Na de dagen van regen en onweersbuien is de bodem doorweekt en is het daarmee gemakkelijker om de laatste grote bomen en stronken te rooien. Van de voormalige kippenslachterij is een dikke staalkabel geleend. Deze kabel wordt daar normaal gebruikt om muren van de gebouwen om te trekken om vervolgens de losgebikte bakstenen te verkopen. Deze kabel van 30 mm doorsnede moet voldoende zijn. Bij het bevestigen van staalkabels heeft men in Kazachstan overigens andere gewoonten dan in Nederland. Aan de uiteinden van de kabel zijn twee lussen gemaakt die met een ingewikkelde knoop zijn vastgezet. In Nederland gebruikt men daarvoor speciale klemmen. Het moet trouwens nog een heel werk geweest zijn om de knoop op onderstaande foto in de 30 mm dikke staalkabel te leggen.
Omdat aan de achterkant van de bulldozer de lier is geplaatst voor het heffen van het schuifblad moet de staalkabel onder de bulldozer aan de achteras worden vastgemaakt. Ruslan kruipt hier met de kabel onder de bulldozer om dit voor elkaar te krijgen.
De eerste boom laat zich met de staalkabel gemakkelijk omleggen. Het is een boom van ongeveer 25 meter hoogte maar wanneer hij op de grond ligt blijken de wortels maar ongeveer 60 centimeter diep in de bodem te zitten. Daaronder zit een keiharde laag bestaande uit keien en rots waar de wortels niet doorheen kunnen. In plaats daarvan hebben ze zich in horizontale richting verplaatst. Elmira staat op de foto in het gat dat is ontstaan na het omtrekken van de boom. Duidelijk is te zien dat het wortelpakket maar een dikke halve meter dik is. Door deze harde bodemlaag zijn ook wij genoodzaakt om ons huis verhoogd te bouwen zonder diepe kelder, maar in plaats daarvan een half verzonken souterrain.
Bij de tweede boom gaat het echter minder fortuinlijk. Dit is een boom die een aantal jaren geleden op een meter of drie hoogte is afgezaagd. Waarschijnlijk is de boom op ongeveer hetzelfde moment geplant als Zhabagly is gesticht, waardoor hij bijna 100 jaar de tijd heeft gehad zijn huidige afmetingen te bereiken. De staalkabel wordt zo hoog mogelijk om de boom gelegd waardoor de hefboomwerking bij het trekken zo optimaal mogelijk is.
Na vele trekpogingen moet de 16 ton zware bulldozer zich echter gewonnen geven. De boom geeft geen krimp en veert onder het geweld slechts enkele centimeters heen en weer. Hier zijn zwaardere maatregelen noodzakelijk. Aan de tweede stronk die ongeveer dezelfde diameter heeft maar op een halve meter hoogte is afgezaagd wagen we ons vandaag niet eens. Het zal een kwestie van graven en hakken worden.
Vandaag hebben we de eerste echte onweersbuien sinds tijden. Geen weer om op het bouwterrein aan het werk te gaan. Internetten is vandaag onmogelijk. Vanwege de grote kans dat de bliksem inslaat op het bovengrondse elektriciteits- of telefoonnet houden we met dit weer zo weinig mogelijk apparatuur aangesloten. In plaats daarvan gaat Elmira naar Wanovka om te organiseren dat er mensen van het kadaster ons bouwterrein opmeten. Zelf blijf ik thuis om een aantal stoelen te lijmen met uit Nederland meegenomen constructielijm. Bijna elke keer als ik vanuit Nederland kom neem ik wel een lijmsoort mee. Sommige lijmsoorten zoals montagekit kennen ze tegenwoordig hier ook, maar constructielijm op basis van polyurethaan heb ik hier nog niet gevonden. Het is het ideale middel om meubels, kozijnen en andere houten constructies stevig in elkaar te zetten.
Het lijkt misschien vreemd dat we het kadaster moeten laten komen om ons bouwterrein te laten opmeten, maar het is het gevolg van de regels van het voormalige communisme. Op ons bouwterrein stond het oudste huis van Zhabagly en het stamt daarmee uit 1905, dus voor de communisten de macht overnamen in dit deel van de wereld. Tijdens het communisme was het niet toegestaan om privé een terrein te bezitten dat groter was dan 2500 m2. Dit terrein is echter ongeveer 40 bij 80 meter en heeft daarmee een oppervlak van zo’n 3200 m2. Te veel om als privé persoon te bezitten en daarom is het in de boeken gekomen als 50 bij 50 meter. Alvorens wij onze omheining bouwen moeten we de echte afmetingen en lokatie weten van de erfgrens. Voor de gemiddelde Kazach is dat niet zo belangrijk. De paar takkenbossen en stukken oudijzerwerk die als erfscheiding dienen kunnen gemakkelijk verplaatst worden, maar het zou zonde zijn wanneer wij onze gemetselde zijmuren of het smeedijzeren hekwerk op natuurstenen fundering dat we aan de wegkant gepland hebben later een paar meter moeten opschuiven.
Als Elmira terugkomt uit Wanovka meldt ze dat ze morgen twee personen kan ophalen die het terrein zullen inmeten. Inderdaad, wij moeten voor het vervoer zorgen want de meeste mensen die bij overheidsdiensten werken hebben niet de beschikking over eigen vervoer.
