We zijn veel op weg met onze Lada en die is dan altijd vol beladen. Om wat hoger op benen te staan in slecht terrein hebben we onder alle veren al rubberen blokken van een centimeter of vijf, maar wanneer we echt beladen zijn op een toeristische tocht is dat nog niet genoeg. De in Kazachstan gebruikte methode is om in de schroefveren van de achteras een stijf stuk rubber te persen, maar daarmee gaat het comfort, de wegligging en de veiligheid aanzienlijk achteruit.
Een betere methode is het plaatsen van zwaardere veren of extra hulpveren, maar die kennen ze in Kazachstan niet. Maar gelukkig brengt sleurhuttenland Nederland uitkomst. Er is geen land waar zoveel caravans worden getrokken en daarom is er voor praktisch elk model auto wel een hulpveerset te krijgen. CarSupport is een Nederlandse fabrikant die al decennia voor praktisch alle automodellen hulpveersets levert en gelukkig hebben ze een uitgebreid magazijn waar weinig weggegooid wordt. Want hoewel de Lada 210x serie al jaren niet meer op de Nederlandse wegen gesignaleerd wordt zijn de hulpveren voor dat model nog steeds uit voorraad leverbaar.
Enkele weken geleden heb ik in mijn bagage vanuit Nederland zo’n hulpverenset meegenomen en die is vandaag geplaatst.
De montage is met recht eenvoudig te noemen. Een montageplaat valt aan de bovenkant in een al bestaand gat in de chassisbalk, en op de achteras wordt een ring geklemd die aan de onderkant als steun dient. Het enige waarop gelet moet worden is dat de bout van de stabilisatorstangen zo geplaatst wordt dat die bij een eventuele reparatie nog verwijderd kan worden en de remleiding moet wat naar buiten gebogen worden zodat die niet klem komt te zitten in de hulpveer.
Zo’n actie is een mooie gelegenheid om ook de andere componenten van de achterwielophanging te controleren. De schokbrekers zijn nog zo goed als nieuw, maar op lange tochten nemen we uit zekerheid altijd een complete reserveset mee. Maar bij het natrekken met de momentsleutel—dat woord bestaat in het Kazachs gegarandeerd niet—kwamen wel wat andere problemen naar voren. Een paar moeren van de stabilisatorstangen konden wel een tikje extra hebben, maar die zaten op zich nog wel vast. De onderste bout van de rechter schokbreker zat echter bijna los. De moer aan het eind kon nog zeker vijf hele slagen voordat het gewenste aanhaalmoment volgens de reparatiehandleiding gehaald werd. Gelukkig was het een zelfborgende moer, anders waren we die al lang geleden kwijt geweest. Dit lost waarschijnlijk ook het gebonk op dat we sinds de “reparatie” waarbij ook onze versnellingsbak op Kazachse wijze onder handen is genomen hoorden.
Vandaag waren we in Shymkent inkopen doen en de nodige zaken regelen. De afgelopen dagen hebben we regen gehad en de voorspelling voor de komende paar dagen is koud met harde wind. Geen weer om op de bouwplaats veel te doen. Vandaar dat we de tijd nuttig in Shymkent besteden.
Voor de cirkelzaag die ik gebouwd heb wil ik een reserve V-snaar kopen. De V-snaar die er nu op zit wordt normaal gebruikt om in een auto een dynamo aan te drijven met een vermogen van zo’n 700 Watt. Met de 3 kilowatt van de cirkelzaag zal de levensduur beduidend korter zijn is mijn inschatting. Om niet plotseling stil komen te staan met de cirkelzaag met een gebroken V-snaar is het beter eentje op voorraad te hebben. Met de betonmolen hebben we al problemen genoeg gehad toen daarvan de multi-V snaar knapte. En aldoende leert men.
De originele snaar hebben we gekocht op de autoonderdelenmarkt bij een kiosk die alleen maar dergelijke riemen verkoopt. Ik had het merk en nummer opgeschreven, om precies te zijn een Dayco 11A0710C. Op de vraag of zij nog zo’n riem hadden kwam van de dame achter de balie de tegenvraag: “Voor wat voor auto is het?” Hé ik wil die riem, het is niet voor een auto. “Nee, maar voor wat voor auto is het?”. Gelukkig zijn er mannen in Kazachstan die meer verstand hebben dan vrouwen. De mannelijke helft die in de kiosk werkte was namelijk inmiddels achter in de container op zoek gegaan en had het bewuste model riem gevonden.
