Zil luchtfilter
Eén van de aankopen ten tijde van de bouw van het hotel was een ZIL vrachtwagen. Deze in 1983 uit de fabriek gerolde wagen is altijd op zijn Kazachs onderhouden. Dat wil zoveel zeggen dat er alleen gerepareerd wordt als er iets kapot gaat én wanneer datgene wat kapot gegaan is ook echt nodig is voor het gebruik. Als het niet echt nodig is wordt het simpelweg gesloopt.
Omdat mechanisch de auto nog heel lang mee kan—de ZIL fabrieken staan er om bekend onverwoestbare lompe brokken staal te produceren—ben ik begonnen de vrachtwagen op wat meer Westerse wijze te onderhouden en reviseren. En dat levert af en toe verrassende dingen op.
Vandaag heb ik het luchtfilter gereviseerd. In de meeste moderne auto’s bestaat het luchtfilter uit een ronde doos waarin een vervangbaar filterelement is geplaatst. Als het filter vuil is wordt het element verwijderd en een nieuw element teruggeplaatst. Vele auto’s en tractoren uit de Sovjet periode kennen een ander systeem. Bij deze voertuigen bestaat het luchtfilter uit een blikken trommel. In deze trommel zit een filtermassa die nog het meeste lijkt op een dikke dot vissnoer. Onder in de blikken trommel zit motorolie. De lucht wordt eerst door de motorolie gezogen waardoor de stofdeeltjes in de aangezogen lucht plakkerig worden. Die plakken vervolgens door de olie aan de filtermassa vast. Periodiek wordt met benzine de filtermassa uitgewassen om het stof en zand uit het filter te verwijderen.
Een interessant filtersysteem—zeker in de communistische tijd waarin reserveonderdelen slechts sporadisch voorhanden waren—omdat geen vervangingsonderdelen noodzakelijk zijn. Nu is onze vrachtwagen dik 20 jaar oud, en bij het kijken door de openingen van de filterdoos had ik al het idee dat in die 20 jaar er slechts weinig schoonmaakacties waren uitgevoerd. Omdat dompelen in benzine en afwasmiddel naar mijn gevoel niet genoeg resultaat opleverde heb ik vanochtend de doos geopend door het om het huis gekrompen deksel los te buigen.
Het resultaat is te zien op onderstaande foto.
Het huis bleek van binnen helemaal zwart door aangekoekt vuil. Het filterelement was nauwelijks meer als zodanig herkenbaar. Vol met zand, leem en olie aan de buitenzijde, maar aan de kant van de carburator half weggebrand. Kennelijk had de motor vroeger last gehad van ongecontroleerde terugslag in de zuigleiding, want nog maar de helft van het filtermateriaal was aanwezig. De andere helft was verkoold of in de motor gezogen.
Gelukkig wordt filtermateriaal voor dergelijke motoren nog steeds verkocht. Een normale Kazach zou waarschijnlijk gedacht hebben dat een half filter nog steeds filtert, maar omdat in een zanderig gebied als zuidelijk Kazachstan een luchtfilter van essentieel belang is voor de levensduur van een motor heb ik een nieuwe vulling gekocht. Bovendien heb ik met benzine, schuursponsjes en afwasmiddel het filterhuis volledig schoongemaakt zodat het blanke metaal weer naar boven kwam. Het resultaat is te zien op de tweede foto. Ooit heeft de zwartgeblakerde massa zoals ik die in het filter aantrof dezelfde lichtgele kleur gehad als het nieuwe materiaal dat de komende jaren zijn diensten mag bewijzen.
