Lammert's Weblog

De paspoortcontrole gaat snel. De veiligheidscontrole blijkt verplaatst te zijn naar de gates waardoor er geen opstopping ontstaat achter de paspoortcontrole. We lopen daarom direct door naar de tax-free zone. Elmira neemt de mogelijkheid te baat om Nathalie een schone luier onder te doen. Dat gaat hier in de speciale baby-rooms gemakkelijker dan straks in het vliegtuig. Daarna wandelen we wat door de taxfree winkeltjes. We hebben niet veel tijd vanwege onze verlate taxiaankomst en we lopen daarom vrij snel daarna door naar de gate. Gelukkig blijkt gate D41 vrij aan het begin van de pier te liggen. Er staan al een aantal mensen in de rij voor de veiligheidscontrole. De voertalen in de wachtrij zijn Russisch en Kazach. Er is geen twijfel mogelijk, dit is de plek waar ons vliegtuig binnenkort zal vertrekken.

De veiligheidscontrole gaat vlot. In Donkerbroek is vanochtend mijn riem kapot gegaan en die heb ik noodgedwongen achtergelaten. Deze riem had een grote metalen gesp die altijd het metaaldetectiepoortje activeerde. Ik kon zo snel geen passende riem vinden dus ik loop tijdelijk zonder en zowaar, ik kan zonder problemen doorlopen. Even de jas, rugzak en laptop weer van de baan afhalen en we kunnen door naar de wachtruimte.

Hier verloopt alles op rolletjes. Een minuut of vijf nadat we in de wachtruimte plaatsgenomen komt een grondstewardess langs. Een oud mevrouwtje en de mensen met babies mogen achter haar aanlopen en als eerste in het toestel. Soms heeft het voordelen om zo’n klein ukkie als Nathalie mee te hebben. Het oude mevrouwtje—zeker boven de tachtig—lijkt echter zo’n voorkeursbehandeling niet nodig te hebben. De handtas gaat om de nek—je weet immers maar nooit welke boeven je in de sluis naar het vliegtuig nog tegen komt—en met fiere stappen loopt ze achter de grondstewardess aan. Bij het toestel aangekomen moeten we zelfs nog even wachten omdat de schoonmaak nog niet helemaal voltooid is. Uiteindelijk kunnen we naar binnen waarbij ik één van de cabinepersoneelsleden vraag of het mogelijk is dat hij straks kijkt of het mogelijk is dat ik met iemand van plek ga wisselen. Hij zal het proberen maar de kans dat het lukt is niet erg groot zo verwacht hij. Er zijn namelijk twee babies aan boord en waarschijnlijk zit de vader van de tweede baby op de plek naast Elmira. Dat blijkt ook zo te zijn. In ieder geval positief dat hij al vooraf geinformeerd was over de aanwezigheid van babies. Op onze heenreis was de KLM stewardess verbaasd, zoniet ongeinteresseerd, over het feit dat Nathalie meevloog.

Zes uur en twintig minuten is de verwachte vluchttijd. Te overzien, maar met een bezige bij als Nathalie toch nog een hele opgave. In tegenstelling tot de heenreis waarbij de vlucht in de nacht plaatsvond, vindt Nathalie het geen tijd om te slapen en Elmira heeft behoorlijk werk om haar rustig te houden. Het liefst loopt Nathalie aan het handje door het gangpad. Dat heeft ook zijn voordelen. Ze maakt zo heel wat vrienden in het vliegtuig en Elmira kan wat sociaal contact maken met haar landgenoten wat de afgelopen twee maanden in Nederland maar sporadisch ging. Uiteindelijk gaat daarom de vliegreis toch nog vrij snel.

De mensen die mij kennen—of die regelmatig mijn weblog gelezen hebben—zullen weten dat ik voor een lange reis meestal pas de nacht ervoor mijn koffer inpak. Dat heeft zo zijn voordelen. Ik word op dat moment door niemand gestoord en kan rustig de zaken bij elkaar pakken die mee moeten. Bovendien creëer ik op die manier een kunstmatig slaaptekort dat er voor zorgt dat ik de vliegreis die er op volgt voornamelijk in bewusteloze toestand doorbreng.

