Een terugkerende activiteit bij ons bouwen is het graven van sleuven voor de waterleiding. Deze keer is het echter niet zozeer om een nieuwe leiding naar onze bouwval te leggen, maar om de oude leiding te volgen in de hoop uit te vinden waar de centrale kraan zit. De oude ijzeren waterleiding is door de vorst enkele jaren geleden gesprongen en dat is niet zo erg omdat er de afgelopen jaren toch geen druk op de leiding stond, maar nu na een renovatie van het centrale leidingnet het water weer stroomt en met de winter voor de deur is het zaak om uit te zoeken hoe de oude leiding leeg kan worden gemaakt, en idealiter hoe we hem kunnen vervangen door een nieuwe gelaagde kunststof buis die geen roestsmaak aan het water geeft en de witte was in de wasmachine ook echt wit laat.
Dat is echter gemakkelijker gezegd dan gedaan. Mijn schoonvader beschikt over de originele tekeningen van het project uit de jaren tachtig waarbij dit deel van het dorp, inclusief de waterleiding en riolering is aangelegd, maar in de praktijk willen dingen nog wel eens anders lopen dan ze gepland zijn. Op de tekeningen staat dat er een put met luik in onze achtertuin moet liggen, maar de enige put die we kennen is die van de riolering. De enige mogelijkheid om de bron van ons water te vinden is daarom om de leiding vanaf het huis uit te graven en te volgen.
Dat blijkt nog geen gemakkelijke klus. De leiding loopt met verschillende bochten en het terrein is later opgehoogd. Daardoor ligt de waterleiding op sommige plaatsen bijna twee meter diep. Goed beschermd tegen de vorst, dat wel, maar zonder graafmachine is het in onze bodem bijna ondoenlijk om de leiding te volgen. Maar gelukkig hebben we een graafmachine en Kazachen zijn wel gewend om doelloos lijkend werk te doen. Na drie dagen graven hebben we beet. Bijna op de erfscheiding van de buren wordt op een halve meter diepte een dicht gestorte put ontdekt waar onze waterleiding naar toe gaat.
In de put zitten niet alleen een hoofdkraan, maar ook een aansluiting voor de brandweer. In het verleden heeft men de put volgegooid met zand, leem en rommel dus we weten nog niet hoe onze waterleiding onderin precies is aangesloten op de centrale buis. Maar morgen zal de put leeg geschept worden zodat daar hopelijk snel duidelijkheid in komt. Dan kunnen we ook besluiten of we de bestaande leiding alleen maar waterloos maken maar laten bestaan, of dat we de hele leiding vervangen door een nieuwe.
Zhabagly verandert met rasse schreden, zeker nu sinds ongeveer een half jaar mijn schoonvader openbare werken onder zijn hoede heeft. De rioleringsbuizen zijn allemaal schoongemaakt en ook de delen van het dorp die jaren zonder leidingwater zaten hebben sinds enkele maanden weer druk op het net.
Sinds vandaag is er echter weer wat nieuws bij. In de hoofdstraat is namelijk straatverlichting aangelegd en vanavond is die voor het eerst in gebruik. Dat levert een mooi plaatje op.
In Nederland praten we altijd over het weer, maar eigenlijk is dat vrij onnodig. Het Nederlandse weer is vrij monotoon, miezerig, nat en winderig. Zelfs als het een zonnige dag is, is de lucht nog vaal wit van een restsluier van bewolking.
In Kazachstan is dat anders. Zonnig is echt zonnig, en slecht weer is ook echt slecht weer. Vandaag hebben we te maken met slecht weer. Vanuit het westen komen dreigende wolken op ons afstomen die ongetwijfeld voor een behoorlijke lading regen of sneeuw zullen zorgen.
Ik heb gisteren al in woorden uitgelegd hoe ons huis aan het begin van het dorp er binnenkort uit moet gaan zien. Om dat te illusteren hier nog een 3D plaatje uit Floorplan. Op de plek waar nu een koelkast is ingetekend in het keukengedeelte was het toilet. Dat toilet is nu naar de andere kant van de dragende centrale muur verhuisd. De volledige scheidingswand tussen de keuken en de woonkamer wordt aan beide zijden anderhalve meter ingekort waardoor er nog een stuk muur van ongeveer twee meter blijft staan. Aan de keukenzijde kunnen daar eventueel nog kasten tegen worden gezet, aan de woonkamerzijde een televisie. Afgezien van het tot terrasdeur/schuifpui gepromoveerde raam in de woonkamer verandert er verder niets op de begane grond. In de tekening is wel het nieuwe afdakje boven de voordeur, en een terrasscherm aan de zuidzijde van het huis ingetekend maar die zijn nog optioneel.
De wereldomroep heeft november 2006 een enquete gehouden waaruit bleek dat Nederlanders in het buitenland het meest de kroket missen. Maar wat mij betreft mag de zure haring daar ook bij. In 2004 hebben we al eens pogingen gedaan om zelf zure haring te maken maar de zwangerschappen van Elmira hebben dat project even stil gelegd. Terwijl veel vrouwen tijdens de zwangerschap verzot zijn op augurken en andere zure producten was alleen de gedachte aan azijn voor haar al genoeg om gillend weg te rennen, laat staan de geur.
