De serrevloer zal worden uitgevoerd in gewapend beton. We kiezen er hier bewust niet voor om vloerverwarming in de vloer te leggen, omdat we uit ervaring geleerd hebben dat een op volle grond gestorte betonvloer in de zomer een kamer heerlijk koel kan houden. De overige kamers op de begane grond krijgen wel vloerverwarming, waardoor we daar wel ‘s winters op onze blote voeten kunnen rondlopen. De fundering van de serre is nog jong en de onderlaag waarop de vloer wordt gestort is daardoor pas recentelijk aangebracht. De grond is wel aangestampt maar om problemen in de toekomst voor te zijn komt er toch voor de zekerheid een wapeningsnet in. Links op de foto zijn de buizen van de centrale verwarming te zien die we direct maar op de juiste plek meestorten.
Ons huis is zo’n 25 jaar geleden rondom gestukt met een relief stuklaag. Die laag heeft door de weersinvloeden op een aantal plaatsen losgelaten en door de reliefvorm is het sowieso geen goede ondergrond voor bijvoorbeeld behang of tegelwerk. Daarom wordt op de plaats waar de serre komt de stuclaag totaan de bakstenen weggekapt zodat we daar een nieuwe gladde laag kunnen aanbrengen. Het rechter raam op de foto zal worden vervangen door een dubbele deur, waardoor er een directe doorgang komt vanaf de woonkamer naar de serre.
De keuken en woonkamer van het huis dat we verbouwen zijn relatief klein. Door de ligging aan de zuidzijde van het huis is dit een ideale plek om een serre aan te bouwen die ook als uitbreiding van de woonkamer kan dienen. Door de serre geisoleerd uit te voeren en nu alvast leidingen neer te leggen voor de verwarming wordt de serre ook geschikt voor gebruik in de koude seizoenen. De fundering wordt hier gestort en komt in totaal 1,10 meter beneden het maaiveld.
Eén van de eerste zaken die je nodig hebt tijdens een serieuze verbouwing—tenminste als Nederlandse bouwvakker—is elektriciteit. Voor ons grote huis in het centrum van Zhabagly hebben we indertijd krachtstroom geregeld, maar de procedure om dat voor elkaar te krijgen is lang en voor onze bouwval is het op dit moment niet echt nodig. Daarom hebben we voor onze bouwval een gewone 220 Volt aansluiting geregeld. Bij de kabels, elektriciteitsmeter en automaten hebben we wel rekening gehouden met hoger dan gemiddeld stroomverbruik waardoor we wanneer het nodig is zo’n negen kilowatt kunnen afnemen zonder dat er ergens iets in rook opgaat.
We hebben net als bij onze nieuwbouw de elektriciteitsaansluiting buiten geplaatst in een spatwaterdichte metalen behuizing waarop aan de zijkanten CEE stopcontacten zijn gemonteerd. Daardoor kunnen we zonder problemen binnen de boel verbouwen. Wanneer daar alles klaar is en de nieuwe elektriciteitsleidingen in de muur zijn aangelegd trekken we de hoofdkabel door naar binnen. De kast is zo geplaatst dat iemand die er onder staat er net niet bij kan. Dat voorkomt een hoop schade door vandalisme en ontmoedigt mensen die vinden dat zij meer recht hebben op de inhoud dan wij.
Op de hoek hoog aan de muur hebben we een schijnwerper geplaatst die schakelt op de hoeveelheid omgevingslicht. Door de plaatsing op de hoek wordt het hele terrein vóór en naast ons huis ‘s nachts verlicht. Om de kosten hoeven we dat niet te laten. Uit ervaring op ons andere bouwterrein weten we dat een dergelijke schijnwerper in de lange wintermaanden niet meer dan zo’n zes euro per maand kost aan elektriciteit.
Dat criminaliteit in Kazachstan in veel gevallen erg gericht is op primaire levensbehoeften en dicht bij de mensen staat bewijst deze foto wel. In de ongeveer vier jaar dat onze bouwval nu leeg staat heeft kennelijk één van de buurtbewoners het koud gehad en het onderste deel van de trap meegenomen om in de kachel thuis op te stoken. Het bovenste deel van de trap is er nog; waarschijnlijk te zwaar of te opvallend om mee te sjouwen.
