Het moeten voor Nathalie drie lange dagen en nachten geweest zijn. Schijnbaar achtergelaten door mamma bij haar opa en oma omdat mamma zo nodig pappa van het vliegveld in Almaty moest ophalen. Vanochtend gebeurde het onwerkelijke. De auto reed het erf op, met niet alleen mamma, maar ook pappa.
Nathalie was beiden duidelijk nog niet vergeten. Het zeuren dat ze ‘s ochtends nog gedaan had hield spontaan op en ze klom direct bij mamma op de arm. Maar haar blik was niet van pappa af te houden. Hij was terug! Had ze de afgelopen maanden nog steeds gedacht dat hij in de telefoonhoorn woonde—dat is waar ze naar wees als iemand haar vroeg waar pappa was—nu stond hij opeens weer springlevend op de stoep. Een feestdag, want pappa heeft vast ook wel speelgoed en lekkers vanuit Nederland meegebracht.
De antibiotica kuur die Nathalie voorgeschreven heeft gekregen is goed aangeslagen. Het is weer één en al eetlust en de grammetjes die er afgegaan zijn komen er nu weer langzaam bij. Elmira heeft van de gelegenheid gebruik gemaakt om Nathalie ook direct van de borstvoeding af te wennen. Ze eet nu helemaal met de pot mee. Om dit voor elkaar te krijgen heeft Nathalie een nachtje geslapen bij haar tante Gulnara. Die had geen borstvoeding tot haar beschikking dus was het méé-eten, of nÃét eten. Nathalie is ook niet gek, dus is het meeëten geworden.
Ze spreekt onderhand al aardig wat kleine woordjes. Waar ze vroeger alleen “pappa” kon uitspreken weet ze nu mamma’s aandacht te trekken met “mamma”. Ook voor andere zaken in haar omgeving heeft ze zo haar eigen vocabulaire. Het zal niet lang meer duren voor ze ons de oren van het hoofd kletst.
Nathalie was de laatste tijd volgens Elmira niet helemaal OK. De eetlust was minder en het gewicht nam af. Dat is voor een klein kind niet echt de bedoeling—die horen te groeien als kool—en daarom is Elmira met Nathalie naar de polikliniek in het dorp gegaan. Een infectie in het maag-darm kanaal constateerden ze, waarschijnlijk veroorzaakt door onze hond.
Nathalie krijgt nu een antibioticakuur om het beestje van binnen te bestrijden. Ze reageert er goed op. Ze is weer speels als vanouds, en ook de eetlust is weer terug. De waakhond is voorlopig maar even naar de boerderij verbannen.
Kleine kinderen zijn altijd handiger dan je denkt. In Nederland hebben we een douche waarvan het afvoerputje niet altijd het water goed doorlaat. Het deksel sluit de afvoer teveel af waardoor het water op de douchevloer blijft staan Daarom ligt vaak het deksel van het putje er naast. Dat is een situatie die ik in mijn 38 jaar niet anders gewend ben.
Voor Nathalie is dit echter interessant en leuk om te ontdekken wat er mee kan. Vandaag heeft ze geprobeerd een klein plastic flesje in het afvoerputje te stoppen en met succes. Het flesje paste precies door de opening en door de eerste bocht. Pogingen om het flesje og naar boven te werken mislukten, het was al te ver doorgeschoten.
In de doucheafvoer zitten nog twee extra bochten en waarschijnlijk is het flesje nu in één van de twee klem blijven zitten want het flesje is nog niet doorgespoeld tot in het putje in de tuin. Het water stroomt nog goed door, dus we laten het maar even zo. Als het water moeilijker weg wil of het weer weer wat beter wordt om buiten met water te spelen kan er altijd nog van buitenaf een tuinslang in om het flesje weer naar boven te spuiten tot aan het doucheputje.
Dingen in Kazachstan gaan niet altijd zoals gepland. Gisteren zouden we met de auto de nodige lekkernijen uit Shymkent ophalen voor de verjaardag van Nathalie vandaag. Daarom moeten we vandaag eerst weer naar Shymkent voor het inkopen van ondermeer de taart. Zonder taart immers geen verjaardag, zelfs niet in Kazachstan.
