Lammert's Weblog

Kazachstan is op dit moment koploper van de GOS landen in het aantrekken van risicodragend kapitaal vanuit het buitenland. Belangrijke reden daarvoor is, dat Kazachstan veel wetten uit de Sovjet tijd aanzienlijk heeft aangepast, of volledig vervangen. Met name wetten op het gebied van bezit zijn aangepast om het mogelijk te maken dat zowel Kazachen als buitenlanders onroerende goederen kunnen kopen zonder de vrees dat die later door de staat weer kunnen worden ingepikt.

Eén van die wetten is de wet op het grondbezit. Vroeger mocht een privépersoon niet meer dan 25 are (2500 m²) bezitten. Dat heeft soms tot kromme situaties geleid. Het bouwterrein waar ons huis op gaat verschijnen is in de praktijk 40 bij 80 meter, dus 32 are. Bij het kadaster is het echter vastgelegd als 25 are zodat het in de communistische tijd binnen de normen viel. Dit terrein, en vele andere moeten daardoor opnieuw worden ingemeten en met de nieuwe afmetingen bij het kadaster geregistreerd omdat de administratieve gegevens niet overeenkomen met de werkelijkheid.

Mijn schoonvader heeft ongeveer acht jaar geleden 63 hectare grond gekocht aan de rand van het Aksu-Zhabagly natuurreservaat. Hij heeft er indertijd veel werk van gemaakt om alle documenten bij het kadaster in orde te krijgen.

Twee jaar geleden is vanuit de VS een groot bedrag aan het natuurreservaat gegeven voor het opwaarderen van het natuurbeheer. Dit geld is besteed aan renovatie van het hoofdkantoor, nieuwe jeeps, een vrachtwagen, tractoren en onderzoeksmateriaal zoals fototoestellen, kijkers etc. Onderdeel van dit project was ook de bouw van een aantal nieuwe wachtposten bij de ingangen van het reservaat. Eén van die gebouwen is indertijd op grond van mijn schoonvader gebouwd.

Het natuurreservaat was bij de bouw van de wachtpost uitgegaan van de grenzen van het natuurreservaat zoals ze zelf vonden waar die grenzen lagen. Een mooi vlak stuk grasland was de ideale plek van de nieuwe wachtpost en eromheen werd een stuk van één hectare grond als natuurgebied gebombardeerd.

Twee jaar heeft de juridische strijd geduurd, maar vandaag was de uitslag. Ondanks dat het natuurreservaat een rijksinstituut is dat rechtstreeks onder het ministerie in Astana valt en zelfs een UNESCO nominatie heeft moet ze de grenzen zoals die bij het kadaster zijn vastgelegd respecteren. De wachtpost is nu bestempeld als illegaal gebouwd, en het eigendomsrecht van het terrein ligt bij mijn schoonvader. Het natuurreservaat hield altijd gemakshalve de rivier Dzjetemsai aan als grens van het reservaat. Nu is definitief geoordeeld dat deze rivier, inclusief een groot deel van de oevers aan mijn schoonvader toebehoren.

Deze uitspraak toont, dat de wetten in Kazachstan niet alleen papieren wetten zijn, maar ook daadwerkelijk functioneren. Een staatsorgaan kan niet meer zoals vroeger zelf bepalen wat goed en niet goed is, een simpele boer die toevallig zijn papierwerk goed gedaan heeft kan een 80 jaar bestaand staatsinstituut bakzeil laten halen. Vrouwe Justitia oordeelt geblindoekt, ook hier in Kazachstan.

Wacht even, laat ik bij het begin beginnen. De nacht heeft Elmira in Zhabagly doorgebracht, omdat het onduidelijk was wanneer de bevalling daadwerkelijk zou beginnen. De eerste wee diende zich aan rond half tien. Tijd om naar Shymkent af te reizen want het kost toch twee uur om daar te komen. Hoewel we ons wel hadden voorbereid op een bevalling onderweg—en de benodigde spullen de laatste tijd altijd in de auto meenamen—zou het toch beter zijn om Knufsik in een wat professionelere omgeving ter wereld te brengen.

