De komende nacht zal ik per trein naar Tjulkebas reizen waar ik door Elmira word opgepikt. Een treinkaartje heb ik nog niet, en ook het ticket voor Elmira en Nathalie voor november en december moet ik nog afhalen bij het KLM kantoor hier. Buiten bij de luchthaven staan altijd taxi’s klaar. Ik schiet er een aan—of liever, de chauffeur schiet mij aan—en na wat onderhandelen worden we het eens over de prijs.
Het KLM kantoor ligt een aardig eind richting het centrum. Per internet heb ik de tickets reeds gereserveerd, dus het is alleen een kwestie van afhalen en betalen. Enkele gegevens zijn nog nodig, zoals de afmetingen van Nathalie om te bepalen welk babybedje moet worden gereserveerd. Handig die mobiele telefoon, want in vijftien seconden heb ik Elmira aan de lijn die juist op weg was naar de markt in Wanovka. 64 centimeter en ca. 8 kilo op het moment van vertrek is het antwoord. De KLM medewerkster die het gesprek in het Russisch gevolgd heeft, heeft de gegevens al ingevoerd. Enkele minuten later loop ik in bezit van de tickets de deur weer uit. Wel met de clausule dat bij het niet afgeven van een visum de som gerestitueerd wordt. Je weet immers maar nooit.
Normaliter reizen we met de trein die een pendeldienst onderhoudt tussen Shymkent en Almaty. Deze trein is relatief snel en daardoor snel volgeboekt. Rond 5 uur in de middag vertrekt deze trein van het treinstation Alma-Ata 2. Er zijn echter ook andere treinen, o.a. de trein van Almaty naar Atyrau, die het station Tjulkebas aandoen. Deze trein vertrekt om tien over drie uit Almaty. Omdat ik verder toch niets te doen heb in Almaty besluit ik een kaartje van deze trein te kopen.
In bezit van trein- en vliegtuigtickets brengt de chauffeur me terug naar mijn slaapadres. Als we daar aangekomen zijn vraagt hij hoe laat hij er weer moet zijn om mij straks naar de trein te brengen, hij wil geen prijs noemen hoeveel dat moet gaan kosten. Ik leg hem uit dat Kazachstan nu een kapitalistische economie heeft en er concurrentie bestaat, dus dat ik straks wel zal beslissen door welke taxi ik mij naar het treinstation laat brengen. Hij probeert het nog met te zeggen dat hij wel erg goedkoop was vandaag, maar helaas, waarschijnlijk zal ik mij vanmiddag door een collega naar het station laten brengen.
De ochtend begint wat later dan gewoonlijk wanneer ik naar Kazachstan ga. Omdat KLM geen overstap kent en bovendien wat later in Almaty aankomt dan Lufthansa vertrekt het vliegtuig pas na tweeën in de middag van Schiphol. Voldoende laat om nog wat zaken te regelen. Vanwege het klantgerichte optreden van de Schipholtaxi ATN Noord Nederland heb ik besloten deze keer met de trein te gaan. De gunstigste trein vertrekt even voor tien uur uit Assen. Tot daar word ik gebracht door mijn moeder. Oosterwolde ligt op de route en daar stoppen we bij het gemeentehuis om een uittreksel uit het persoons- en geboorteregister van mij af te halen. Deze documenten zijn nodig voor de paspoortaanvraag van Nathalie.
De treinreis naar Schiphol verloopt voorspoedig. Het is na de spits en in de trein is het niet al te druk. Er hoeft niet overgestapt te worden en even na twaalven arriveer ik onder de vertrekhal van Schiphol. KLM maakt tegenwoordig niet meer gebruik van incheck balies, maar van automaten waar het paspoort kan worden ingelezen en na een aantal vragen en antwoorden de boardingpass uitrolt. Alleen de bagage moet nog afgegeven worden bij een reguliere balie. De software van deze incheckpalen had m.i. nog wel wat intelligenter gekund. Nadat het paspoort is ingelezen begint het apparaat te vragen naar welke bestemming gevlogen wordt en via welke maatschappij. Tickets zijn op naam gesteld en het zou toch zo kunnen zijn dat gegeven de informatie van het paspoort de paal zelf kan bepalen welk ticket bij deze persoon hoort? Maar kennelijk heb ik een wat te positief beeld van het automatiseringsniveau hier.