Het kofferspakken ging deze keer echter wat anders. We zijn met zijn drieën en met name Nathalie heeft nogal wat spulletjes zoals luiers, kleding etc die onderweg misschien nodig zijn dus waarbij op een handige plaats inpakken een vereiste is. Bovendien kunnen we nu 50 kilogram meenemen in plaats van twintig, dus dat vergt nogal wat georganiseer wat er mee moet. Tel daarbij dat we in Nederland de nodige spullen gekocht hebben en met Sinterklaas en Elmira’s verjaardag het nodige gekregen, dan is wel duidelijk dat één korte nacht niet voldoende is. Elmira is daarom al een dag van te voren gestart met het scheiden van onze spullen in twee stapels. Een stapel om mee te nemen naar Kazachstan een een stapel om op zolder in Nederland te bewaren. Bij dat laatste zitten onder andere kinderkleertjes van Nathalie waar ze inmiddels uitgegroeid is.

Deze keer gaan we weer met een Schipholtaxi. Dat een weblog soms een onbedoeld positief positief effect heeft blijkt wel uit de reactie op mijn bericht over de ATN Noord schipholtaxi. Ongeveer twee weken nadat ik dat bericht had geplaatst meldde zich spontaan bij mij per email een concurrent taxibedrijf dat minder beperkingen hanteerde bij het aantal dagen dat je minimaal vooraf moet boeken en ook een schappelijker prijs hanteerde. Bij dit bedrijf—Taxi Renes uit Vollenhove—heb ik daarom deze keer geboekt; eens kijken hoe dat gaat.

‘s Nachts is het behoorlijk gaan sneeuwen. In Donkerbroek ligt zeker een centimeter of tien. Ik hoop niet dat dat rond Amsterdam ook zo zal zijn, want dan kunnen we wel eens problemen krijgen met het op tijd arriveren bij het inchecken. Aan de andere kant, als het wegverkeer problemen heeft door de sneeuw, zal het vliegverkeer mogelijk ook problemen hebben door dichtgesneeuwde startbanen dus misschien heft het ene probleem het andere op.

Enkele minuten na de afgesproken negen uur arriveert het taxibusje. We trekken onze jassen aan en gaan met de koffers naar buiten, voor het laatst uitgezwaaid door pake en beppe. Hmmm, zijn de oogjes van pake wat wateriger dan normaal?

De taxi vertrekt vrij snel nadat we ingestapt zijn. In de Noordoostpolder waar de chauffeur vandaan komt waren de wegen schoon en hij had niet gerekend op een dichtgesneeuwd Friesland. Er zit wel wat speling in de planning, maar voor de zekerheid vraagt hij de centrale om de mensen die wij halverwege nog moeten oppikken even in te lichten dat het waarschijnlijk een kwartiertje later wordt.

Het sneeuwt behoorlijk en de route die op de heenweg nog schoon was blijkt nu ook behoorlijk dichtgesneeuwd te zijn. Zelfs op de snelweg kunnen de strooi- en schuifwagens het niet aan en de snelheid zakt behoorlijk. Nadat we de twee resterende passagiers hebben opgepikt en bij Emmeloord weer de snelweg opdraaien zakt de snelheid tot onder de vijftig kilometer per uur. Dan kan het even duren voor we Schiphol bereiken. Gelukkig wordt de weg voorbij Almere zo goed als schoon. Uiteindelijk arriveren we dan ook nog bijna op de reguliere inchecktijd bij de vertrekhal. De bagage wordt uitgeladen, de rit betaald en we lopen met zijn drieën naar de gecomputeriseerde incheckpalen die KLM tegenwoordig hanteert.

Omdat Elmira met een baby reist heeft zij al een stoel toegewezen gekregen bij het kopen van het ticket. Het inchecken van haar gaat daarom relatief gemakkelijk. Voor mij wordt het echter lastig omdat de stoel naast Elmira al bezet is. Alleen schuin achter Elmira en achterin het vliegtuig zijn nog een paar plaatsen vrij. Later blijkt dat dat komt omdat de meeste passagiers transitpassagiers zijn die al op een eerdere luchthaven een boardingpass hebben gekregen. Er zijn voor passagiers uit Amsterdam nog maar een paar plekken over. Het verschuiven van Elmira’s zitplek heeft geen zin. Op de heenreis heeft een beginnende grondstewardess in Almaty die stunt al uitgehaald en voor je het weet kom je dan op een plek waar geen babybedje kan hangen. In het type vliegtuig waar we mee vliegen blijken maar twee stoelen te zijn waar een babybedje kan worden geplaatst, dus mijn plek schuin achter Elmira blijkt de enige oplossing.

We geven de koffers af bij een incheckbalie en vragen voor de zekerheid of de grondstewardess daar nog een plekje voor ons beiden kan vinden. Ook zij heeft geen geluk dus onze enige hoop is dat straks iemand in het vliegtuig zelf nog stuivertje wil wisselen.