Onderweg neemt de frequentie van de weeën langzaam toe en verliest Elmira het eerste vruchtwater. Het kan nooit lang meer duren. Waarschijnlijk komen we tegemoet aan de wens van de gynaecoloog om het geen nachtbevalling te laten worden, zij wilde ook wel eens een goede nachtrust.

De omstandigheden in Shymkent zijn ronduit goed te noemen. Door de regenbuien de afgelopen dagen is het er behoorlijk afgekoeld, niet meer dan een graad of 24. Nu schijnt de zon. Knufsik heeft duidelijk redenen gehad nog een dagje te wachten in mamma’s buik.

De gynaecoloog schat dat het zo rond vier uur in de middag echt serieus gaat worden. Ik ga daarom nog snel even de stad in om wat te eten en een opwaardeerkaart voor Elmira’s mobiele telefoon te kopen zodat we elkaar na de bevalling zoveel kunnen bellen als we willen. Rond kwart over twee belt Elimra me op. Of ik snel terug wil komen, want de weeën worden nu sterker.

Ik was niet ver van de kliniek, dus binnen een paar minuten ben ik terug, dicht bij Elmira. Het ter wereld brengen van een kind blijkt geen lolletje te zijn. Terwijl ik—als derde echtgenoot ooit in deze kliniek—Elmira’s leed probeer te verlichten door haar rug te masseren en met haar de gang op en neer te lopen wordt de verloskamer in gereedheid gebracht. Uiteindelijk tegen zessen is Knufsik zover gezakt dat de daadwerkelijke bevalling kan beginnen.

De Sovjet Unie is traditioneel altijd het land geweest met de meeste artsen per hoofd van de bevolking. Dit, tezamen met de relatief lage lonen in Kazachstan, zorgt ervoor dat er een hele horde hulptroepen is komen opdraven. Niet alleen de gynaecoloog is bij de bevalling, maar ook een verlosassistente, een kinderarts met haar eigen assistente en een anesthesist voor het geval het op een keizersnede mocht uitlopen. En dan natuurlijk de aanstaande pappa als emotionele steun. Maar een groot deel van het werk moet Elmira toch alleen doen.

Half zeven (half drie in de middag Nederlandse tijd) is het moment daar. Het hoofdje komt tevoorschijn en niet lang daarna is ons eerste kind geboren.

Nathalie Bies Lammertovna heet ze vanaf nu.
Bij de geboorte 3400 gram en 53 cm.

Om kwart voor negen word ik wakker gemaakt. De auto moet verplaatst van de dochter des huizes moet naar haar werk en ze kan er niet langs. Nadat ik de auto langs de kant van de weg geparkeerd heb bel ik Elmira. Nee, er zijn nog geen tekenen van een naderende bevalling. De gynaecoloog wil het nog even aanzien maar wanneer er geen verandering komt kan ze vandaag weer naar huis.

Het ontbijt is Kazachs: brood met één of andere ingemaakte vruchtencompote en thee. De tijd dood ik met het kijken naar in het Russisch nagesynchroniseerde Woody Woodpecker filmpjes op televisie. Om half elf belt Elmira weer. De toestand is stabiel, ze kan naar huis tot Knufsik zich daadwerkelijk aandient. Wordt het dan toch niet een bevalling op vrijdag de 13^e?

De reis naar het ziekenhuis is nog een hele toer. We hebben geslapen in een huis in het noordwesten van de stad, terwijl Elmira in een ziekenhuis in het oostelijke deel verblijft. Op zich geen probleem, maar na vijf minuten blijkt de centrale weg door de stad door de politie hermetisch afgesloten te zijn. Alle auto’s worden door smalle parallel weggetjes geperst wat tot behoorlijke opstoppingen leidt. Later blijkt dit te zijn omdat een minister een bouwproject in de stad bezoekt. Zoveel heisa maakt men in Nederland niet als een minister ergens op werkbezoek gaat.