De controle van de bagage is weer wat aangescherpt ten opzichte van vorige keren. Laptops moeten nu standaard uit de bagage en separaat door de Röntgenscanner. Een man achter mij in de rij had dat wat verkeerd begrepen zo hoor ik aan het verhaal dat hij zijn buurman vertelt. Hij heeft uit voorzorg alle foto’s van zijn laptop verwijderd en er kwam daarbij heel wat diskruimte vrij. Ik ben benieuwd wat voor soort foto’s hij op zijn laptop had staan als hij zo bang is dat ze bij een grenscontrole bekeken worden…
In het vliegtuig val ik al snel in slaap. Inhalen van de slaap de nacht ervoor. Slapend lijkt de afstand niet zo groot en het is de meest comfortabele manier die ik ken om per vliegtuig vervoerd te worden. Af en toe als er eten of drinken langs komt doe ik even een oog open. De stewardess heeft duidelijk moeite om over te schakelen op het Nederlands. Als ik haar vraag blijken er maar drie Nederlanders in het toestel te zitten. Ik leg haar uit dat er op Lufthansa vluchten altijd veel meer Nederlanders mee gaan omdat Lufthansa bijna 300 euro goedkoper is. Duidelijk tegen het zere been. Ze leefde kennelijk nog in de chauvinistische veronderstelling dat alle Nederlanders met KLM willen reizen. Nou, die tijd is geweest.
De paspoortcontrole in Almaty gaat niet erg vlotjes, maar al snel heb ik door waarom. Niet alleen wordt het paspoort afgestempeld, maar elke binnenkomende buitenlander krijgt ook direct een ingevuld en afgestempeld registratiedocument van de immigratiedienst. Daardoor is het niet meer noodzakelijk om je binnen een paar dagen bij de politie te melden. Ze gaan echt vooruit in dit land.
Mijn slaapplaats is een paar honderd meter lopen vanaf de luchthaven. Met mijn reistas in de hand ga ik naar de Baboeshka die door Elmira reeds telefonisch is ingelicht dat ik kom. Ondanks dat het bijna twee uur is, is ze nog op vanwege mijn komst. De divan wordt in gereedheid gebracht en al snel val ik in slaap.
Het is nu zes uur in de ochtend en ik ben nog steeds op. Zo’n laatste dag voor vertrek naar Kazachstan is altijd een dag met veel bezigheden. Koffers pakken, facturen de deur uit, laatste openstaande rekeningen betalen zodat ik daarna zonder zorgen in Kazachstan kan vertoeven.
Er is echter nog een reden waarom ik er de voorkeur aan geeft om de nacht voor vertrek zo weinig mogelijk te slapen. Een jetlag is het zwaarst wanneer naar het oosten wordt gereist. Door het passeren van tijdzones wordt het op de klok later, maar in het hoofd niet. Daardoor is het na de reis ‘s nachts moeilijk om te gaan slapen en wanneer dat eindelijk lukt gaat de wekker al bijna weer. Een gebroken ochtend is het gevolg. Door nu de dag van te voren een aanzienlijk slaaptekort op te bouwen gaat het lichaam slapen bij aankomst, ondanks de stand van de biologische klok. Na één nachtrust is het lichaam daarna bijna volledig aan het nieuwe ritme aangepast.
Mijn jaarvisum is binnen, het ticket gekocht, dus bijna niets kan mij meer weerhouden om komende maandag richting Kazachstan te vertrekken. Ik vlieg weer eens met KLM. Wel duur—zeker gezien de hoge olieprijzen van dit moment—maar op de terugreis neem ik Elmira en Nathalie mee naar Nederland en dan is een vlucht zonder overstappen wel zo prettig. In Kazachstan ben ik dan nog een nacht met de trein onderweg waardoor ik woensdagochtend in Zhabagly zal aankomen.
Het verblijf in Kazachstan is overigens niet voor lange duur. Een dikke maand blijf ik er, tot 28 oktober, met name om het papierwerk van het paspoort van Nathalie te regelen. De meeste benodigde documenten zijn al in ons bezit, maar we moeten nog een paar keer op en neer naar de ambassade in Almaty voor de formele aanvraag.
Nathalie zit bij haar oma op schoot. “Laat mij toch met mijn mobile spelen” lijkt ze hier te denken, “in plaats van elke keer op de foto te moeten.”
“Vervelend dat pappa zover weg is, moet ik al weer op de foto?” Lachen doe ik deze keer niet hoor mamma, ik ben een zeer serieuze Nathalie.
De mobile is leuk speelgoed voor Nathalie. Wanneer je aan de vleugeltjes van de rondvliegende bijen trekt vliegen ze niet alleen rondjes maar ook nog eens op en neer.
Het zal niet lang meer duren of Natalie begint met lopen. Met haar vingertje aan haar mond lijkt ze te denken “waar zal ik nu eens heen, en zal ik mamma vragen of er zelf proberen heen te gaan?”