De graafmachine is vandaag weer beschikbaar. Het is daarom maar goed dat we een groot bouwterrein hebben. De bulldozer kan op één deel van het terrein bezig met het ruimen van de laatste bomen en het egaliseren, terwijl de graafmachine in de andere hoek de laatste resten van het oude huis kan opruimen. Ruslan is vandaag verhinderd om op de ZIL vrachtwagen te rijden dus hebben we een buurman gevraagd die vroeger vrachtwagenchauffeur was, maar tegenwoordig werkloos is. Een mooie gelegenheid voor hem om een paar centen te verdienen, want in Kazachstan kennen ze niet zoiets als WW of bijstandsuitkeringen.
Op een gegeven moment zijn er meer dan tien mensen op het terrein aan het werk. Niet dat we die allemaal hoeven te betalen trouwens. Een jongeman met een kettingzaag zaagt de grote bomen die gisteren zijn omgeduwd in hapklare moten. Hij krijgt een deel van het hout als betaling. De kleinere takken en stronken worden door een paar arme families meegenomen. Zij laten dat deze zomer in de zon drogen, zodat ze de komende winter hout hebben om hun potje op te koken. Op deze manier zijn wij van de meeste spullen af terwijl andere dorpsbewoners er heel blij mee zijn.
Tussen de bedrijven door rijden wij met een aantal jerrycans heen en weer naar het tankstation. Dergelijk groot materieel werkt niet zonder brandstof en met name onze vrachtwagen lust door een niet optimale afstelling op het ogenblik een hoop zoals ik gisteren al vertelde.
Aan het eind van de dag is praktisch alle rommel opgeruimd en het terrein geëgaliseerd. Nog één boom en een paar boomstronken vragen om een speciale behandeling. Daarna kunnen we het kadaster laten komen om de exacte terreingrenzen te laten markeren en kan de bouw van de omheining beginnen.
Een half uur geleden is de schemering overgegaan in de nacht. De werkdag zit erop, hoewel het bouwrijp maken van het terrein nog niet helemaal is afgerond. De meeste bomen op de scheiding met de buren aan de westkant zijn geruimd. Twee grote stronken waaronder de stronk die een paar dagen geleden door Aristan met de graafmachine is uitgegraven staan nog fier overeind. Ondanks de door de regen losse grond lukt het niet om deze twee zware jongens met de bulldozer uit de grond te trekken. De enige oplossing is waarschijnlijk om zoveel mogelijk grond met de hand weg te graven en de stronk dan met een hydraulische krik omhoog te duwen. Gelukkig hebben we daarvoor ook het nodige zware materieel voorhanden.
Tussen de bedrijven door heb ik de benzinetank van onze ZIL vrachtwagen gerepareerd. Het kleine scheurtje aan de onderkant heb ik hard gesoldeerd. Zelfs voor Kazachse begrippen is het een professionele reparatie geworden. Morgen de tank terugplaatsen en direct een schoon benzinefilter monteren. Dan kan dat deel van de vrachtwagen er weer een tijdje tegenaan. Er staan nog wel een paar andere zaken op het programma die aandacht behoeven zoals het opspannen van de V-snaar van de compressor en het afregelen van de carburator, want het beestje begint weer erg veel benzine te slurpen.
Ach, en dan nog één foto voor het afleren. Hoge bomen zwiepen zo mooi wanneer ze met de bulldozer worden omgeduwd…
Omdat ze op de plek staan waar ons toekomstige huis staat moest een groepje van vier jonge kersenbomen het veld ruimen. Door de bulldozer zijn ze met een paar simpele duwen met wortel en al uit de grond getrokken. De bijna honderd jaar oude appelboom die op de achtergrond vol in bloei staat blijft uiteraard wel staan.
Het voorjaar is in Kazachstan het enige seizoen dat er op redelijker wijze grondwerkzaamheden uitgevoerd kunnen worden. De bodem is nog vochtig door de regens waardoor het relatief gemakkelijk is om te graven. In de loop van de zomer droogt de bodem uit en wordt zo hard als steen. Om die reden worden nu zoveel mogelijk bomen die in de weg staan voor de bouw van ons huis verwijderd. De bulldozer is daarbij een goede hulp, omdat direct de stronk uit de bodem gehaald wordt. Hier wordt een boom omgeduwd die precies op de plek van onze toekomstige omheining staat.
Het leem en puin dat bij het uitgraven van de oude fundering wordt verwijderd vindt een goede herbestemming bij de overburen. Hun huis ligt behoorlijk lager dan de weg, en hiermee kan een glooiende oprit gemaakt worden tot aan hun huis.
Van het lemen huis dat op ons bouwterrein stond is weinig meer over. De houten vloer die nog in goede staat was is verwijderd en de ramen en deuren zijn grotendeels hergebruikt in de stallen van de boerderij in de bergen. Wat overblijft is het betonnen fundament en het daartussen gestorte leem waarop de vloer is gelegd. Het leem en puin wordt hier op onze vrachtwagen geladen. Op de achtergrond het hoofdkwartier van het Aksu-Zhabagly natuurreservaat.