Onze koffers blijken bijna perfect gevuld. Het totaalgewicht komt op 49,7 kilogram. We hadden dus nog 300 gram (bijvoorbeeld een lekkere Groninger gerookte worst) mee kunnen nemen. Wel vertelt de grondstewardess nog even dat er tegenwoordig een Arbowet wordt gehanteerd op Schiphol waardoor het bagagepersoneel niet meer met koffers zwaarder dan 32 kilo mag zeulen. Onze koffers vallen per stuk wel binnen die grens, maar het is toch prettig te weten. En ik maar altijd denken dat in de bagagekelder op Schiphol de verdeling van koffers volledig automatisch ging via barcodescanners, computers en automatische wissels. Dat blijkt dus een sprookje te zijn. Nu snap ik in ieder geval wel waarom er nog wel eens wat mis gaat in de bagageafhandeling op Schiphol. Ook daar is het nog mensenwerk.

Nathalie zit in de groei en daarom passen kleertjes steeds maar een paar maanden. Daarom is het zonde om dure kleren voor haar te kopen als het ook anders kan. In Wanovka zit een tweedehands winkel die voornamelijk uit Nederland en België bevoorraad wordt en waar Elmira vaste klant is. Vandaag heeft ze nodige spullen ingeslagen om warm de winter door te komen.

Als de informatie die ik van internet haal klopt, dan zijn de benzineprijzen in Nederland op dit moment stabiel, of zelfs licht aan het dalen. Hier in Kazachstan gaat dat wat anders. In de afgelopen dagen is de benzineprijs gestegen rond de 30%. Betaalden we een week geleden voor een liter benzine nog 69 Tenge, nu kost diezelfde benzine bij de pomp 101 Tenge. Voor zover het verhaal hier gaat is die stijging niet het gevolg van ontwikkelingen op de internationale oliemarkt, maar het gevolg van een overval op een geldtransport ongeveer een week geleden. De grootste benzinepomphouder Biebars—die tevens een raffinaarderij bezit—haalt periodiek het geld van haar benzinestations op. Dit geldtransport is overvallen waarbij de geldtransporteur is doodgeschoten. Bij de overval is volgens de verhalen acht miljoen Tenge buitgemaakt. Een grote hoeveelheid geld voor lokale begrippen (vijftigduizend euro) en het verhaal gaat nu dat de benzineprijs is verhoogd om dit verlies te compenseren.

Het is vandaag een stralende dag. Heel wat ander weer dan 5 jaar geleden toen ik op de zevende oktober voor het eerst Elmira ontmoette. Het was toen koud weer en in Zhabagly was juist de eerste sneeuw gevallen. Daardoor was het niet mogelijk om de Aksu canyon te bezoeken en moest er noodgedwongen worden uitgeweken naar een wandellokatie dicht bij het dorp aan de rand van het Aksu-Zhabagly reservaat. Noodgedwongen is een vreemd woord in de gehele context, want uiteindelijk heeft de alternatieve route er toe geleid dat Elmira en ik elkaar voor het eerst hebben ontmoet. Was het geen slecht weer geweest op 7 oktober 2000, dan had deze weblog niet bestaan.

Vandaag hebben we het vijfjarig jubileum in kleine kring gevierd. In Wanovka hebben we een taart gehaald en vervolgens zijn we met onze Lada naar de boerderij gereden waar we elkaar voor het eerst ontmoet hebben. Samen met Ruslan en de knecht Kole hebben we de taart grotendeels soldaat gemaakt, uiteraard een paar stukken overlatend voor de andere familieleden. Net als in 2000 hebben we vervolgens onze eerste kus herhaald, Elmira staand op de grote steen voor de voordeur om het lengteverschil te overbruggen.

In mijn bagage naar Kazachstan zitten altijd een paar vreemde dingen. Deze keer heb ik een opblaasbaar speelhuisje meegenomen. Hierin kunnen peuters heerlijk spelen met de bijgeleverde ballen, zand of water. Nathalie is nog te klein voor een dergelijk speelhuis—ze vindt spelen met haar knuffeldier Diederick die ze van tante Hylkje gekregen heeft nog het leukst—maar mijn nichtje Machabat en neefje Bigsultan waren er direct verliefd op. Daarom hebben we vandaag het speelhuisje opgeblazen en wel naar hun huis gebracht. Ik hoef waarschijnlijk niet te zeggen dat op het platteland van Kazachstan een op deze manier uitgedoste auto veel bekijks trekt!