Uiteindelijk lukt het ons na meer dan een half uur Centraal Aziatische rijstijl om de kliniek te bereiken. Elmira is zichtbaar opgelucht dat ze even terug naar huis kan.

Af en toe kom je dingen tegen hier in Kazachstan die je wel op de foto móét zetten. In Kazachstan zijn eigenlijk maar een paar dingen belangrijk, de televisie en de auto. Auto’s worden daarom op de vreemdste manieren uitgedost. Deze BMW op leeftijd kwamen we tegen in Shymkent.

De spoiler is met PUR schuim op de achterklep geplakt. Normaal wordt dat spul alleen gebruikt als isolatiemateriaal. Het is natuurlijk een methode om je spoiler vast te zetten, maar zeker niet een alledaagse.

Kazachstan kent een landklimaat. Dat maakt het weer hier zeer voorspelbaar en meteorologen werkloos. De periode van maart tot eind mei is het regenseizoen. In deze periode valt een groot deel van de neerslag voor het hele jaar, daarna blijft het zes maanden bijna volledig droog.

Hoewel de lente traditioneel het regenseizoen is, is het de meeste dagen zonnig. De neerslag die er valt is in hevige buien die vaak niet langer dan een half uur tot een uur duren, maar waarbij in korte tijd wel heel veel water uit de wolken loskomt. Vandaag was zo’n dag. In Shymkent viel in 20 minuten tijd zoveel water dat de afwateringsgoten langs de kant van de weg—die toch een halve meter breed en een halve meter diep zijn—het hemelwater niet meer konden verwerken. Het resultaat: blank staande straten en verbijsterde voetgangers die in weinig anders gekleed dan een T-shirt volledig nat werden geregend.

Op de boerderij van mijn schoonouders was de bui minder onschuldig. Er vielen hagelstenen met een doorsnede van anderhalve centimeter. Bovendien sloeg de bliksem in in de bovengrondse elektrische leidingen waardoor de transformator van het schapenscheerapparaat waarschijnlijk kapot gegaan is. De overige elektrische apparatuur was al uit voorzorg afgeschakeld. Definitief kan de schade nog niet beoordeeld worden want de stroomvoorziening naar de boerderij is na de blikseminslag uitgevallen.

In de ochtend belt Elmira. De gynaecoloog verwacht vandaag de bevalling. Er is vier vingers ontsluiting wat er op wijst dat de bevalling aanstaande is. Tegen twaalven vertrekken mijn schoonmoeder en ik naar Shymkent. Eenmaal daar aangekomen blijkt er nog van weinig vordering in het proces sprake te zijn. We zitten een uurtje bij elkaar, waarna Elmira voorstelt dat ik met mijn schoonmoeder even ga winkelen. Er is net een nieuwe supermarkt geopend die ze nog niet gezien heeft. Kunnen we daarna even eten in een restaurant. Mocht er in de tussentijd nog nieuws zijn dan zal Elmira mij bellen.

Weinig nieuws blijkt er te melden en wanneer we tegen zessen terug bij Elmira komen is de toestand onveranderd. Elmira verveelt zich stierlijk en heeft aan het personeel gevraagd of ze even met ons mee kan. Dat is geen probleem, tenslotte is dit een privé-kliniek dus de klant is koning. Als ze maar weer terugkomt wanneer de symptomen van de bevalling duidelijker worden.

We gaan met zijn drieën naar een familielid dat hier woont. Een neef van Elmira’s vader om precies te zijn die vroeger directeur van de gasfabriek was en nu met kinderen en kleinkinderen woont in een groot huis aan de rand van de stad. Mocht het lang duren dan kunnen we hier overnachten. Voor Elmira is het even een afleiding.

Zoals in elk Kazachs gezin kijkt men niet op of om van dit onverwachte bezoek. Er wordt extra eten klaargemaakt en voor de onaangekondigde gasten slaapgelegenheid in gereedheid gebracht. Na een half uurtje breng ik Elmira terug naar de kliniek. Nadat we daar nog een tijdje keuvelen keer ik terug naar mijn slaapplek. Mobiele telefoon naast het kussen mocht het vannacht nodig zijn. Hopelijk duurt de nacht wat langer dan de vorige.