1000 Tenge armer en een V-snaar rijker konden we verder onze inkopen doen. Onder andere een poelietrekker en een set seegerringtangen voor de aanstaande versnellingsbak revisie.
De president heeft besloten dat alle toeristische lokaties in Kazachstan moeten worden aangesloten op fatsoenlijke nutsvoorzieningen. In de praktijk betekent dat, dat er eindelijk na vele jaren een krachtstroom aansluiting komt voor het pension in de bergen. Tot nu toe was dat van de stroomvoorziening afhankelijk van het lokale waterkrachtstation dat door watergebrek ook vaak last had van een vermogensgebrek.
In totaal is meer dan een kilometer 10 kV leiding aangelegd de bergen in en vervolgens nog zo’n 450 meter krachtstroomleiding naar verschillende aansluitingen. Het regionale elektriciteitsbedrijf heeft dit werk volledig voor zijn rekening genomen, behalve de meterkast die bij het pension staat. Die heb ik zelf gebouwd. Onderstaande foto’s maken wel duidelijk denk ik waarom ik dergelijk werk liever niet in handen geeft van de “specialisten” van het regionale elektriciteitsbedrijf. De linker meterkast is van onze buren, de rechter meterkast is van ons. Beide meterkasten zijn geplaatst en in bedrijf gesteld op 28 maart 2013, al zou je zeggen dat tussen beide meterkasten toch minstens enkele decennia verschil zit.
Het is voorjaarsvakantie in Kazachstan. Die begint traditioneel op 21 maart, de dag dat Nauryz, oftewel het Kazachse nieuwjaar gevierd wordt. De kinderen hebben anderhalve week vrij van school en dat is in combinatie met het mooie weer van vandaag een mooi moment om met hen een dag op stap te gaan. Op hun eigen verzoek gaan we een dag wandelen in de bergen. De auto hebben we aan het begin van het bergpad geparkeerd en met zijn vieren gaan we omhoog, Nathalie, Isabel, nichtje Machabat en ikzelf.
Het is mooi lenteweer maar op de noordhellingen ligt nog steeds sneeuw, op sommige plekken toch zeker nog zo’n 20 centimeter. Maar het pad zelf ligt in de zon en is daardoor goed begaanbaar. Nathalie is als klimgeit de snelste, maar ook Isabel kan goed meekomen. Ze is echter liever lui dan moe—zou dat genetisch bepaald zijn?—dus moet af en toe even motiverend toegesproken worden maar dan sprint ze ook weer als een hinde de hellingen op.
Ons einddoel vandaag is de tapchan vlak bij de ingang van het natuurreservaat. Een tapchan is een van oorsprong Uzbeeks platform waarop thee gedronken wordt en kan worden uitgerust. Normaal wordt de tapchan gehuurd door dagjesmensen, maar het seizoen is nog vroeg en toeristen zijn er nog niet. We hebben eten en drinken mee en de kinderen leven zich uit met in bomen klimmen en op plastic zakken van de laatste sneeuw op de berghellingen afroetsjen.
Aan het eind van de dag gaan we voldaan naar huis. Een goed bestede dag met de kroost.
Per presidentieel decreet is besloten dat alle toeristische lokaties moeten worden aangesloten op nutsvoorzieningen. Daarom is het elektriciteitsbedrijf begonnen met het aanleggen van een nieuwe 10 kV leiding de bergen in.
Eén van de vogelsoorten die zowel in Nederland als in Kazachstan voorkomt is de fazant. Vooral ‘s winters zijn ze relatief gemakkelijk te spotten op de lage berghellingen. Gelukkig voor dit exemplaar schiet Elmira het liefst op vogels met een fotocamera en niet met een jachtgeweer zoals zoveel andere lokalen plegen te doen.
Het mooie van de plek waar wij wonen is dat je nooit ver weg hoeft om op wintersport te gaan. Vooral het roetsjen op de sneeuwhellingen naar beneden is een geliefde bezigheid.
Het heeft de afgelopen dag hard gewaaid, en als gevolg daarvan is het dak van de school gewaaid. Dat is niet zo mooi, want dat dak zit er nog maar amper een jaar nieuw op. Doordat de dakplaten de elektriciteitsleidingen hebben geraakt zit het dorp nu ook zonder stroom. Hopelijk wordt de reparatie snel uitgevoerd zodat Nathalie en Isabel weer naar school kunnen.