Elke zondag is er veemarkt in het dorp Wanovka. Hier komen kopers en verkopers bijeen om hun vee van eigenaar te laten wisselen. Zelf hebben we nog steeds vijf stieren die we eerder dit jaar van mijn schoonouders gekocht hebben. De prijs van vee is sterk seizoensgebonden en in de zomer wordt er weinig voor het vee betaald. Het gras is dan dor en mensen hebben geld nodig om het schoolgeld van hun kinderen te betalen. In oktober trekken de prijzen weer aan omdat dan de vraag naar vlees groter wordt.

Voor we eind oktober naar Nederland afreizen willen we onze vijf stieren verkocht hebben zodat we ze in de winterperiode niet hoeven bij te voeren. Vanochtend gaan we naar de veemarkt om te kijken welke prijs we kunnen beuren. Vanwege het grote aantal dieren dat we in één keer verkopen hoeven we niet met de dieren zelf naar de markt. De meeste handelaren kennen ons vee en na wat onderhandelen worden we het met één van hen eens over de prijs. Hij zal ze komende maandag afhalen, maar vanmiddag nog komen kijken over welke dieren het gaat.

Opvoeden is het moeilijkste vak dat er is, en op de scholen wordt er juist aan dit belangrijke aspect van het leven nauwelijks aandacht besteed. Wanneer je tussen twee werelden zweeft zijn verschillen in opvoedingsmethoden heel gemakkelijk te zien.

In Kazachstan hebben kinderen geen speelgoed. Dit heeft niets te maken met armoede. Immers, ook zonder geld kun je interessant speelgoed maken van wat hout, conservenblikken en hier en daar een likje verf. De reden is volgens mijn observatie dieper, en gelegen in een communistische achtergrond. Wat van jou is is ook van mij. In een dergelijke belevingswereld past geen speelgoed dat specifiek van een kind is. In plaats daarvan spelen kinderen met grotemensen artikelen zoals het deksel van de suikerpot en dergelijke. Dit leidt soms tot merkwaardige tafrelen.

Het zal ongeveer twee jaar geleden zijn dat Elmira en ik op bezoek waren bij een familiekennis. Daar was ook een kind van een aantal maanden oud. Dit kind speelde niet met speelgoed, maar met de telefoon. De hoorn van de telefoon werd hardhandig op de tafel geslagen. Het kind vond het kennelijk een interessant geluid en niemand van de volwassenen deed enige poging om dit gedrag af te remmen. In plaats daarvan lachten ze of moedigden het juist aan. Later vroeg ik aan Elmira of dit normaal gedrag was en ze bevestigde dat. Jonge kinderen kun je immers nog niets leren?

Een dikke maand geleden toen ik in Nederland was heeft een praktisch identiek tafreel zich afgespeeld bij Elmira’s ouders. De jongste zoon Bigsultan was op bezoek en vond de oranje telefoon uit de Sovjet tijd een ideale speelkameraad. Resultaat is dat de telefoon het nu niet altijd meer doet en dat het rinkelen zelfs als je op een meter afstand van de telefoon zit nauwelijks hoorbaar is.

Ik wil niets zeggen van de kinderen die op deze manier een telefoon als speelgoed gebruikten. Wanneer zij niet gecorrigeerd worden in hun gedrag accepteren ze dat automatisch als zijnde normaal. Maar binnen de opvoedingsmethode zoals ik die zelf voor ogen heb past een dergelijk gedrag niet. Zelfs als een kind jong is, is het m.i. mogelijk op het verschil uit te leggen tussen goed en kwaad, tussen jouw eigen speelgoed en een ander zijn spullen en dergelijke. Tenslotte zal het een kind een worst wezen waarmee hij speelt. Als hij er maar mee kan spelen en er zijn fantasie in kwijt kan.

Vandaag hebben we in Shymkent een nieuwe telefoon gekocht. Een draagbaar model dat ‘s nachts naast ons bed kan liggen mochten mensen ons op onmogelijke tijden willen bellen. Nathalie zal wat minder communistisch opgevoed worden. Ze heeft haar eigen speelgoed waarmee ze mag spelen als zij dat wil, maar van de grote mensen spullen moet ze afblijven. Eens kijken wanneer deze opvoedingswijze zijn effect heeft. Mijn zus is apotheker en heeft al van jongs af aan haar zoontje geleerd dat er verschil is tussen tabletjes en snoepjes en hij had dat verschil al heel gauw door. Ik heb er daarom goede hoop op dat het ook met Nathalie wel zal lukken.