Kazachstan heeft een landklimaat en dat heeft zo zijn invloed op de wisselingen van het weer. Vorige week heb ik bij een strak blauwe hemel en een temperatuur van bijna 20 graden heerlijk op ons bouwterrein aan de omheining kunnen werken, maar de zuidwesten wind die toen heerste is omgeslagen in een oostenwind waarbij koude lucht vanuit Siberië wordt aangevoerd. Het effect is direct merkbaar. Vannacht is zo’n 10 centimeter sneeuw gevallen. Overdag is het nog wel warm dus die sneeuw dooit wel vrij snel weer weg, maar het geeft wel aan hoe snel het weer hier in Kazachstan kan veranderen.
Een weblogbericht dat lijkt op de andere, maar het eigenlijk niet is. Want dit bericht tik ik in terwijl mijn computer en de belangrijkste andere elektrische zaken bij ons thuis van stroom worden voorzien door een pruttelende Chinese generator. Dat we een generator hebben komt door de huidige energiesituatie in Centraal Azië. Ondanks dat Kazachstan onmetelijke voorraden olie, gas, steenkool en uranium heeft is de beschikbaarheid van elektrische energie maar beperkt. Die wordt voornamelijk opgewekt met waterkracht in de naburige bergachtige landen zoals Kirgizië. Doordat het het afgelopen jaar niet overdadig geregend heeft en het verbruik door de toenemende beschaving steeds meer toeneemt—denk alleen al aan het aantal airconditioners dat de rijkere mensen in warme steden als Shymkent laten installeren—heeft het waterniveau in de stuwmeren een alarmerend laag niveau bereikt.
Op zich is dit geen nieuw fenomeen. Als sinds de zomer wordt de elektriciteit onder het mom van besparing in ons deel van Kazachstan periodiek uitgeschakeld en zijn er conferenties op persidentiëel niveau tussen de betrokken landen over hoe het probleem op te lossen. Maar een korte termijn oplossing is er niet. Stuwmeren heb je niet in één herfst gebouwd en die moeten bovendien nog vollopen. Ook centrales op kolen olie of kernenergie haal je niet bij de bouwmarkt op de hoek. Daarom zal dit probleem nog wel even voort blijven duren, in ieder geval deze winter maar naar ik vrees nog wel wat langer.
Bij slecht weer is het niet zo erg. De generator aan, en lekker achter de computer of wat prutsen hier of daar in huis. Maar bij mooi weer is het lastig als je net al het ijzerwerk en het lasapparaat uit de container hebt gesjouwd, de zware krachtstroomkabels hebt uitgelegd en poef de stroom wegvalt. Dan kan al die zware rommel weer naar binnen en net als je dat gedaan hebt schakelt ergens in een centrale schakelruimte iemand jouw deel van het net weer in.
Maar we blijven vrolijk en als het niet beter wordt dan dit kunnen we altijd nog een generator aanschaffen die zwaar genoeg is om ons lasapparaat te trekken. Maar liever natuurlijk gewoon stroom uit het transformatorhokje.
Gevallen bladeren, bladeren in allerlei kleuren nog hangend aan de bomen en besneeuwde berghellingen op de achtergrond zijn de herfstkleuren in ons deel van Kazachstan.
Vandaag heb ik de laatste plaat langs onze erfgrens achter tussen de betonpilaren geplaatst. Op de plek waar de poort en het mandeurtje moeten komen las ik voorlopig een raamwerk met daartussen gaas gespannen. Op die manier blijven we waarschijnlijk redelijk verschoond van de horden mensen, schapen, paarden en koeien die vinden dat de ons terrein elke dag als pad moeten gebruiken als ze naar de centrale straat willen.
De bouwvakkers hebben het gered. Vlak voor het einde van de warme periode en de aankomende sneeuw is het gelukt om het dak van ons huis aan het begin van het dorp te vervangen. De groene dakplaten steken schril af tegen de asbestcement platen die bij alle buren op de daken liggen. Ook het schilddak geeft een duurdere uitstraling aan het huis dan het bij deze huizen gebruikelijke zadeldak. Nu het dak er op zit en er sinds kort weer druk staat op het waterleidingnet in dit deel van het dorp kunnen we verder met het bewoonbaar maken van het huis.
Elk kind heeft zo zijn interesses en voor Isabel zijn dat sleutels. Er is geen slot of ze probeert er wel een sleutel op uit. Hier is dat het portierslot van opa’s auto.
Naast het bouwterrein in het centrum van Zhabagly waar we ons droomkasteel bouwen bezitten we aan de rand van het dorp ook nog een huis dat we indertijd voor 1000 dollar hebben gekocht. Omdat de waterleiding er tot voor kort niet werkte hebben we het nooit klaar gemaakt voor bewoning. Afgelopen voorjaar is tijdens een grote storm een deel van het dak afgewaaid en om het huis niet verder te laten vervallen zetten we er nu een nieuw dak op voordat de winter met zijn zware sneeuwval invalt.
Elmira’s neef Sacha uit Rostov is voor een paar weekjes vakantie overgekomen uit Rusland en hij is van beroep dakdekker. Hij geeft daarom de plattelandse Kazachse bouwvakkers aanwijzingen hoe ze een fatsoenlijk dak op het huis kunnen zetten.
Af en toe kan Nathalie heerlijk voor zich uit dromen, zoals hier met haar roze knuffelkoe die ze van ome Sacha uit Rostov gekregen heeft.