Het kinderfeestje dat we ‘s avonds houden is nogal beperkt. Elmira’s zus Gulnara komt rond negen uur in de avond met de kinderen Bigsultan en Machabat. Dat klinkt wat laat voor een Nederlands kinderfeestje, maar in Kazachstan is dat heel gewoon. Onze eenjarige Nathalie gaat zelden vroeger dan half twaalf in de avond naar bed.
De taart blijkt bij Nathalie duidelijk favoriet. Nauwelijks staat ie op tafel of ze heeft met haar hand al een slagroompunt te pakken. Machabat en Bigsultan zitten duidelijk verbaasd te kijken naar onze kleine opdonder.
Sinds mijn terugkeer in Kazachstan heb ik nog maar weinig over Nathalie geschreven. Niet dat er niets over haar te vertellen is want ze is verschrikkelijk bijdehand en er gebeuren elke dag wel leuke dingen, maar de dagdagelijkse bezigheden zijn hier zo tijdrovend dat ik vaak niet verder kom dan het bijwerken van de weblog waar het de normale activiteiten van de dag betreft.
Nathalie is een ondernemend tiepetje. Ze kan nu lopen en dat doet ze ook. Altijd is ze onderweg. Of in huis om alle kamers te onderzoeken en met haar geliefde giraffe heen en weer te sjouwen, of buiten aan het zoeken naar stenen of plukken van bloemetjes. Met name op de tulpen die Elmira uit Nederland heeft meegenomen heeft ze het voorzien. Mooie kleurtjes en lekker groot, maar dat mag van pappa en mamma natuurlijk niet.
Nathalie’s voorliefde gaat echter uit naar het zoeken van sigarettenpeuken. Mijn schoonvader rookt en doet dat alleen buiten, waardoor er daar op ettelijke plaatsen de filterrestanten van sigaretten te vinden zijn. Nathalie heeft hier een perfect oog voor en weet ze op de meest vreemde plaatsen te vinden. We hebben al een aantal schoonmaakacties van het erf achter de rug en wij zijn er steeds van overtuigd dat we alle filters opgeruimd hebben, maar elke keer weet Nathalie ons weer te verrassen met een nieuwe voorraad.
Nathalie’s lievelingskleur is groen. Ze heeft recentelijk een aantal piepbeestjes gekregen en de groene kikker is haar duidelijke favoriet. Ook een groen konijntje van de buurvrouw kan ze zeer waarderen.
Dieren zijn haar grote favoriet. Wij hebben een klein hondje van zes weken waar ze heerlijk mee kan spelen. Ook als ‘s avonds de koeien van het dorp naar huis lopen staat ze graag bij één van ons op de arm naar de koeien te kijken. Oei-oei roept ze dan, het geloei van de koeien nadoend.
Wat betreft opvoeding zit er m.i. nogal een verschil tussen de Nederlandse en Kazachse aanpak. In Nederland worden kinderen zo lang mogelijk van onveilige situaties afgehouden. Een hekje bij de trap en dergelijke voorzieningen moeten er voor zorgen dat de kinderen niets overkomen. In Kazachstan waar het leven wat harder en onvoorspelbaarder is bestaat de aanpak uit het zo vroeg mogelijk vertrouwd maken van kinderen met gevaarlijke situaties. Zo is er in de televisiekamer een opstapje van een centimeter of 20 hoogte. Een gevaarlijke plek waar Nathalie gemakkelijk af zou kunnen vallen wanneer ze even niet oplet. Toen ze negen maanden oud was is mijn schoonvader avonden achtereen bezig geweest om Nathalie te leren bij dit opstapje op te klimmen en er weer op een goede manier af te kruipen. Hij deed dit door zelf al kruipend op het opstapje te klimmen en er weer vanaf te gaan. Zoals alle kleine kinderen leert Nathalie door kopiëren en nu klimt ze op dezelfde manier het opstapje op en af. Ook bij drempels of andere obstakels waar ze al lopende over zou kunnen vallen heeft ze nu zichzelf aangeleerd om door de knieën te gaan en al kruipend de hindernis te nemen. Zo hoeven wij niet bang te zijn dat haar bij een op- of afstapje iets overkomt.