Wat we in de nabije toekomst met de trap gaan doen is nog niet helemaal duidelijk. Misschien maken we alleen de onderste drie treden nieuw, maar het kan ook zijn dat we besluiten om de hele trap te vervangen. De wat vreemde draai beneden kunnen we dan ook direct wat anders maken zodat hij niet zoals bij het origineel halverwege voor de voordeur uitkomt.
De afgelopen week hebben we beton gestort in onze bouwval. In drie van de vier kamers op de begane grond ligt nu een circa dertig centimeter dikke betonnen constructievloer. Alleen in de keuken moeten we de vloer nog storten. Dit zal echter pas na de winter gebeuren. We hebben bewust gekozen om met de keuken nog even te wachten omdat hier de meeste leidingen onder de vloer zullen doorlopen. Tegen de zuidmuur van de keuken hebben we namelijk enkele weken geleden bij het leggen van de nieuwe riolering en waterleiding een kleine kelder van één bij één meter gevonden die ideaal is om als startpunt te dienen voor de waterleiding en centrale verwarming aansluitingen in huis. Pas als alle leidingen hiernaartoe zijn aangelegd kunnen we de vloer storten. Ook de kelder zelf moet nog worden gerenoveerd. De van baksteen opgetrokken zijwanden zijn door water met name in het onderste deel behoorlijk aangetast.
Vanuit de andere drie kamers op de begane grond hebben we vanaf de geplande locaties van de radiatoren geisoleerde buizen in de beton gestort tot aan de kelder. In de kelder komt vervolgens een CV verdeler waarop deze leidingen worden aangesloten. De leidingen zijn bewust in de constructievloer gelegd en niet in de dekvloer omdat we in de dekvloer vloerverwarmingsbuizen willen leggen.
In Kazachstan is er—net als in Nederland trouwens—bij een aantal mensen niet altijd het onderscheid even duidelijk tussen mijn en dijn. Nu we wat structureler met de verbouwing van onze bouwval bezig zijn is het daarom van belang om te zorgen dat wat we op enig moment daar opbouwen of ‘s nachts aan materialen of gereedschappen achterlaten om de volgende dag weer te gebruiken niet onverhoopt in de handen van anderen belandt. Omdat we toch beschikken over grote hoeveelheden ijzer voor onze omheining en als betonijzer in de funderingen hebben we daarom op de begane grond van onze bouwval voor alle ramen een degelijk traliewerk geplaatst. Ook de deuropening is voorzien van een met een hangslot afsluitbare traliedeur. De ramen op de eerste verdieping zijn grotendeels dichtgetimmerd en het enige raam waar men daar door naar binnen zou kunnen zit zo hoog dat dat zonder acrobatische klimkunsten of een lange ladder niet zal lukken.
De traliewerken zijn zo gemaakt dat ze eventueel later hergebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld om een stuk voor ons vee af te schutten op de boerderij of om in een schuur op ons erf te plaatsen. Het ziet er van buiten zo indrukwekkend en degelijk uit dat de hele buurt al praat over de gevangenis.
In Nederland is het gebruikelijk dat de centrale riolering door het midden van de straat loopt. Op die manier kunnen huizen aan beide zijden van de weg gemakkelijk worden aangesloten en hoeft niet Jan en Alleman om toestemming te worden gevraagd wanneer er aan de centrale leiding werkzaamheden uitgevoerd moeten worden.
Bij ons in Zhabagly is dat anders. Bij de huizen die gebouwd zijn als onderdeel van het kippenslachterij project in de jaren tachtig is de riolering door de achtertuin gelegd. Dat heeft zo zijn voordelen, vanaf het huis is amper zeven meter buis nodig tot aan de put. Omdat de oude buis van dun plastic op veel plekken gebroken is hebben we vandaag een nieuwe buis aangelegd tussen het huis en de rioleringsput in de tuin.