Thuisgekomen worden de zaken bij elkaar gepakt die Elmira in de kliniek nodig zal hebben. Ondertussen heeft mijn schoonvader zijn vrouw in de bergen gebeld. Zij zal naar het dorp komen en mee naar Shymkent gaan. Het blijft tenslotte toch Elmira’s moeder. Terwijl ik de ramen van de auto nog eens van binnen en buiten goed schoonmaak—men is hier gewend om altijd met groot licht te rijden, ook op afstanden dat dat de tegenligger verblindt, dus elke glinstering moet worden voorkomen—wordt in huis een snelle maaltijd klaargemaakt. Tegen half tien zijn we gereed om te vertrekken.

De drukte op de weg naar Shymkent valt mee. Daardoor komen we iets na elven aan in de kliniek waar we Elmira achterlaten. Nog een laatste blik werpt ze in haar roze badjas naar mij voor de deur sluit. Deze nacht zullen wij op afstand doorbrengen. Elmira zal bellen zodra de eerste symptomen beginnen, zodat ik mij dan weer bij haar kan vervoegen. In de nacht rijden we weer naar Zhabagly waar we om half twee aankomen.

Vorig jaar hebben mijn schoonouders voor het eerst hooi in pakjes opgeslagen in plaats van los. Dit is zeer goed bevallen en daarom willen ze dat dit jaar weer doen. De pers waarmee de pakjes gemaakt zijn is vorig jaar gehuurd. Omdat dat vrij duur is willen ze dit jaar graag hun eigen pers gebruiken. Bovendien wil Ruslan in de periode dat hij niet op het eigen land hoeft te hooien zichzelf met tractor en pers verhuren aan andere boeren zodat daarmee de aanschafkosten kunnen worden terugverdiend.

Vandaag gaan we twee persen in Sayram bekijken. Elmira heeft dit contact opgedaan toen ze op pad was voor het verkopen van onze veeverlossers afgelopen winter. Periodiek koopt deze man landbouwapparatuur in Petropavlovsk in het noorden van het land waar er een overschot aan is. Die worden in het zuiden in onze regio dan weer verkocht. Een nieuwe pers zou ongeveer 2000 euro moeten kosten, een al gebruikt model wat minder.

Op de reis terug van Shymkent naar Zhabagly gaan we in Sayram even kijken. Mijn schoonvader is voor de gelegenheid mee om de apparaten op hun kwaliteit te beoordelen.

De persen zijn niet nieuw maar “functioneren nog als nieuw” zo verzekert de verkoper ons. Ze zijn uit het jaar 1985. Van eentje moet alleen de band even opgepompt worden, dan kan hij zo het veld in. Onze beoordeling is wat anders. Het metaal is op veel plekken doorgeroest, er is op vele plekken gelast om de boel bij elkaar te houden en praktisch geen enkel onderdeel is meer origineel. Als mijn schoonvader vraagt waar de grasopvoer zit die er normaal onder hangt zegt de verkoper laconiek “Ach, dat is gewoon wat metaal, dat kun je zo op de markt kopen.”

En de prijs, slechts 3000 dollar.
“Hmm” vraagt Elmira aan de verkoper: “Je had toch laatst een bijna nieuwe verkocht voor 300.000 Tenge?”?
“Ja dat klopt” zegt de verkoper die duidelijk minder snel is in hoofdrekenen.
“Volgens mij is 3000 dollar 390.000 Tenge dus dat is veel te hoog” antwoord Elmira.
De verkoper begrijpt nu dat hij te hoog heeft ingezet.

En wat deze roestbakken zullen opbrengen, 1000 dollar als hij geluk heeft. Tenslotte houden mensen hier in Kazachstan van oude rommel, maar wij kopen ze in ieder geval niet.