Lammert's Weblog

Het huwelijk en de voor velen bijzondere omgeving zal een reden zijn om veel foto’s te maken. Bij het vervoeren van de filmrolletjes dient met een aantal zaken rekening gehouden te worden. De onderstaande aanbevelingen gelden voor zowel belichte, als onbelichte films.

1. Vervoer filmrolletjes nooit in de bagage die in het ruim van het vliegtuig gaat. De röntgenapparatuur die hier wordt gebruikt is vele malen sterker dan de apparatuur voor controle van handbagage dus de kans op kleurzweem is heel reëel. Bovendien wil check-in bagage nog wel eens zoek raken en het zou toch zonde zijn thuis te komen zonder foto’s?
2. Tot 11 september 2001 werd alle röntgenapparatuur voor het scannen van handbagage veilig geacht voor filmrolletjes. Sinds de aanslag op New York heeft men echter gaandeweg zwaardere apparatuur geïnstalleerd (ook op Schiphol) waardoor filmrolletjes in principe ook beschadigd zouden kunnen raken door ze in de handbagage mee te nemen.
3. Gebruik géén loden zak om de filmrolletjes in te vervoeren. De praktijk wijst uit dat zo’n zak niets helpt omdat men net zo lang het röntgenvermogen opschroeft tot het wel lukt te zien wat er in de zak zit. Daardoor krijgen de filmrolletjes dezelfde, of juist meer stralingsenergie te verwerken dan wanneer ze zonder beschermingszak worden vervoerd.
4. Officieel zeggen IATA regels dat röntgen gevoelig materiaal met de hand gecheckt moet worden. Op Schiphol zal dit na enig aandringen nog wel lukken maar in Kazachstan is er weinig kans. M.i. de beste manier om de rolletjes te vervoeren is bij kleine hoeveelheden in een heuptasje, of bij grotere hoeveelheden in de handbagage. Het effect van röntgenstraling op filmrolletjes moet ook niet overdreven worden. In de praktijk valt het wel mee en zal het alleen zichtbaar zijn voor een kritisch kijker die hooggevoelige (ISO 400 of hoger) diarolletjes meeneemt. Kleurafwijkingen bij foto’s worden in de ontwikkelcentrale in de meeste gevallen afdoende gecorrigeerd.
5. Laat de rolletjes nooit in de zon, of in een afgesloten bus liggen. De praktijk wijst uit dat warmte een veel desastreuzere invloed heeft op fimmateriaal dan röntgenstraling.

Keuze van films
Voor het natuurgebied is een kleurenfilm nodig die met name de groenkleuren natuurlijk weergeeft. Mijn voorkeur gaat hierbij zonder twijfel uit naar Fuji Superia Reala, ISO 100. Dit is een professionele film die niet in elke fotozaak te koop is. Een goede tweede is de algemeen verkrijgbare Fuji Superia die van ISO 100 t/m ISO 400 te koop is. Bij deze films is het groen wel iets blauwer en het contrast is harder waardoor de lucht vaak wit en de schaduwpartijen heel donker of zwart worden afgebeeld. Neem minimaal ISO 200 voor kleine camera’s zonder verwisselbare lens om bewegingsonscherpte te voorkomen.

Het fotograferen van het trouwfeest is een ander verhaal. De bestes films zijn waarschijnlijk de professionele films Fuji 160S NPS en Fuji 400 NPH. Deze films zijn geoptimaliseerd voor huidskleur en bovendien hebben ze een heel laag contrast waardoor bij een foto van het bruidspaar zowel de lichte trouwjurk als het donkere trouwpak nog met voldoende detail wordt weergegeven. Deze films worden door professionele fotografen vaak gebruikt voor bruidsreportages en geven het voor die reportages zo kenmerkende zachte effect. De hierboven genoemde Fuji Superia Reala zou ook gebruikt kunnen worden omdat ook hiervan het contrast vrij laag is.

De aangeraden diafilm voor het natuurpark en het huwelijk is Fuji Provia 100F en Provia 400 voor situaties met minder licht. Als alternatief kunnen de consumentenfilms Fuji Sensia 100 en Fuji Sensia 400 worden gebruikt waarbij de kleurweergave echter minder uniform is en vaak wat harder overkomt.

De Kodak Color Gold serie films wordt door veel mensen gebruikt maar wordt voor deze reis afgeraden. Deze films hebben de eigenschap dat ze kleuren extra versterken wat bijvoorbeeld wel goed werkt in steden, strandvakanties en dergelijke om een extra accent te geven maar met name bij natuur- en landschapsfotografie zorgt voor onnatuurlijke kleuren.

Bovenstaande adviezen voor (professionele) films gelden alleen, wanneer je ook op andere punten aandacht besteedt aan de verwerking van je fotomateriaal. Als je de afdrukken bijvoorbeeld bij de Hema of een andere 1-uurs service laat verzorgen zijn deze professionele films een verspilling omdat het ontwikkelen en afdrukken van professionele films speciale aandacht vergt en daardoor het resultaat juist slechter kan zijn dan met een consumentenfilm omdat de operator met die films ervaring heeft. Opsturen naar een grote ontwikkelcentrale is dan een must. Het is een goed idee wanneer je voor het eerst met een nieuw soort film op stap gaat om eerst in Nederland een rolletje voor proef vol te schieten om te kijken of het resultaat wel aan je wensen voldoet.

Veel mensen zijn ook bang voor korrel wanneer ze ISO 400 of nog gevoeliger films zouden nemen. Dat is voor moderne kwalitatief hoogwaardige films (dus niet het huismerk van de Hema of Dixons) ongegrond en berust op verhalen van 25 jaar of nog langer geleden. Onscherpte van foto’s ontstaat in 99% van de gevallen door beweging van de camera of te kleine scherptediepte. Een statief is de ideale remedie tegen onscherpe foto’s.

Wat niet te doen
Laat nooit de films ontwikkelen in Kazachstan. Hoewel je misschien staat te popelen om de resultaten van je fotografeeracties te zien betekent het ontwikkelen van je films in Kazachstan bijna een gegarandeerde beschadiging van je materiaal. Bewaar dus het geduld tot je weer thuis bent.

Lammert