weken geleden heeft dat de voeding van mijn laptop opgeblazen. Voor de zekerheid gebruiken we al overspanningsbeveiligingen maar dezen hebben niet geholpen om mijn laptopvoeding te beschermen. Het gevolg, 40 euro reparatiekosten en een week zonder laptop.

Vandaag heb ik één van de overspanningsbeveiligingen onder handen genomen. In de originele elektronische opbouw wordt hierbij gebruik gemaakt van een viertal varistoren. Voor de kenners: varistoren zijn elektronische componenten die normaal geen stroom doorlaten maar boven een bepaalde spanning op beide pootjes plotseling gaan geleiden. Ideale componenten voor het beveiligen van gevoelige apparatuur tegen te hoge spanningen. Alleen was in onze overspanningsbeveiliging door de fabrikant gekozen voor een doorslagspanning van 1000 Volt…

Dat is wel leuk om wat piekjes weg te filteren, maar van dergelijke storingen hebben wij geen last hier. Ons grote probleem is dat eens in de paar maanden een elektromonteur van het elektriciteitsbedrijf een paar draden verwisselt waardoor er plotseling 380 Volt uit het stopcontact komt in plaats van 220 Volt. Genoeg om televisies en andere apparatuur naar de andere wereld te helpen, maar lang niet genoeg om onze overspanningsbeveiliging aan het werk te krijgen. Kortom, voor onze specifieke situatie zijn deze dingen waardeloos. Maar dat weet je pas als je er eentje openschroeft nadat je computer opgeblazen is en je wel eens wilt weten waarom.

Ik heb vandaag de soldeerbout ter hand genomen en als eerste alle overbodige componenten van de overspanningsbeveiliging verwijderd. Vervolgens heb ik op de plek van één van de oude varistoren een nieuwe gemonteerd die ik voor 40 Tenge in Shymkent heb gekocht. Niet met een doorslagspanning van 1000 Volt, maar 430 Volt. Lijkt te hoog, maar op ons stopcontact staat normaal een spanning tussen de 228 en 242 Volt. Dat levert een top spanning op van maximaal 345 Volt. Dan mag de varistor nog niet aanslaan. Schakelt een monteur echter 380 op het net, dan komt er minimaal 535 Volt aan top spanning en slaat de varistor door. Ervoor heb ik een snelle 1,6 Ampere zekering geplaatst die dan binnen no-time verdampt is. Succes verzekerd.

Nadeel van de schakeling zoals ik die nu heb gebouwd is dat bij elke overspanning de varistor doorslaat en ik waarschijnlijk elke keer een nieuwe zekering en varistor moet monteren wanneer een monteur weer eens teveel wodka heeft gedronken. Maar dat kost mij totaal maar 60 Tenge per keer en is daarmee vele malen goedkoper dan dure computervoedingen laten repareren.

Het enige probleem is, dat ik nu de huisvrouwen nog moet leren dat zij niet de stofzuiger in mijn computervoedingsblok mogen steken. Want met die belasting brandt de zekering ook door. Ach, dat zal wel lukken denk ik.