Die tijd is nu voorbij en daarom kan het experiment weer worden opgestart. De zoute haringen die hier verkocht worden zijn beduidend groter dan heden ten dage in Nederland. De vijf haringen die Elmira op de markt heeft gekocht wogen samen meer dan een kilo. Volgens wikipedia hoort de volwassen haring uit de Atlantische oceaan zo’n 45 centimeter te zijn. Zulke heb ik in Nederland al lang niet meer gezien wat min of meer bevestigt dat de grote fabrieksvissersboten alleen nog maar jonge en jong volwassene haringen uit het water vissen. Ze hebben geen tijd meer om te volgroeien.
De vorige keren had ik nog wat moeite om de haringen goed op smaak te brengen. Deze keer heb ik daarom nog wat recepten op internet nagespeurd en naast de ui, azijn, suiker en laurierblaadjes zijn nu ook witte peper en dille toegevoegd. Mijn ervaring is dat witte peper uitstekend combineert met vis. Het geeft aan de flauwe smaak die vis vaak heeft net iets pittigs zonder dat het branderig wordt zoals dat met zwarte peper het geval is.
Het resultaat zal ik over een week kunnen proeven. Dan moeten de haringen in de tweeliterse inmaakpot voldoende op smaak gekomen zijn om als een volleerde zure haring in mijn maag terecht te mogen komen.
Het is altijd handig wanneer je familie hebt die mee wil helpen tijdens een verbouwing en tweelingbroer heeft zich vandaag van zijn beste kant laten zijn bij het slopen van binnenmuren in onze bouwval. Hij is door dat werk wel een beetje stoffig geworden.
Het dooit weer en alle sneeuw is verdwenen. Het is nu van dat typische Nederlandse miezerweer dat ik juist probeerde te ontvluchten. Het hekwerk verder afmaken is vandaag geen optie, maar gelukkig is er hier werk genoeg. Nu er weer waterleidingdruk is in ons huis aan het begin van het dorp hebben we besloten om dat verder bewoonbaar te maken. Ook de vorderingen hiervan zullen te volgen zijn op de weblog. Speciaal hiervoor heb ik de categorie Onze bouwval aangemaakt waar alle bouwactiviteiten die met dit huis te maken hebben onder zullen worden gerangschikt.
Met mijn geliefde programma Floorplan heb ik het huis in 3D in de computer ingebracht en na wat virtueel geprobeer en geschuif met muren en meubels zijn Elmira en ik tot gezamenlijke overeenstemming gekomen. Het toilet dat oorspronkelijk in de keuken gesitueerd was (jaja, wat een plek) wordt verwijderd zodat de keuken groter wordt. Het toilet verplaatsen we naar de hal die toch veel te groot is voor een plek in huis waar je gemiddeld minder dan vijf minuten per dag verblijft, en dan alleen nog op doortocht.
In de officiele plattegrond moet je vanuit de hal door de keuken naar de woonkamer. Ook dat wordt veranderd. De scheidingsmuur tussen de keuken en woonkamer wordt aan twee kanten ongeveer anderhalve meter ingekort waardoor de keuken en woonkamer één grote ruimte worden met daartussen nog twee meter muur als psychologische scheiding. De keukenprins(es) kan dan nog in de potten en pannen roeren zonder direct vanuit de woonkamer op de vingers gekeken te worden maar er is geen harde afscheiding meer.
De woonkamer heeft nu maar één raam van 1,5 bij 1,5 meter. Dat raam is weliswaar op het zuiden, maar het blijft een donker hok. Door de twee stukken scheidingsmuur die we weghalen met de keuken valt er al meer licht de woonkamer binnen. Dat verbeteren we nog door het huidige raam in de woonkamer te vergroten tot aan de vloer en ook aan de zijkanten het raam nog enigszins te verbreden. Op die manier kunnen terrasdeuren of een schuifpui worden geplaatst zodat je direct vanuit de woonkamer in de tuin kunt gaan zitten. Net als de meeste Kazachse huizen heeft dit huis namelijk ook alleen maar een voordeur dus een tweede uitgang aan de andere kant het huis is wel gewenst.
Het rare klompenhokje dat men indertijd voor de voordeur heeft gebouwd (zie foto) halen we weer weg. In plaats daarvan plaatsen we een fatsoenlijke geisoleerde en winddichte voordeur en komt er een klein afdakje boven de voordeur om rustig de sleutel te kunnen zoeken wanneer het regent.
Verwarming, waterleiding en riolering wordt in het huis helemaal nieuw aangelegd. Wat er nog over is van de oude ijzeren buizen is al in vrij ver gaande staat van ontbinding.
Ook deze verbouwing is nog een hele klus, maar we doen het er tussendoor wanneer het op ons grote bouwterrein te koud, te warm of te nat is om te werken. Op dit moment ben ik bezig de muren van het toilet en een stuk van de scheidingswand tussen de keuken en de woonkamer aan het weghalen. Lekker lichamelijk werk met een grote voorhamer dus dan merk je niet zo dat het buiten maar vier graden boven nul is. Vervolgens moet het laatste stuk van de lemen vloer uitgegraven worden en storten we er een nieuwe vloer in. Die vloer zal bestaan uit een onderlaag van beton, dan vier centimeter isolatiemateriaal en dan een dekvloer van wederom beton. We leggen er in de woonkamer buizen in voor vloerverwarming, maar bij -25 graden in de winter en de isolatiestaat van de woning is dat alleen voldoende voor bijverwarming en om geen koude voeten te krijgen. Radiatoren moeten voor de rest van de verwarming zorgen.
Na een dag sneeuw is het in Kazachstan vaak weer direct stralend weer. De nog witte bergen en laag hangende wolken geven dan een prachtig beeld van de omgeving. Heel wat anders dan die miezer winters in Nederland.