Eten doet ze—om maar een lokaal gezegde te gebruiken—als een turfgraver. Nathalie eet met de pot mee en krijgt daar van alles wat grote mensen ook krijgen. Wat mij als eerste opviel na mijn terugkeer in Kazachstan was dat ook zaken als pinda’s hier aan kinderen opgevoerd worden. In Nederland geldt dat als gevaarlijk omdat ze zich er in kunnen verslikken, maar het gekke is dat hier de kinderartsen het aanraden. De reden die ze ervoor geven is dat met dergelijke grotere zaken de slokdarm wordt opgerekt waardoor kinderen gemakkelijker eten doorslikken. Het is een benaderingswijze en ik kan ze eerlijk gezegd geen ongelijk geven. Hoeveel kleine kinderen in Nederland hebben er geen problemen met eten? Onze Nathalie is duidelijk anders. Ze eet alles en lust alles, ook zaken waar haar pappa af en toe zijn neus voor ophaalt. Wat dat betreft kan ik nog wel wat van Nathalie leren.
Ongeveer een half uur voor het einde van de vlucht meldt de gezagvoerder van het vliegtuig zich door de intercom. Het is acht graden in Almaty, licht heiïg en ideaal weer om te landen. Dat het weer snel kan omslaan blijkt wel, wanneer ik iets meer dan een uur later met Elmira op het parkeerterrein voor de aankomsthal sta. De lichte bewolking is omgeslagen in een heuse slagregen en gelukkig heeft Elmira een paraplu meegenomen waaronder we samen naar het appartement van baboesha kunnen lopen waar we verblijven tot we de volgende avond per trein naar Zhabagly vertrekken. Aan het eind van de nacht gaat de regen over in sneeuw, en om een uur of tien in de ochtend is er zo’n acht centimeter gevallen. Heel wat anders dan de voorspelling van de KLM gezagvoerder.
Gelukkig is Nathalie pappa nog niet vergeten. Ze herkent waarschijnlijk de bolle buik, want niet lang dat pappa aangekomen is gaat ze er lekker tegenaan liggen en valt in slaap. Niet bevorderlijk voor de nachtrust van pappa zelf overigens, want in het vliegtuig heb ik nauwelijks geslapen en nu is het ook zinvol wakker te blijven om niet per ongeluk Nathalie tot een pannekoek te persen. Het zal nooit zo lang duren, meestal is ze volgens Elmira ‘s ochtends om een uur of acht klaar wakker.
Als Nathalie voor de tweede keer wakker wordt voor een langere periode en pappa ziet begint ze blij in de handjes te klappen. Het is nu wel duidelijk, ze is pappa zeker niet vergeten en het eerste wat hij moet doen is “Klap us in je handjes” zingen. Ze is overigens behoorlijk veranderd. Niet lang nadat ik Kazachstan in Januari verlaten heb is ze gestart met lopen en het is nu een druk meisje geworden. Alles moet onderzocht worden. Ook haar postuur is er door veranderd. Door de grote activiteit is het mollige er grotendeels af. Het lopen en onderzoeken kost zoveel energie dat de grote vetrolletjes voor het merendeel verteerd zijn. Echt ondervoed ziet ze er overigens niet uit hoor, geen paniek, Elmira zorgt goed voor onze kleine hummel.
Vanwege het slechte weer vallen onze plannen voor vandaag grotendeels in het water. We zouden naar de bouwmaterialen markt gaan om te kijken welke bouwmaterialen op dit moment in Almaty te koop zijn. De markten hier zijn echter allemaal buiten en de zandpaden tussen de stalletjes zijn nu ongetwijfeld omgetoverd in modderbaden. We blijven daarom in de buurt van de luchthaven. Wanneer we Elmira’s visum voor Nederland gaan aanvragen kunnen we alsnog de bouwmarkt bezoeken.
Het is al een aantal maanden dat Nathalie pappa kan zeggen. Of ze helemaal door heeft wat daarmee bedoeld wordt is onduidelijk, maar het is zo ongeveer het eerste verstaanbare woord dat uit haar mond kwam. Dit tot ongenoegen van Elmira die veel met haar had geoefend om vooral als eerste mamma te kunnen uitspreken.
Vanochtend was het echter zover. Nathalie stond triomfantelijk naast Elmira’s bed en riep mamma, mamma en daarmee duidelijk wel wetend dat dat de aanspreektitel van haar moeder was. Lang hebben we er op gewacht tot ze zou gaan praten, het zal nu wel niet lang meer duren voor we zullen wensen dat ze af en toe haar mond eens dicht houdt 🙂
